ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება....
-------------------------------------------------------------------------------------------- 1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში.... 2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა :3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში. 4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი. 5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა 6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა. 7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს. 8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო. 9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო. 10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა. 11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს. მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული. 12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები. სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა. 13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს. იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო. 14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე. 15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა. 16-- .ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა. გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა .გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს. 17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს. ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა. --18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში. 19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში. -20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია. გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა... ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება.... -------------------------------------------------------------------------------------------- 1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში.... 2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა :3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში. 4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი. 5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა 6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა. 7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს. 8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო. 9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო. 10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა. 11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს. მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული. 12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები. სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა. 13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს. იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო. 14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე. 15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა. 16-- .ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა. გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა .გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს. 17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს. ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა. --18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში. 19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში. -20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია. გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა... ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება.... -------------------------------------------------------------------------------------------- 1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში.... 2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა :3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში. 4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი. 5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა 6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა. 7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს. 8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო. 9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო. 10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა. 11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს. მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული. 12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები. სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა. 13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს. იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო. 14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე. 15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა. 16-- .ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა. გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა .გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს. 17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს. ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა. --18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში. 19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში. -20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია. გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა...
რწმენა, სიკეთე, სიყვარული, მეგობრობა. (გართობა).
ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება....
--------------------------------------------------------------------------------------------
1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში....
2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა
:3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში.
4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი.
5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა
6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა.
7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს.
8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო.
9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო.
10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა.
11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს.
მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული.
12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები.
სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა.
13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს.
იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო.
14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე.
15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა.
16--
.ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა.
გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა
.გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს.
17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს.
ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა.
--18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში.
19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში.
-20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია.
გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა...
ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება....
--------------------------------------------------------------------------------------------
1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში....
2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა
:3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში.
4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი.
5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა
6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა.
7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს.
8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო.
9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო.
10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა.
11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს.
მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული.
12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები.
სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა.
13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს.
იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო.
14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე.
15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა.
16--
.ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა.
გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა
.გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს.
17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს.
ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა.
--18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში.
19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში.
-20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია.
გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა...
ჩვენი შორუული-----წ ა რ ს უ ლ ი----კარგია თუ გვემახსოვრება....
--------------------------------------------------------------------------------------------
1-არმაზი ---იბერიის დედაქალაქი იყო. საქართველო სამეფო–სამთავროების გაერთიანების შემდეგ ჩამოყალიბდა მე–10 საუკუნეში....
2-შავი ზღვის -პირველი სახელწოდება იყო აქსინის პონტი მოიხსენიებდნენ როგორც არასტუმართმოყვარე ზღვა
:3-ქალაქი უფლისციხე ქართველებმა მტრის შემოსევისას თავისი ხელით დაანგრიეს, რათა მტერს არ ჩავარდნოდა ხელში.
4- არმაზში აღმოჩნდა ორენოვანი წარწერა, ბერძნულ და არამეულ ენაზე შესრულებული ეპიტაფია, რომლის ტექსტიც გიორგი წერეთელმა გაშიფრა 1940 წლის 25 ნოემბერს .-- ფარსმან მეფის მცირე პიტიახშის ზევახის ასულის, იოდმანგანის მუღლის, ულამაზესი სერაფიტა გარდაიცვალა 21 წლისა. ის ყოფილა ქართლის მეფის ფარსმანის პიტიახშის ზევახის ასული. მისი მეუღლე ყოფილა ქართლის მეფის ხსეფარნუგის მრავალ გამარჯვებათა მომპოვებელი ეზოსმოძღვარი იოდმანგანი.
5-შირაზში სასტიკი წამებით მოკლული ქეთევან დედოფლის წმინდა ნაწილები სხვადასხვა დროს საქართველოში, ინდოეთში, რომსა და ბელგიაში ინახებოდა
6-წმინდა შუშანიკი მოწამებრივ გზას დაადგა, მაგრამ ძაძების ზემოდან სიცოცხლის ბოლომდე ანტიოქიის წითელი პალეკარტი (სადედოფლო მანტია) ემოსა.
7-იცით თუ არა, რომ გარდაცვლილი თეიმურაზის “ტყვეობა” შაჰის კარზე თვეები გაგრძელდა: ირანის განრისხებული მბრძანებელი ქართველებს ცხედრის სამშობლოში გადმოსვენების უფლებას არ აძლევდა. მხოლოდ შაჰნავაზის თხოვნაზე ბრძანა თანხმობა და თეიმურაზ პირველი საქართველოში, ალავერდის ტაძარში, წამებული დედის წმიდა ნაშთების გვერდით დაკრძალეს.
