Eslamasang ham meni
Qanday qilib tonaman
Yillar o'taru seni
Unutolmay yonaman.
Mayli men-ku qon dilim
Baxtlimisan sevgilim?...
Bahor kelsa bog'larga
Sevishganlar sig'maydi
Mening qo'ygan ko'ksimda
Qizg'aldoqlar yig'laydi
Mayli men-ku qon dilim,
Baxtlimisan, sevgilim?...
Mendan kechib ketganing,
Mayli joning sog' bo'lsin.
Mening ko'nglim cho'ksa ham
Sening ko'nglim chog' bo'lsin
Mayli, menku-ku, qon dilim
Baxtlimisan, sevgilim?
Qayda bo'lma omon bo'l
Omon bo'lu bilib ol-
Sening umring uzun yo'l
Mening umrim bir savol:
Mayli men-ku qon dilim
Baxtlimisan sevgilim?!
LOLAQIZG'ALDOQ
(Muhammad Yusuf ijodidan)
Shavkat Rahmon xotirasiga
Mendan nima qolar:
Ikki misra she’r,…
Ikki sandiq kitob,
Bir uyum tuproq.
Odamlar ortimdan
Nima desa der,
Men seni o'ylayman
O'zimdan ko'proq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Men ketsam, yomondan
Yiroq bo'l, ohu,
Chunki sen chiroyli,
Ko'rkli bir juvon.
Yomon kunlar bir kun
Yaxshi bo'lar-u,
Yomon odam yaxshi
Bo'lmas hech qachon…
Yasha chegarada
Turgandek ogoh,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Uyda yotibman-u,
Sezib turipman,
Ko'kda kelayotir
Qushlar qaytishib.
Xayrlar yog'dirib
Qanotlaridan,
Xasta shoiriga
Vido aytishib.
Bor, mening uchun ham
Ularga qo'l qoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ularni men yana
Ko'rarmanmi-a,
Ayvondan odamdek
Kuzatolmadim.
Kuz. To'ylar boshlandi.
Yuragim pora –
Bitta qizimni ham
Uzatolmadim…
Demak, taqdir ekan
To'y ko'rmay o'lmoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Biroq, ko'nglim sezar,
Mendan keyin ham,
Bir kun bu hovliga
Odam to'ladi.
Hali to'ylar qilib
Charchaysan, erkam,
Mening qizlarim eng
Baxtli bo'ladi!
Kelinlar ko'ylagi
Ruhimday oppoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Gulim, yaqinroq kel,
Qara, ne savdo,
Bu ajib ishlarni
Dil lavhiga yoz:
Kimga qasr yetmas,
Kimga mol-dunyo,
Menga esa havo
Yetmaydi, xolos.
Tiriklar mudroqda,
O'liklar uyg'oq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ko'ksim kuyib borar,
Ko'krak yonmoqda,
Ayting do'xtirlarga,
Yorishsa yorsin!
Jism o'z ulfati –
Jondan tonmoqda.
Bechora jon endi
Qayerga borsin.
Endi osmon yiroq,
Endi yer yumshoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Buni hayot derlar,
Unutma aslo,
Bir kun ochilasan,
Bir kun so'lasan.
Qalbimda-ku, faqat
Sen eding tanho,
Qabrim ustida ham
O'zing bo'lasan.
Sen bizning sevgidan
Xotira – bayroq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ayol qalbing bilan
Suv kech, olov kech,
G'am kelsa boshingdan
Xushing uchmasin.
Xudodan so'radim:
Mendan keyin hech,
Nomard kimsalarga
Ishing tushmasin.
Ularning qo'lida
Hamisha tuzoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ishing tushsa, inim
Muhammadga bor,
Shoirlar ichida
Ishonganim shu.
Biroz ichishini
Aytmasa agar,
Ko'ksi tiniq bola,
Halol bola u.
