Комментарии
- 6 дек 2018 23:08Елена Селюк (Мышковец)Дзякую за пазнавальную инфармацыю. Цикава даведацца и пра паходжанне прозвишч иснуючых у весцы:Кисель,Мышкавец,Пинчук,Акульчык ,Удод и инш.
Для того чтобы оставить комментарий, войдите или зарегистрируйтесь
д. Секеричи, Петриковского района
Адкуль пайшла вёска Сякерычы?
Так, існуюць не толькі фанетычныя і міфалагічныя здагадкі паходжання назвы вёск. Вось напрыклад да ўвагі урывак Белрускай Энцыклапедыі па тэме “Як узьнікалі паселішчы”:
...Зброя ў старажытнасці ведаеце якая была: лукі і стрэлы. Каля Слуцка ёсць Лучнікі. Гэта адна з даўніх вёсак. Яе жыхары не лучыну шчапалі, а былі княжацкімі збройнікамі, рабілі для войска лукі. Таму і зваліся лучнікамі. На пільнай варце нашай зямлі стаялі беларускія вёскі Сякерычы, Сякераўцы, Сякераўшчына. Яны таксама рыхтавалі баявое ўзбраенне — сякеры, якімі бараніліся ад ворагаў...
Калі у вёсцы маглі рабіць сякеры для войска, то для якога і калі?
Верагодна прычынай маглі стаць татарскія і маскоўскія набегі на Вялікае Княства Літоўскае якія адбываліся пераважна ў 13-15 стагоддзях.Татарскія набегі асабліва актывізаваліся ў 1480 гадах, а пасля 1500 года яны разам з сваім саюзнікам Маскоўскім княствам пранікалі ў глыб нашае краіны спусташаючы і спальваючы ўсё на сваім шляху, палонячы насельніцтва ў рабства.
Натуральна што для вялікай колькасці войск патрабавалася шмат зброі і іншых прылад. Гэта магло стаць чыннікам таго што ў ВКЛ, актывізаваліся пошукі жалезнай руды, якую тады ў нас дабывалі толькі ў балотах.
Зыходзячы з гэтай тэорыі Сякерычы маглі з'явіцца як месца дабычы жалезнай руды і выплаўкі з яе баявога ўзбраення і іншых прылад ў перыяд паміж 1480-1558 гадамі.
Абшырнае старажытнае балота каля вёскі ў тыя часы цалкам верагодна магло быць багатай крыніцай балотнай жалезнай руды, якая выкарыстоўвалася для вытворчасці зброі.
Што цікава, усе згаданыя вёскі Сякерычы былі ў выключна дзяржаўнай маёмасці і фінансавалі патрэбы арміі, альбо наогул былі ваенна-служывымі (як усе сяляне в. Лучнікі Слуцкага павету) - гэта ўсё дадаткова пацвярджае довады гісторыкаў аб менавіта ваенным паходжанні гэтых паселішчаў праз неабходнасць забеспячэння арміі зброяй.
служылі абароне бацькаўшчыны- спачатку як паселішча збройнікаў, вырабляючых зброю, пазней як вядома з архіўных крыніц, вёска ўсю сваю летапісную гіторыю знаходзілася ў Княжацкай, а пазьней Каралеўскай ўласнасці плацячы падаткі на ўтрыманне арміі.
Напрыклад вядома што ў 1702 годзе Сякерычы разам з Зублішчамі плацілі гіберну на ўтрыманне арміі. У канцы 18 стагоддзя адзначана што Якімавіцкае стараства, у складзе якога была наша вёска, плацілі чвэрць даходу на ўтрыманне войска- тым самым служачы патрэбам абароны айчыны.
Што цікава каля вёскі Якімавічы- цэнтра даўняга стараства дабывалася жалезная руда- горы шлаку ад плавільяняў захаваліся па берагах ракі Іпы і дагэтуль. Магчыма што ўсё стараства ў даўнія часы стараства забяспечвала металёвымі вырабамі дзяржаву.