8- მეფე თეიმურაზმა თითქმის მთელი ცხოვრება სამგლოვიარო ტანისამოსში გაატარა: ყრმობის ჟამს მამით დაობლდა, მერე დედა მოუკლეს გაუგონარი ტანჯვა-წამებით, ორი ოჯახი ჰყავდა და ორივე ამოუწყდა _ მოესწრო ორივე მეუღლის სიკვდილს, ორი ვაჟი შაჰ-აბასმა დაუსახიჩრა და მოუკლა, ერთიც სპარსელებს შეაკვდა, ერთი ასული შაჰის კარზე დაახრჩვეს. დარჩა ერთი ქალიშვილი და ისიც უშვილძიროდ გადაეგო.
9-ბაზალეთის ომში გამარჯვებულმა თეიმურაზმა გიორგი სააკაძის მხარეს მებრძოლ იმერელ ტყვეებს თითო ყურის მოთლა მიუსაჯა, მხოლოდ ხოსია მაჭავარიანს გადაუწყვიტა ორივე ყურის მოჭრა, რაზეც გამწარებულმა მაჭავარიანმა შეჰყვირა: არ მეგონა, თუ ასეთი გულბილწი იყავიო.
10-იცით თუ არა, რომ ბაზალეთის ომში გიორგი სააკაძემ კახეთის მეფე თეიმურაზი პირადად გაიწვია პირისპირ ბრძოლაში. კახელი დიდებულების გადაწყვეტილებით, მასთან მეფის მოსასხამით შემოსილიედიშერ ვაჩნაძე გავიდა. სააკაძემ იგი მოკლა.
11-დემეტრე თავდადებულის ცხედარი მალულად, თევზით დატვირთული ურმით ჩამოასვენეს სამშობლოში.დემეტრე თავდადებულის სიკვდილით დასჯაში გადამწყვეტი როლი ითამაშა მედროვე სადუნ მანკაბერდელის ძემ, ამირსპასალარმა ხუტლუ-ბუღამ. იგი დემეტრეზე განაწყენებული იყო იმის გამო, რომ სადუნის გარდაცვალების შემდეგ (1281) მეფემ ათაბაგობა თავის გამზრდელ ტარსაიჭ ორბელს უწყალობა.1277 წელს ეგვიპტის სულთნის წინააღმდეგ ბრძოლაში, მონღოლთა ყაენის ლაშქარში დემეტრე თავდადებულის მეთაურობით მებრძოლი 3000 ქართველიდან ოთხიოდე გადაურჩა სიკვდილს.
მეფე დემეტრე თავდადებულს სამი ცოლი და ცხრა შვილი ჰყავდა: ტრაპიზონის კეისრის ასული, რომლისგანაც ხუთი შვილი შეეძინა, მონღოლი ქალი, რომელმაც სამი შვილი გაუჩინა და ბექა ჯაყელის ასული ნათელა _ გიორგი ბრწყინვალეს დედა.იცით თუ არა, რომ მეფე დემეტრე თავდადებულს ჩვევად ჰქონდა _ ღამ-ღამობით სასახლიდან ჩუმად გადიოდა ფულიანი ქისებით და ხალხში მოწყალებას არიგებდა.დემეტრე თავდადებულის ერთადერთი პორტრეტი დავით გარეჯის მონასტერშია დაცული.
12-1709 წელს გაიხსნა პირველი ქართული სტამბა თბილისში ვახტანგ მე-6-ის მიერ. პირველი წიგნი, რომელიც ვახტანგ მეექვსემ სტამბაში დაბეჭდა, სახარება იყო .1712 წელს დაიბეჭდა “ვეფხისტყაოსანი” პირველად.ვახტანგ მეექვსის სტამბაში “ვეფხისტყაოსნის” 1000 ეგზემპლარი დაიბეჭდა. ეს შოთა რუსთაველის პირველი გამოცემა იყო. იმ ათასიდან დღეს 21 ცალიღაა შემორჩენილი.მეჩვიდმეტე საუკუნის ქართველი მხატვრისა და კალიგრაფის _ მამუკა თავაქალაშვილის მიერ 1646 წელს გადაწერილი “ვეფხისტყაოსანი”, რომელიც 39 მინიატურითაა შემკული, “ვეფხისტყაოსნის” დღემდე შემორჩენილი უძველესი დათარიღებული ხელნაწერია. ილუსტრაციების გარდა აქ მოთავსებულია რუსთაველისა და თვით მხატვრის პორტრეტები.
სერგი წულაძემ ფრანგულ ენაზე თარგმნა ”ვეფხისტყაოსანი”.მიხაი ზიჩი ”ვეფხისტყაოსნის” ილუსტრაციების შესაქმნელად ჯერ სტუდიურ დადგმით ფოტოებს იღებდა, შემდეგ კი მათი მიხედვით ქმნიდა ესკიზებს. მისი ილუსტრაციებით გაფორმებული ”ვეფხისტყაოსანი” კი 1888 წელს გიორგი ქართველიშვილის მხარდაჭერით გამოიცა.