Faqat sal soddaroq,
Faqat sal yoshroq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Jon so'ngi boshpana
Toparkan ongda,
U yurak ostida
Derdim men bo'lsam.
Ajablanma agar
Ertaga tongda
Seni o'pib, O'shni
Quchoqlab o'lsam!..
O'tinchim – tepamda
Yig'lama uzoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Sodda Muhammadman
Sodda Muhammad
Turkman qizni maqtab baloga
qoldim
Ko'ylagiga xavas qilgandim faqat
Toabad tuganmas baloga
qoldim
Nedan ranjidingiz jon singillarim
Qaboqlar uyuldi chimrildi
qoshlar
Turkman tushunmay tosh otsa
chidadim
Ammo yomon botdi siz otgan
toshlar
Yorug' dunyodagi bari qiz go'zal
Millat tanlamas-ku xusn degani
Nigohim jayxundan sakrab o'tsa
sal
Qaydan bilay sizga malol
kelganin
Yurtim suluvlari sizga yo'q tarab
Qoshingizga o'sma yursa
sirg'alib
Uzun sochingizni ursangiz tarab
Boqsa degan edim oy ham
suqlanib
Asli turkman qiz bir bahona
holos
Izlaganim edi sizlar kanilar
Qumsaganim xayo momolarga
xos
Sog'inganim edi Kumushbibilar
Yonsam hajringizda mening
yonishim
Kuysam siz tufayli ko'nglimdagi
cho'g'
Turkman qizlardan yo'q mening
tanishim
Qalinga tuyam ham tushib
qolgani yo'q
Muhammad
Yusuf 1954 yil
26
aprelda Andijon viloyatining
Marhamat tumanidagi Qovunchi
qishlog‘ida dehqon oilasida
tug‘ilgan. O’rta maktabni
tugatgach, Respublika Rus tili va
adabiyoti institutida o‘qib, uni
1978 yilda bitirdi. Shoir
1978-1980 yillarda Kitobsevarlar
respublika jamiyatida,
1980-1986
yillarda «Toshkent oqshomi»
gazetasida, 1986-1992 yillarda
G’. G’ulom nomidagi Adabiyot va
san’at nashriyotida, 1992-1995
yillarda «O’zbekiston ovozi»
gazetasida, O’zbekiston Axborot
agentligida ishladi, 1995-1996
yillarda Davlat va jamiyat qurilish
akademiyasida o‘qidi. 1997
yildan
boshlab O’zbekiston Yozuvchilar
Uyushmasi raisi o‘rinbosari
lavoshmida ishladi.
M. Yusuf O’zbekistondagi eng
yosh
xalq shoiri (1998) hisoblanadi.
Uning dastlabki she’rlari
«O’zbekiston adabiyoti va
san’ati»
ro‘znomasida 1976 yilda chop
etilgan edi. Bevaqt o‘lim shoirni
oramizdan olib ketdi. Kitoblari va
she’rlari: «Tanish
teraklar» (1985,
birinchi to‘plami),
«Bulbulga bir gapim bor» (1987),
«Iltijo» (1988), «Uyqudagi
qiz» (1989), «Halima enam
allalari» (1989), «Ishq
kemasi» (1990), «Ko‘nglimda bir
yor» (1990), «Bevafo ko‘p
ekan» (1991), «Erka
kiyik» (1992),
«Osmonimga olib ketaman»,
«Kumush», «Kokilingni kim
kesdi»,
«Aldov», «Turkman qiz», «Yur,
Muhammad, ketdik bu yerdan»,
«Yolg‘onchi yor», «Qora
quyosh» (doston) va boshq.
Muhammad Yusuf «Men o‘z
bilganimdan qolmadim» she’rida
she’r va shoirlikni shunday
anglaydi.
Quvroq bo‘l deyishdi. Yolg‘on
ham
kerak,
Jindak xushomad ham, quloq
solmadim.
Oqni oppoq ko‘rdim, qorani -
qora
Men o‘z bilganimdan qolmadim.
