ОДАМ ЗАВОД.

Баъзан каминага ёши улуғ онахонлар ёзади: "ёшим катта бўлса ҳам сиздан кўп нарса ўргандим" деб.
Очиғи ҳурсанд бўламан. Бу албатта Аллоҳнинг фазли. Фойда деб тушунган нарсаларимни ёздим, агар бу нарсалар кимгадир манфаатли бўлган бўлса, ҳурсандман.
Бугун ёзадиганларим келин қизларимизга аталган. Ўйлайманки, бу ҳам уларга фойдали бўлади!
Бир нарсани қуруқ оғиз чучитиб гапириш бошқа, бошдан кечириб сўнг сўзлаб бериш бошқа...
Аллоҳ дилимга солди: баъзи ишларни бажардим ва уларнинг тўғри эканлигига амин бўлдим.
Балки бу сизнинг хаёлингизга ҳали келиб улгурмагандир, шунинг учун етказиб қўйишлик савоб!
Бир ривоят бор: донишманднинг ҳузурига ёш ота-она қирқ кунлик боласини кўтариб боради.
"Биз боламизга қандай тарбия берсак экан, илтимос йўл-йўриқ кўрсатинг!"-дейишади улар донишмандга.
Оқил одам сўрайди:
-Фарзандингиз неча кунли бўлди?
Ота-она эса жавоб беради:
-Қирқ кунли!
Доно инсон шу ерда мени бу ривоятни эшитган замоним хушёр торттирган бир гапни айтади:
-Сизлар болани тарбиялашга қирқ кун кечикибсизлар!
Бу ривоят менга йўналиш нуқтасини кўрсатган билим манбаи бўлди.
Ҳикмат илмида шундайки, сизга доим ярми билдирилади, ярмини эса ўзингиз топишинг керак!
Мен ҳам бугун сизларга ўзим тушунган ҳикматларни ярминигина айтаман, ярмини эса ўз ҳаётингизда кўриб ҳулоса ясаб оласизлар!
Бола тарбияси-онанинг раҳмида у унган кундан ҳам олдинроқ бошланади!
Сиз ўзингизга қандай фарзанд кераклигини жуда олдиндан буюртма қила бошлайсиз!
Бунинг учун феълингиздаги қусурлар-шудгор омочи остида эзилиши керак.
Бизда қизлар эрта турмушга узатилади, эрта она бўлади, ҳали ўзининг мияси пишмай туриб у учтами тўртта мева тугади.
Таҳминимча, йигирма тўрт ёшли қиз-анча ҳаёт ҳақидаги тушунчалари тўлишиб қолган қиздир!
Ким нима деса десину, бандаси шошилмасдан тадбирини кўрсин!
Кўплар турмушга чиққач, "хўжа кўрсин" га яхши келин ролини ўйнашни бошлайди, баъзилар эса жуда эрка келинга айланади.
Кимгадир "жуда жонингни жабборга бериб юбораверма! Инсон зоти яхшиликни билмайди! " дея турфа устозлар сабоқ беришни бошлайди!
Мен ўз ҳаётимни ҳам бошқаларнинг ҳаётини ҳам узоқ вақт солиштирдим, меваларнинг сифатига қарадим, тиланганига яраша теккан феъл атворларни кўздан кечирдим.
Ҳулосам қандай: сидқидилдан меҳнат қилган, Аллоҳ йўлида бағрини очган, қилвириликни билмаган, кўп нарсани Яратганга ҳавола қилиб қўйган, ҳолисликни билган одам ютади!
Келин бўлдингиз, энди эса ҳомиладорсиз! Сизга ҳаммаси бошидан ўзгача туюла бошлайди. Ҳавфсираб-ҳавфсираб қадам босиб юрибсиз. Сиз вужудингизда одам ундиряпсиз-у, бошқаларнинг парвои фалак!
Ана шу пайтда ёлғондан ўзингизни касалга солиб ётиб олманг, тўғри сиз бу билан ўзингизни ва туғилажак болангизни ўйлаяпсиз!
Асраш сиз учун шунақа бўлади.