13-ვახტანგ მეექვსემ შეადგინა კანონთა ორი კრებული _ ე.წ. “ვახტანგის სამართალი”, რომელიც ეხებოდა ადმინისტრაციულ და სისხლის სამართლის საკითხებს და საკანონმდებლო ძეგლი “დასტურლამალი”, რომელიც განსაზღვრავდა სახელმწიფო “ინსტიტუტების” გარეგნულ სახესა და შინაარსს.
იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსე ქართველ-სომეხთა კოალიციის შექმნას ცდილობდა ირანის წინააღმდეგ _ მან ქართველი სარდლები სომეხთა კათალიკოსს სომხეთში ლაშქრის მოსამზადებლად გაატანა.ვახტანგ მეექვსეს ასული თამარ ბატონიშვილი ერეკლე მეორეს დედა იყო, ვახტანგის ბიძაშვილი ალექსანდრე ბატონიშვილი (არჩილის ძე) _ რუსეთის იმპერატორ პეტრე პირველის ჭაბუკობის მეგობარი, ვახტანგ მეექვსეს აღმზრდელი და მასწავლებელი კი – დიდი სულხან-საბა ორბელიანი.იცით თუ არა, რომ ვახტანგ მეექვსემ ქართლში აკრძალა ტყვეთა სყიდვა.-----მთავარეპისკოპოსმა მიქაელმა ვახტანგ გორგასალს ქრისტიანობის ღალატი დასწამა, დაწყევლა და განრისხებულმა ხის ქოშით კბილი ჩაუმტვრია, როცა მეფე მის ფეხს უნდა მთხვეოდა.ვახტანგ გორგასალს სპარსელმა დედამ სპარსული სახელი _ ვარანხვასრო-თანგ (ქართულად ვახტანგი) დაარქვა.ლეგენდის მიხედვით, ვახტანგ გორგასალი სიმაღლით 2.40 სმ. იყო.
14-გამაჰმადიანების შემდეგ კი ვახტანგ მეხუთესს ჰუსეინ ყული-ხანი ეწოდა.15-ვახტანგ გორგასალი კვიცს მხრებზე გადაიდებდა და ისე ადიოდა მცხეთიდან არმაზის ციხემდე.
15-სულხან-საბა ორბელიანი ლექსიკონზე “სიტყვის კონა” 33 წლის განმავლობაში მუშაობდა.
16--
.ფარნავაზი 27 წლისა გამეფდა და 65 წელი იმეფა.
გრიგოლ ხანძთელმა 102 წელი იცოცხლა
.გიორგი პირველი 12 წლის ასაკში მართავდა საქართველოს.
17----1812 წელს, კახეთის აჯანყების დროს, დაჭრილი პოეტის, ალ. ჭავჭავაძის სამკურნალოდ ქუთაისიდან მკურნალი თურმანიძე მოიწვიეს.
ბულგარეთის ტახტიდან ბატენბერგის ჩამოგდების შემდეგ (1886, 21 აგვისტო) რუსეთის მთავრობამ ეკატერინე ჭავჭავაძის ვაჟი _ სამეგრელოს უკანასკნელი მთავარი ნიკო დადიანი ბულგარეთის მთავრის კანდიდატად წარადგინა.
--18ცნობილი ქართველი დრამატურგი და თეატრის მოღვაწე გიორგი ერისთავი პირველი ქართული სალიტერატურო ჟურნალ “ცისკრის” დამაარსებელი და რედაქტორია (1852-53). გიორგი ერისთავმა ასევე ერთ-ერთმა პირველმა დაუდო სათავე ქართულ კრიტიკულ რეალიზმს, მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა კომედიოგრაფიას, დააარსა ქართული პროფესიული თეატრი, რომელსაც თავად ხელმძღვანელობდა 1850-54 წლებში.
19---რაფიელ ერისთავს მიიჩნევენ ვოდევილის ჟანრის დამამკვიდრებლად ქართულ დრამატურგიაში.
-20----დავით მესამე კურაპალატის ძე ბაგრატი აყვანილი შვილი იყო. დავით მეფე მთელი მონდომებით ცდილობდა ქართული მიწები გაეერთიანებინა, თუმცა ქვეყნის გაერთიანების მოწინააღმდეგე ორგულმა დიდებულებმა მამა-შვილს შორის შუღლის ჩამოგდება მაინც მოახერხეს. საქმე ლამის ძმათამკვლელ ომამდე მივიდა, მაგრამ ბაგრატს ეყო გონიერება, მამას ეახლა და სიმართლე გაარკვია.
გ ა გ რ ძ ე ლ ე ბ ა...