КИССА: "КУНДОШЛИ УЙ" (хаетли хикоя)

12 КИСМ
Гулширин одатдагидан эрта уйгонди. Илгари "канийди, яна бир соатгина туйиб ухласам" дей-диган одам бугун негадир вакт тез утишини, тезрок ишхонага боришни истарди. Кизини бог-чага куйиб, негадир оеклари шу атрофдаги уй-инчоклар дукони томон бурилди. Илгари хам бу ердан тез-тез утардию, аммо бирор марта кирмаган экан. Пештахталарга телерилган турли-туман уйинчогу кугирчоклара караб бола - ку бола, катта одамнинг хам кузи уйнайди.
- Мархамат, опажон, уйинчокларимизданн ха-рид килинг, - унинг енида пайдо булган сотувчи киз хушмуомалалик билан манзират килди. - Углингизга олмокчимисиз, кизингизгами?
- Кизимга.
- Кизингиз неча ешда?
- Уч ярим ешда, - деди беихтиер Гулширин. Сунг негадир сири фош булгандек шошиб кушиб куйди: - Кичиги уч ярим еш, катта кизим беш ешда. Икковига мос келадиган кугирчок олмо-кчи эдим.
- Унда икковигаям бир хил кугирчок олиб бери-нг, - жилмайди сотувчи киз. - Булмаса, опа-син-гил бир-бирининг кугирчогига талашади.
Гулширин кузлари мунчокдек иккита кугир-чок харид килди. Хаелида, курганлар "иккинчи-сини кимга олдингиз?"дейдигандек булаверди.
Биров куриб колмасин деб тезда хонасига кир-ди. Кирди-ю, кузи уз-узидан Даврон утирадиган стол томон каради. Даврон йук эди. Негадир бирдан бушашиб кетди, эрталабки кайфияти-дан асар хам колмади. "Бугун хам келмабди. Мендан каттик хафа булган, шекилли..."
Бекайфият уз столи томон юрди-ю, кузлари хайратдан катта-катта очилиб кетди. Бир кучок оппок атиргул ичида бир дона кизил атиргул яшнаган гулдаста столи устини безаб турибди. "Даврон ака!" - хаелига келган биринчи фикр шу булди. Коллежда укиган пайтларида Даврон доим ана шундай гулдаста хадя килар-ди. Курсдош кизлар хазиллашиб "Даврон ака, нега ок гуллар ичида бир дона кизил гул солга-нсиз?"деб сурашганида, "Кизлар мисоли ок ли-босдаги хурлар, Гулширин эса уларнинг ичида ажралиб турган кизил либосли малак" деганди. Уша дамларни эслаб Гулшириннинг юраги кат-тик урди, юраги ширин энтикди. Айб иш устида кулга тушгандай юзлари лоларанг тусга кирди.
- Екдими? - оркадан келган овоз ширин хотира-ларга берилган жувоннинг хаелларини тузги-тиб юборди. Эшик очилиб, Даврон кирганини сезмай колган экан. Йигит уктам нигохларини тикиб, жилмайди.
- Албатта екди. Биласиз-ку, гулни яхши кураман
- Эсингиздами, сизга хар гал гулдаста бергани-мда кушик хиргойи килардим.
Гулширин "эслайман" дегандек кизарганча бош иргади. Эслади. Ушанда Даврон унга бир кучок гул тутар, магрур киз эса гулни олмай йи-гитни кийнарди. Давроннинг юрагидаги нола кушикка кучарди:
💐💐💐Гулга гул берган ошик
Кайда жазога лойик?
Мен сенга гунохкорман
🌺🌺🌺 Гул тутиб даста-даста...
Иккиси хам утмиш хотираларига асир булиб колишди бир зум. Биринчи булиб Гулширин узига келди.
- Менинг хам сизга бир совгам бор, -деди хижо-латомуз.
- Менга-я? -энди ажабланиш навбати Давронни-ки эди.