Qanday qilib tonaman
Yillar o'taru seni
Unutolmay yonaman.
Mayli men-ku qon dilim
Baxtlimisan sevgilim?...
Bahor kelsa bog'larga
Sevishganlar sig'maydi
Mening qo'ygan ko'ksimda
Qizg'aldoqlar yig'laydi
Mayli men-ku qon dilim,
Baxtlimisan, sevgilim?...
Mendan kechib ketganing,
Mayli joning sog' bo'lsin.
Mening ko'nglim cho'ksa ham
Sening ko'nglim chog' bo'lsin
Mayli, menku-ku, qon dilim
Baxtlimisan, sevgilim?
Qayda bo'lma omon bo'l
Omon bo'lu bilib ol-
Sening umring uzun yo'l
Mening umrim bir savol:
Mayli men-ku qon dilim
Baxtlimisan sevgilim?!
(Muhammad Yusuf ijodidan)
Shavkat Rahmon xotirasiga
Mendan nima qolar:
Ikki misra she’r,…
Ikki sandiq kitob,
Bir uyum tuproq.
Odamlar ortimdan
Nima desa der,
Men seni o'ylayman
O'zimdan ko'proq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Men ketsam, yomondan
Yiroq bo'l, ohu,
Chunki sen chiroyli,
Ko'rkli bir juvon.
Yomon kunlar bir kun
Yaxshi bo'lar-u,
Yomon odam yaxshi
Bo'lmas hech qachon…
Yasha chegarada
Turgandek ogoh,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Uyda yotibman-u,
Sezib turipman,
Ko'kda kelayotir
Qushlar qaytishib.
Xayrlar yog'dirib
Qanotlaridan,
Xasta shoiriga
Vido aytishib.
Bor, mening uchun ham
Ularga qo'l qoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ularni men yana
Ko'rarmanmi-a,
Ayvondan odamdek
Kuzatolmadim.
Kuz. To'ylar boshlandi.
Yuragim pora –
Bitta qizimni ham
Uzatolmadim…
Demak, taqdir ekan
To'y ko'rmay o'lmoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Biroq, ko'nglim sezar,
Mendan keyin ham,
Bir kun bu hovliga
Odam to'ladi.
Hali to'ylar qilib
Charchaysan, erkam,
Mening qizlarim eng
Baxtli bo'ladi!
Kelinlar ko'ylagi
Ruhimday oppoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Gulim, yaqinroq kel,
Qara, ne savdo,
Bu ajib ishlarni
Dil lavhiga yoz:
Kimga qasr yetmas,
Kimga mol-dunyo,
Menga esa havo
Yetmaydi, xolos.
Tiriklar mudroqda,
O'liklar uyg'oq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ko'ksim kuyib borar,
Ko'krak yonmoqda,
Ayting do'xtirlarga,
Yorishsa yorsin!
Jism o'z ulfati –
Jondan tonmoqda.
Bechora jon endi
Qayerga borsin.
Endi osmon yiroq,
Endi yer yumshoq –
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Buni hayot derlar,
Unutma aslo,
Bir kun ochilasan,
Bir kun so'lasan.
Qalbimda-ku, faqat
Sen eding tanho,
Qabrim ustida ham
O'zing bo'lasan.
Sen bizning sevgidan
Xotira – bayroq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ayol qalbing bilan
Suv kech, olov kech,
G'am kelsa boshingdan
Xushing uchmasin.
Xudodan so'radim:
Mendan keyin hech,
Nomard kimsalarga
Ishing tushmasin.
Ularning qo'lida
Hamisha tuzoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Ishing tushsa, inim
Muhammadga bor,
Shoirlar ichida
Ishonganim shu.
Biroz ichishini
Aytmasa agar,
Ko'ksi tiniq bola,
Halol bola u.
Faqat sal soddaroq,
Faqat sal yoshroq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Jon so'ngi boshpana
Toparkan ongda,
U yurak ostida
Derdim men bo'lsam.
