c) bəzi mövzularda adlandırma edərkən və hökm bildirərkən, risalətdən əvvəl və sonra deyə ayırmış, bəzi mövzularda isə ayırmayıb bir tutmuşdur. Bu isə iki taifenin əleyhinə bir dəlildir. Birincisi: “Hərəkətin gözəllik və çirkinlik yoxdur” deyənlərə. İkincisi isə: “Onlar əzabı haqq ederler” deyənlərə. Birinci qrupa qarşı dəlil; rasul göndərməzdən əvvəl Allah insanları zalım, həddi aşanlar və fəsad olaraq adlandırmasının. Allah (c.c) belə buyurur: “Firavn’a get. Çünki o həddi aşmışdır. “(Ta-ha: 24)” Bir zaman Rəbbin Musaya: “Zalim olan qövmə get ‘deyə vəhy etmişdi.” (Şuəra: 10) ” O fitnə-fəsad törədənlərdən.” Qeses sürəsi aye 4 Allah (c.c), Firavn və qövmünün həddi aşan, zalım və fəsatci olduğunu xəbər verir. Bu sözlər hərəkətləri pislemektir. Pisləmə isə pis və çirkin hərəkətlər qarşısında olur. Bu isə, onlara rəsul gəlmədən əvvəl də hərəkətlərinin çirkin və pis olaraq vasıflandırıldıyini göstərir. Əzabı HAQETMEK isə; Allah (c.c) ‘ın bu ayəsində bildirildiyi kimi, özlərinə rəsul gəlməsindən sonra: “Biz, rəsul göndərmədikcə əsla əzab edəcək deyilik.” (Əl-İsra: 15) Eyni şəkildə Allah (c.c), Hud (as)’ ın qövmünə belə dediyini xəbər verir : "Siz ancaq iftiracilarsiniz".. Ayədə görüldüyü kimi Hud (as), şirkin hökmünü bildirmədən və qövmü də ona qarşı gəlmədən əvvəl, Allah (c.c) ‘la birlikdə başqa ilahlar əldə edib Allah (c.c)’ a şirk qoşduqları üçün onları iftiraçılar olaraq adlandırmışdır. Görünür ki, risalətdən əvvəl müşrik olaraq adlandırmaq Quran və sünnədən dəlillərlə sabitdir. Çünki müşrik, (şirki səbəbiylə) həddini aşmış, Allah (c.c) ‘dan başqa ilahlar əldə edərək, rasul gəlmədən əvvəl Allah (c.c) ‘a yoldaşlar qaçmış və bu adlar də ona rasul gəlmədən əvvəl verilmişdir. Cahillik və cahiliyyə adları də belədir. Rasul gəlmədən əvvəl də cahillik və cahiliyyə olaraq adlandırmaq vardır. Amma itaətdən üz çevirmək və cəzalandırmaq isə ancaq rəsul gəldikdən sonra. Allah (c.c) belə buyurur: “Nə təsdiqlədi, nə də namaz qıldı. Lakin təkzib və üz çevirdi .. ” Bu ayette bildirilen (doğrulamamak, namaz kılmamak, yalanlamaq ve üz çevirmek ) ameller ancaq rasul geldikten sonra olur. Allah (c.c)’ın Firavn haqqında: “Təkzib və qarşı çıxdı.” (Ən-Naziat: 21) sözü, ona rasul gəlməsindən sonradır. Eynilə bu ayədə olduğu kimi: “Ona böyük dəlillər göstərdiyi halda təkzib və qarşı çıxdı.” (Ən-Naziat: 20-21) “Firavn Rəsula qarşı çıxdı.” (Muzzemmil sürəsi aye 16 Mecmu’ul Feteva c: 20 s: 37-38)
DİNİMİZ İSLAM
İbn Teymiyyə (ra) belə dedi: “Allah (c.
c) bəzi mövzularda adlandırma edərkən və hökm bildirərkən, risalətdən əvvəl və sonra deyə ayırmış, bəzi mövzularda isə ayırmayıb bir tutmuşdur. Bu isə iki taifenin əleyhinə bir dəlildir. Birincisi: “Hərəkətin gözəllik və çirkinlik yoxdur” deyənlərə.
İkincisi isə: “Onlar əzabı haqq ederler” deyənlərə. Birinci qrupa qarşı dəlil; rasul göndərməzdən əvvəl Allah
insanları zalım, həddi aşanlar və fəsad olaraq adlandırmasının. Allah (c.c) belə buyurur: “Firavn’a get. Çünki o həddi aşmışdır. “(Ta-ha: 24)” Bir zaman Rəbbin Musaya: “Zalim olan qövmə get ‘deyə vəhy etmişdi.” (Şuəra: 10) ”
O fitnə-fəsad törədənlərdən.”
Qeses sürəsi aye 4
Allah (c.c), Firavn və qövmünün həddi aşan, zalım və fəsatci olduğunu xəbər verir. Bu sözlər hərəkətləri pislemektir. Pisləmə isə pis və çirkin hərəkətlər qarşısında olur. Bu isə, onlara rəsul gəlmədən əvvəl də hərəkətlərinin çirkin və pis olaraq vasıflandırıldıyini göstərir.
Əzabı HAQETMEK isə; Allah (c.c) ‘ın bu ayəsində bildirildiyi kimi, özlərinə rəsul gəlməsindən sonra: “Biz, rəsul göndərmədikcə əsla əzab edəcək deyilik.” (Əl-İsra: 15)
Eyni şəkildə Allah (c.c), Hud (as)’ ın qövmünə belə dediyini xəbər verir : "Siz ancaq iftiracilarsiniz"..
Ayədə görüldüyü kimi Hud (as), şirkin hökmünü bildirmədən və qövmü də ona qarşı gəlmədən əvvəl, Allah (c.c) ‘la birlikdə başqa ilahlar əldə edib Allah (c.c)’ a şirk qoşduqları üçün onları iftiraçılar olaraq adlandırmışdır. Görünür ki, risalətdən əvvəl müşrik olaraq adlandırmaq Quran və sünnədən dəlillərlə sabitdir. Çünki müşrik, (şirki səbəbiylə) həddini aşmış, Allah (c.c) ‘dan başqa
ilahlar əldə edərək, rasul gəlmədən əvvəl Allah (c.c) ‘a yoldaşlar qaçmış və bu adlar də ona rasul gəlmədən əvvəl verilmişdir. Cahillik və cahiliyyə adları də belədir. Rasul gəlmədən əvvəl də cahillik və cahiliyyə olaraq adlandırmaq vardır. Amma itaətdən üz çevirmək və cəzalandırmaq isə ancaq rəsul gəldikdən sonra.
Allah (c.c) belə buyurur: “Nə təsdiqlədi, nə də namaz qıldı. Lakin təkzib və üz çevirdi .. ”
Bu ayette bildirilen (doğrulamamak, namaz kılmamak, yalanlamaq ve üz çevirmek ) ameller ancaq rasul geldikten sonra olur. Allah (c.c)’ın Firavn haqqında:
“Təkzib və qarşı çıxdı.” (Ən-Naziat: 21) sözü, ona rasul gəlməsindən sonradır.
Eynilə bu ayədə olduğu kimi: “Ona böyük dəlillər göstərdiyi halda təkzib və qarşı çıxdı.” (Ən-Naziat: 20-21)
“Firavn Rəsula qarşı çıxdı.” (Muzzemmil sürəsi aye 16
Mecmu’ul Feteva c: 20 s: 37-38)