- Тугрироги, Асалга совгам бор. Мана бу кугир-чокни унга бериб куйсангиз. Мадина иккисига бир хил кугирчок олдим.
- Рахмат, - Даврон аел узатган кугирчокни олиб негадир хомуш тортиб колди. - Ота барибир она урнини боса олмас экан. Каранг, кизим кугир-чок уйнайдиган ешда экани умуман едимда йук
Бу унинг биринчи кугирчоги булади. Буни узин-гиз берсангиз яхши буларди. Кеча сиз кетгани-нгиздан сунг Асал "ам яна качон келади?"деб ярим тунгача бувисини холи-жонига куймади. Ойим "аянг сенга чиройли уйинчоклар олиб ке-лади, яхши киз булсанг" деб алдаб ухлатдилар. Узининг ойисини яхши эслай олмайди, шунинг учун кимни курса, уша аелнинг киефасида она-сини кургандек булади. Илгари бир-икки огиз гап билан алдаб, овутардик. Лекин кеча кетга-нингиздан кейин овутиш кийин булди.
- Унда узим бераман кугирчокни, - Давроннинг сузларидан таьсирланган Гулширин катьий ахд килди. - Бугун ишдан кейин Асални шахардаги истирохат богига олиб боринг. Мен хам бола-лар билан бораман.
Уша куни Гулширин узини кушдек сезди нега-дир. Ишлари уз-узидан унар, кайфияти аьло эди. Буни кул остидаги ходимлар хам сезишди. "Бугун юзингиздан нур егиляпти-я!"дерди ким курса. Доим хоргин ва хомуш юрадиган Гулши-рин бошка биров алмаштириб куйилгандек эди гуе. Кечки пайт ишдан эртарок чикиб, болалар-ни шоширди:
- Бугун истирохат богига борамиз.
Сарвар билан Мадина бу хабарни эшитиб хур-сандчиликдан кийкириб юборишди. Гулширин уз ташвишлари билан булиб, болаларини деяр-ли бир йилдан буен бокка олиб бормаганини шундагина эслади. "Уз ташвишларимга урала-шиб, болаларимни хам катта одамга айланти-риб куйибман. Ахир, болалик бир зумда утиб кетади, кейин харканча истаса хам топа олмай-
ди бу кунларни.
Даврон кизчаси билан уларни бог дарвозаси олдида кутиб турган экан. Асал Гулшириннинг куриши билан "Аяжон!"деганча чопкиллаб ол-дига келди. Гулширин кизалокни даст кутариб олиб, юз-кузидан упди. Узига хам хайронлик, хам кизганиш билан караетган угли билан ки-зига тушунтирди:
- Сарвар, Мадина, бу жажжи кизалок Даврон амакингнинг кизи Асал. Энди у билан дуст бу-ласизлар. Хозир эса сизларга бир совгам бор, - у елимхалтага солиб олган кугирчокларни чи-кариб, аввал Асалга, кейин Мадинага тутказди.
Хар икки кизалокнинг кувончи чексиз эди. Асал кулидаги кугирчокка туймай бокарди.
- Сиз кизларга совга берган булсангиз, мен Сарварга сюрприз тайерлаганман, - Даврон чунтагидан кутича олиб Сарварга узатди. Кути-ни очиб Сарварнинг кузлари чакнаб кетди. Бу у купдан буен орзу килган Ургимчак-одам уйин-чоги эди.
- Каранг, кизларга уйинчок олибману, Сарварга олиш хакида уйламабман хам, - деди Гулширин. Рости, угил болалар кандай уйинчок уйнашини билмайман.
- Угил боланинг тилини угил бола тушунади, шундайми, полвон? - Даврон Сарварнинг елка-сига енгилгина кокди. Сарвар мамнун кулим-сиради...