Ужо больш як паўтысячы гадоў ў в. Сякерычы жывуць людзі- сеюць, пахаюць, жнуць. Тут, ужо больш за 500 гадоў паляць ў печы, топчуць лясныя сцежкі ходзячы па грыбы, нарыхтоўваюць дровы на зіму, гадуюцца дзеці. Задумаўшыся аб гэтым можна ўявіць багатую і велічную гісторыю нашага краю, нашых продкаў жыўшых тут ўжо як мінімум 20 пакаленняў!
А калі ўвогуле з'явіліся першыя паселішча ў нашых мясцінах?
Каля 6-7 тысяч гадоў таму, у эпоху Неаліта, на ўсёй тэрыторыі Палесся жыло ўжо некалькі тысяч чалавек, якія пачыналі пераход да аседлага спосабу жыцця і развіцця земляробства. З'яўляліся першыя пастаянныя паселішчы, людзі пачыналі займацца сельскай гаспадаркай, прыручэннем жывёл і вырабам керамікі.
Менавіта да гэтага перыяду адносяць знойдзеныя старажытныя стаянкі і курганы каля Капаткевічаў, Лучыц, Хвойні, Валосавіч і іншых вёсак. Гэтыя стаянкі адносяцца да Нарваўскай культуры. Людзі рассяляліся і жылі ўздоўж рэк. Менавіта ўздоўж Пціча з'яўляліся першыя старажытныя паселішчы ў нашых мясцінах.
Адным з самых багатых з пункту гледжання археалогіі з'яўляюцца шматлікія гарадзішчы і курганы каля вёскі Хвойня. Шматлікія курганы знайшлі на поўдні ад вёскі, каля ўрочышча Муравейніца (недалёка ад дарогі на Подгаць і Сякерычы), а таксама ў лесе на поўначы і паўночным усходзе. Знойдзеныя там археалагічныя экзэмпляры маюць даціроўкі больш за 2500 гадоў таму і з'яўляюцца равеснікамі Егіпецкіх пірамід.
Але тыя людзі не з'яўляюцца нашымі продкамі. Яны былі прадстаўнікамі фіна-угорскх ці балцкіх плямёнаў і жылі тут тысячагоддзямі да прыходу нашых продкаў.
І толькі параўнальна нядаўна, дзесьці 1300-1400 гадоў таму, з-пад межаў Рымскай Імперыі, невядома дакладна чаму, пачынаецца рух вялікай колькасці славянскіх плямёнаў Бела-Харватаў, якія з тэрыторый Падкарпацця рухаліся на Поўнач, Захад і Ўсход.
Рухаючыся з захаду па рацэ Прыпяць на тэрыторыю Палесся, прыходзіць адно з тых славянскіх плямёнаў — Дрыгавічы, якія па колькасці насельніцтва так і па ўзроўню развіцця культуры і прадмётаў працы значна пераўзыходзяць мясцовых абарыгенаў. Яны хутка рассяляюцца ўздоўж Прыпяці, Пцічы, Гарыні, Убарці і іншых рэк, каланізуючы гэтыя тады балоцістыя і непралазныя мясціны, выцясняючы і асімілюючы мясцовае балцкае насельніцтва, занімаючы іх месца жыхарства і тэрыторыі.
Што цікава, ў сярэднім беларускія жанчыны маюць невялікую прымесь балцкай галагрупы ў мітахандрыяльнай ДНК, што можа сведчыць пра тое, што славяне ў працэсе асіміляцыі балтаў забіралі жанчын у жонкі.
Асноўным цэнтрам Дрыгавічоў стаў Тураў, які паступова рос і развіваўся. У выніку росту насельніцтва, ўскладнення сацыяльных і эканамічных чыннікаў а таксама цэнтралізацыі ўлады ў племені каля 1100 гадоў таму на землях Дрыгавічоў сфарміравалася Тураўскае Княства. Дрыгавічы з цягам часу змешваліся з іншымі плямёнамі і працягвалі жыць на нашых тэрыторыях, паступова з ростам насельніцтва рассяляючыся на ўсё новыя прыдатныя для пражывання ўчасткі зямлі, утвараючы новыя паселішчы, некаторыя з якіх паступова перараслі ў гарады, а іншыя засталіся вёскамі.
#секеричи #15стагоддзе