Ajablanma agar
Ertaga tongda
Seni o'pib, O'shni
Quchoqlab o'lsam!..
O'tinchim – tepamda
Yig'lama uzoq,
Lola, lolajonim,
Lolaqizg'aldoq!
Sodda Muhammad
Turkman qizni maqtab baloga
qoldim
Ko'ylagiga xavas qilgandim faqat
Toabad tuganmas baloga
qoldim
Nedan ranjidingiz jon singillarim
Qaboqlar uyuldi chimrildi
qoshlar
Turkman tushunmay tosh otsa
chidadim
Ammo yomon botdi siz otgan
toshlar
Yorug' dunyodagi bari qiz go'zal
Millat tanlamas-ku xusn degani
Nigohim jayxundan sakrab o'tsa
sal
Qaydan bilay sizga malol
kelganin
Yurtim suluvlari sizga yo'q tarab
Qoshingizga o'sma yursa
sirg'alib
Uzun sochingizni ursangiz tarab
Boqsa degan edim oy ham
suqlanib
Asli turkman qiz bir bahona
holos
Izlaganim edi sizlar kanilar
Qumsaganim xayo momolarga
xos
Sog'inganim edi Kumushbibilar
Yonsam hajringizda mening
yonishim
Kuysam siz tufayli ko'nglimdagi
cho'g'
Turkman qizlardan yo'q mening
tanishim
Qalinga tuyam ham tushib
qolgani yo'q
Yusuf 1954 yil
26
aprelda Andijon viloyatining
Marhamat tumanidagi Qovunchi
qishlog‘ida dehqon oilasida
tug‘ilgan. O’rta maktabni
tugatgach, Respublika Rus tili va
adabiyoti institutida o‘qib, uni
1978 yilda bitirdi. Shoir
1978-1980 yillarda Kitobsevarlar
respublika jamiyatida,
1980-1986
yillarda «Toshkent oqshomi»
gazetasida, 1986-1992 yillarda
G’. G’ulom nomidagi Adabiyot va
san’at nashriyotida, 1992-1995
yillarda «O’zbekiston ovozi»
gazetasida, O’zbekiston Axborot
agentligida ishladi, 1995-1996
yillarda Davlat va jamiyat qurilish
akademiyasida o‘qidi. 1997
yildan
boshlab O’zbekiston Yozuvchilar
Uyushmasi raisi o‘rinbosari
lavoshmida ishladi.
M. Yusuf O’zbekistondagi eng
yosh
xalq shoiri (1998) hisoblanadi.
Uning dastlabki she’rlari
«O’zbekiston adabiyoti va
san’ati»
ro‘znomasida 1976 yilda chop
etilgan edi. Bevaqt o‘lim shoirni
oramizdan olib ketdi. Kitoblari va
she’rlari: «Tanish
teraklar» (1985,
birinchi to‘plami),
«Bulbulga bir gapim bor» (1987),
«Iltijo» (1988), «Uyqudagi
qiz» (1989), «Halima enam
allalari» (1989), «Ishq
kemasi» (1990), «Ko‘nglimda bir
yor» (1990), «Bevafo ko‘p
ekan» (1991), «Erka
kiyik» (1992),
«Osmonimga olib ketaman»,
«Kumush», «Kokilingni kim
kesdi»,
«Aldov», «Turkman qiz», «Yur,
Muhammad, ketdik bu yerdan»,
«Yolg‘onchi yor», «Qora
quyosh» (doston) va boshq.
Muhammad Yusuf «Men o‘z
bilganimdan qolmadim» she’rida
she’r va shoirlikni shunday
anglaydi.
Quvroq bo‘l deyishdi. Yolg‘on
ham
kerak,
Jindak xushomad ham, quloq
solmadim.
Oqni oppoq ko‘rdim, qorani -
qora
Men o‘z bilganimdan qolmadim.