Улар болаларни турли аттракционларда учи-риб, узлари завкланиб томоша килишди. Кейин музкаймокхурлик килишди. Болалар бирпасда бир-бири билан чикишиб кетишди. Мадина ва Асал кугирчокларини бир-бирига курсатиб зав-кланишарди, Даврон Сарварни ташкарига олиб чикиб, унга ниманидир уктирарди. Гулширин бир муддат елгизланиб колди. Кизик, Зохид би-лан яшаган йилларида эри уни болалар билан бирор марта истирохат богига олиб чикмаган экан. Хаелини аел кишининг майин овози бул-ди:
- Бахтли аел экансиз, - гапираетган кушни стол-да утирган урта ешлардаги аел эди. - Боядан буен сизларга караб утирибман. Хужайинингиз болаларингизга жуда мехрибон экан. Сизни хам авайлар экан. Бахтингизга куз тегмасин. Бир-бирингизга узукка куз куйгандек мос экан-сизлар.
Гулширин "рахмат" деди, аммо "бу йигит бола-ларимнинг отаси эмас" дея олмади. Негадир аелнинг гаплари юрагига хуш екаетган эди.
Богдан кайтишганида вакт анча кеч булиб колганди. Асал дадасининг кулида кугирчоги-ни кучоклаганча ухлаб колди.
- Ухлаб колмаганида сиз билан кетаман деб ро-са хархаша киларди, - деди Даврон. - Эрталаб аямни топиб беринг деб сураса, нима деб жа-воб бераман хайронман.
- Агар инжиклик килачерса, айтинг, узим уни куришга бораман еки богда айланамиз.
- Майли, яхшиси богда айлана колайлик. Сарвар билан Мадина хам яйрашди.
Даврон уларни машинасида уйга келтириб куйди. Уйга келгунча Асал Гулшириннинг кучо-гида эди. Тушаетиб, кизалокнинг иссиккина юзларидан упиб куйди.
- Даврон ака, рахмат, болалар бугун жуда яйра-шди.
- Сизга рахмат. Кизим бугун узини онаси бордек хис килди. Шу бахтни сиз ато этдингиз.
Иккиси бир лахза бир-бирига тикилиб колди. Уртада йиллар давомида уларнинг орасини ту-сиб турган кузга куринмас тусик кулаб, юрак-ларни бир-бирига якинлаштирадиган нимадир пайдо була бошлаган эди...
Кунлар шу тарика бир-бирини кувиб утарди. Ишлар хам бир маромда кетяпти. Дам олиш кунлари Гулширин болалари билан, Даврон эса Асални олиб бирор жойда хордик чикаришади. Кундан кунга калбдаги иликлик ортаетганди.
Шу кунларда Дилобар чет элда эди. Ишбилар-мон аеллар иштирок этган анжуманда катна-шиб, бир олам таассурот билан кайтди. Уша тадбирда унлаб хамкорлар билан шартнома ту-зибди. Гулшириннинг унга хаваси келди.
- Опажон, канийди сиз каби чет элликлар билан хамкорлик кила олсам, - чин дилдан хавас кил-ди Гулширин.
- Бунинг хеч кандай кийин жойи йук, - деди Ди-лобар опа. Сиз аввало ички бозорда уз урнин-гизни топишингиз керак. Якинда халкаро мусо-бака утказилади. Мусобака иштирокчиларнинг либоси буйинча тендер эьлон килинган. Ана шу танловда иштирок этинг. Шояд бахтингиз чо-
пиб, та нловда голиб чиксангиз. Ана шунда сиз-
га барча эшиклар очилади. Либослар дизайни устида пухта ишланг, хеч бир детални куздан кочирманг. Шу танловда голиб булишингиз шарт!
Гулширин Дилобар опа айтган танлов шарти билан танишди. У каби танлов голиби булишни истаганлар канча! Аммо у кечинмайди. Энди хеч качон ортга кайтмайди. Олдинда уни янги синовлар кутмокда эди.
ДАВОМИ БОР.
КИССА: "КУНДОШЛИ УЙ" (хаетли хикоя)
"ЯНГИ СИНОВЛАР" 13 КИСМ.
Танловда катнашаман деган билан хеч нарса уз-узидан булиб колмайди. Канча хужжату, югур-югурсиз битмас экан. Гулшириннинг хуж-жатлар билан ишлашга унча укуви йук. Яхшиям, енида Даврон бор, у бир хафтага кол-май керакли хужжатларни тайерлади. Хужжат-лар топширилди. Энди танлов натижасини ку-тиш колди.
"Мен сингари бу танловда катнашаетганлар канча! - уйларди Гулширин. - Уларнинг тажри-баси катта, голиб булиш эхтимоли хам юкори. Уларнинг олдида менга йул булсин!"
Шундай уйлардию , аммо калбининг бир чети-да "балки..." деган илинж ожизгина бир умид йилтиллаб турарди.
Нихоят, танлов голиблари эьлон килинадиган кун келди. Гулширин бу кунни ички бир хаяжон билан кутди. Канийди, тезрок голиб эьлон кили-нсаю, у хам уша голибни табриклаб, сунг уз иш-лари билан машгул булса. Бир нарсани узок ку-таверса одамнинг кули ишга хам бормай кола-ркан. Уша куни Гулширин тонг-сахардан уйгон-ди. Негадир кули хеч бир ишга бормади. Ич-ичидан асабийлашарди. Уни олиб кетиш учун келган Даврон хам буни сезди. Ярим йулда Гулширин бирдан фикридан кайтиб колди.
- Даврон ака, машинани оркага кайтаринг, хеч каекка бормаймиз. Бундай катта танловда иш-тирок этишга менга йул булсин.
- Нега бирдан фикрингиздан кайтиб колдингиз? Олд ойнадан оркада утирган жувонга синовчан назар ташлади йигит.
- Ростини айтсам...куркаяпман...-ростини айтиб куя колди Гулширин. - Ишларим бошкаларни-кини олдида арзимас булса, устимдан кулиш-майдими "сенга ким куйибди?"деб.
- Жанг олдидан кушинини ташлаб кочган кумо-ндон сингари сиз хам мухим иш олдидан кур-коклик киляпсизми?
- Билмадим...билмадим...- бушашди Гулширин. Негадир каттик хаяжонланяпман.
- Узингизни кулга олинг. Мухими - бу танловда голиб булишингиз эмас, шу танловда иштирок этишимизнинг узи.
Давроннинг "танловда иштирок этишимизни-нг узи мухим" деган сузлари Гулширинга далда берди. Демак, энди у елгиз эмас. Енида рухан куллаб-кувватлайдиган, керак пайтда ердам ку-лини чузадиган, суянч була оладиган кишиси бор.
Танлов утказилаетган залга киришганида Гул-ширин узи каби хаяжонда утирган тадбиркор аелларни курди. Нихоят, хайьат раиси мазкур танлов шартларни буйича барча мезбонларга жавоб бера оладиган голиб номини эьлон кил-ди:
- Танишинг - "Ширин" хусусий корхонаси рахба-ри Гулширин Хамроева...
Хайьат раисининг кейинги сузларини Гулши-рин эшитмади. Кулоклари чиппа битиб колган, кузларидан тинмай еш куйиларди. Атрофдаги-лар уни галаба билан табриклашар, аммо Гул-шириннин назарида буларнинг хаммаси туши-да кечаетгандек эди. Нихоят, Давроннинг дал-даси билан бир оз узига келди.
- Намунча еш боладай куз еш килдингиз, йигло-ки? - кулди Даврон.
- Узи шунакаман, сал нарсага хам йиглайвера-ман.
"Насиб булса бу гузал кузлар энди хеч качон ешланмайди, - уйлади Даврон ичида. - Бу куз-лар факат бахт шуьласидан чакнаши керак".
- Хамроева, сизни чакиришяпти, мархамат, ки-ринг, - хайьат раисининг котибаси уларнинг сухбатини булди.
Гулширин юрагида минг бир хадик билан раиснинг хонасига кадам босди. Даврон унинг ортидан икки кафтини бирлаштириб "омад ти-лайман!"дегандек харакат килди.
- Келинг, Гулширинхон! Мархамат, утиринг, - таклиф килди еши эллик беш-олтмишлар атро-фидаги сочларига ок оралаган киши. - Сиз му-носиб тарзда танлов голиби булдингиз. Узин-гиз курдингиз, сиз каби танловда иштирок эт-ганлар куп булди. Аммо экспертларимиз сиз такдим этган либослар дизайни устида тухта-лишди. Шунинг узиек сиз учун катта имконият.
Энди эса ишга киришинг. Бу мусобака халкаро микесда утказилади. Демак, яратган либосла-рингиз хам ана шунга яраша юксак талабларга жавоб бериши керак. Сиз яратган либосни кийиб мусобакага киришган юртдошларимиз ортида уни куллаетган халкининг нафасини се-зиб турсин. Келган мехмонлар эса бу либосни кийганда узбекларнинг багрикенглигини, иссик нафасини хис этишсин. Сизга берилган вакт жуда оз, буюртмалар киска муддат ичида тайер булиши керак. Комиссия буюртмани ка-бул килиб олади.
Хайьат раиси айтган муддат чиндан хам киска эди. Бу фурсат ичида бундай катта хажмдаги буюртмани фахат йирик корхоналар бажара олиши мумкин. Гулшириннинг юрагига "Агар бажара олмасак нима булади?"деган вахима оралади. Катта ишга кул урибди-ю, аммо уни кандай бажариш хакида уйламаган экан. Ун-беш-йигирма чогли тикувчи билан бу ишнинг уддасидан чика олармикан?
Хайьат раисига бу тугрида хеч нарса демаган булса-да, дилидагини Давронга айтди.
- Чумчукдан курккан тарик экмайди, -тагин дал-да берди Даврон. Бошладингизми, энди ортга йул йук.
Уша куни Гулширин биринчи катта буюртма учун шартнома имзолади. Тез кунда иш бошла-ниб кетди. Илгари хар-хар замонда буладиган кичик буюртмаларни бажариб, бекорчи булиб коладиган тикувчилар ишга кумилишди-колиш-ди. Хатто бир пиела чой ичишга хам вакт йук. Вакт эса борган сайин якинлашмокда эди. Гул-ширин ички имкониятларни хисоблаб, кул ости-даги ходимлар билан ишни комиссия кабул ки-либ оладиган кунгача уддалашига ишонди. Факат кизлар иш сурьатини пасайтирмаслик-лари шарт. Аммо кутилмаганда тикувчи аеллар
дан бирининг боласи бетоб булиб колди. Бола-си эртаю кеч иситма килиб етганда онанинг кунглига иш сигармиди? Шундок хам "вактида буюртмани бажара олмасак нима булади?"деб жигибийрони чикиб юрган Гулширин тутакиб
кетди.:
- Зумрад опа, болангиз шндай пайтдаям касал буладими?
- Гулширинхон касаллик биздан рухсат сураб келмайди-ку, - кунгли огриди тикувчи аелнинг. Узингизнинг хам болаларингиз бор, улар касал булишмаганми?
- Кечиринг опа, нотугри гапириб юбордим, - ки-зишиб кетганини тан олди Гулширин. - Майли, болангизга каранг. Соглигини тиклаб, кейин ишга чиксангиз булади. Бирор ердам керак булса айтинг.
- Рахмат, хеч нарса керакмас...- Зумрад опа шундай дедию, кузлари ер чизди. Гулширин бу аелнинг эри енгилтак бир аелга илакишиб колиб, оиласидан воз кечганини, Зумрад опа аел боши билан елгиз узи уч болани ювиб- та-раб вояга етказаетганини биларди. Орияти кат-тиклигидан ердам сурамайди. Гулширин унинг кулига пул тутказди:
- Болангизни дориларига ишлатинг. Бу карз эмас, яхши ишлаганингиз учун ердам.
- Менга берган бирингиз узингизга юз баробар купайиб кайтсин, - Зумад опа кулидаги пулга караб йиглаб юборди.
- Яхши иш килдингиз. Шурлик аел кимдан ер-дам сурашни билмай турган экан, деди Даврон Зумрад опа хонадан чиккач.
- Менга бу каби аелларнинг хаети яхши таниш, хомуш тортиб колди Гулширин. - Елгиз аел фар-занди учун хам ота, хам она вазифасини бажа-ради. Боласининг кузида еш курмаслик учун хатто жонини хам беришга тайер. Баьзи нома-рд эркаклар эса узининг маишатидан бошка нарсани уйламайди. Уша номард эрларнинг худбинлиги туфайли боланинг дили уксик, аел-нинг калби вайрон.
Гулширин огир хурсинди. Кундошлик балоси-га чидаган кунларини, эрининг уйидан чикиб кетганидан сунг икки боласи билан кечирган азобли кеча-кундузларни эслади. Кузига еш калкиди.
- Утган кунларни эслаб узингизни азобламанг, - тасалли берди Даврон. Яхши кунларингиз хали олдинда.
- Хали киладиган ишларим жуда куп, - деди Гул-ширин уйчан. - Узимни катта туфон турган ден-гизда икки боласини омон саклаб колиш учун жон бериб курашаетган одамга ухшатаман. Качон курукликка чикишим номаьлум булса-да, окимга карши сузаверади. Мен чиккан кема капитани уз хузур-халовати учун оила кемаси-ни туфон каьрига ташлаб кетиб колди. Энди бу кемани узим бошкаришим, болаларимни нурли манзилга етказишим шарт. Шу икки йил ичида бошимдан нималар утганини узим биламан. Энг аввало киладиган ишим - узимиз учун уй сотиб олишим керак. Болаларимнинг бемалол кириб чикадиган уз ватани булиши керак.
"Менинг уйим фарзандларингизга ватан бул-майдими? Хонадоним бекаси, кизимга она, узимга суюкли ер булинг. Ушанда сиз кузлаган нурли манзилга бирга етамиз!" - ана шундай фикрлар утди Давроннинг хаелидан. Уйларини тилга кучириш учун огиз жуфтлади, аммо тусат-дан жирингаган телефон кунгироги сухбатни кок уртасидан булди.
- Эшитаман, - Гулш ​​ирин кунгирокка жавоб бер-ди. Гушакнинг нариги тарафидаги кишининг сузларини эшитаркан, ранги бир бироз окарди.
- Нега бунча киска фурсатда? - Ахир, хали вакт бор эди-ку...деди зурга.
Гушакни куйганида кайфияти буткул тушкун ахволда эди.
- Нима булди, тинчликми? - суради Даврон ха-вотирланиб.
- Танлов хайьати раиси кунгирок килди. Буюрт-мани вактидан олдин топшириш керак экан. Бизга беш кун мухлат беришди. Агар вактида топширмасак...- Гулширин гапининг давомини айтолмади. Стул чеккасига бехол утириб колди
- Нега, ахир хали вакт бор эди-ку?
- Билмадим, билмадим...- бош чайкади Гулши-рин. - Нега бундай булаетганини сира тушунол-маяпман.
- Мен тушунгандекман...- уйга чумди Даврон. - Бу ерда бошка гап бор.
- Кандай гап? - тушунмади Гулширин.
- Кимдир буюртмани узиники килиб олмокчи. Таниш-билишларини уртага солиб, хайьат аьзо-ларини буюртмани сиз бажара олмаслигингиз-га ишонтирган. Бу "ишонтириш" учун анчагина харажат килган булиши керак. Конунан танлов голиби сиз, тугридан тугри буюртмани бошка кишига олиб беришолмайди. Шунинг учун кин-гир йул билан ишни сиздан тортиб олишмокчи.
- Гап бу екда экан-да...- огир бош чайкади Гулширин.

КИССА: "КУНДОШЛИ УЙ" (хаетли хикоя) - 884497142116

Комментарии