Йўқ, аслида ундай эмас! Бугун сизга "ҳомиладорлик касаллик эмас, енгил-енгил иш қилиб юраверинг!" деяётганларнинг писанда гаплари эртага унутилади.
Ҳатто танангизда она бўлишлик жараёни қандай кечаётганини ҳам унутасиз.
Унут бўлмайдиган ва ўзингиз юзма-юз қоладиган сабаб эса бошқа!
Сиз ҳомиладорликда қандай бўлсангиз, худди ўшандай феъл атворли болани дунёга келтирасиз!
Жуда атрофлича кенг мавзу!
Аслида вужудида инсон етилиб келаётган онага жуда кўп яширин кучлар ёрдамга келади.
Аммо уларни ҳис қилиш ҳаммага ҳам эмас.
Оёғингизни осмонга қилиб ётсангиз-"унда ўзинг асра!" деб сизга бари автоматик тарзда юклаб қўйилади.
"Онам меҳрибоним!"-деб меҳрибонлар ўлкасига қараб чопсангиз, охиригача меҳрибончилик қилиш ана ўша эртага нурайдиган деворларингиз зиммасига тушади.
"Бу ҳовлининг меҳнатидан зерикиб кетдим, докторлар билан гаплашаману, больницага ётаман!" десангиз, ўша дори иси келиб ётган тўрт девор рангингизни сарғайтиради.
Бу ҳаммаси эмас!
Ўзингизни ёлғондан касалга солсангиз, қорнингиздаги бола бу иллатни сиздан осонлик билан ўзлаштириб олади.
Ҳозир билинмайди. Бу фарзандингиз ҳали кўп вақт юзингизга қараб қиқирлаб юради. Сиздан нималарни ўзлаштириб олганини анчагача сездирмайди.
Маълум йиллар ўтмагунча билмайсиз!
ОДАМ ЗАВОД.
(Иккинчи қисм)
Сиз аслида одам пиширадиган заводсиз. Қандай ҳом ашё келтирсангиз, маҳсулотингиз ҳам шунга яраша бўлади.
Миллийликка тарғиб сифатида раҳмида фарзанд ундираётган онани тандирга ҳам ўхшатиш мумкин.
Қарангчи, нон куйиб кетмабдими?
Кўпчилик келинлар хокисоргина бўлиб ҳаммага илжайиб юргани билан ич-ичидан эрининг уруғини ёмон кўради, нафратланади...
Ишонаверинг бу иккиюзламачилиг-у нафратдан ҳам нусҳа кўчириляпти.
Ишингиз битгунча тилингиз ширинми? Ўз манфаатингиз ва тинчлигингизни ҳамма нарсадан устун қўясизми?
Тайёрмисиз, тил учида "онам" деб бағрингизга кирадиган, аммо оилада ким пул топса ўшанинг атрофида гирдикапалак бўладиган, баъзан фойда чиқмаса бармоқ қимирлатмаган боланинг онаси бўлишга?
Яна бошқа экспримент ҳам қилиб кўришингиз мумкин: Ҳомиладормисиз? Унда ўзингиз тез-тез қараб ўтадиган деворга қанақадир хитой қизининг расмини ёпиштириб қўйинг.
Суратга қараганингизда нимага эътибор бериб ҳавас кўзларини тикаётган бўлсангиз, ана ўша нарса ҳам копия бўлади. Хитой қизларига ҳос ипак сочларми, юпқа тери, нозик декольте...
Нафрат нигоҳи ҳам шундай: "мунча кўзи митти буни-я!" деб тикилиб-тикилиб қарасангиз, бу кўзлар ҳам андоза бўлаверади.
Шунинг учун "икки қатликда бир ёмон кўрганингга, бир яхши кўрганингга боланг ўхшайди!" деган гап бор.
Ҳомиладорлик пайти ҳатто назарни ҳам назорат қила олмайсиз. Буниси қийин синов!
Бир келин ҳожатхонадан чиқаётиб ўз аҳлатига тикилар экан. Нега шундай қилаётганини эса ўзи ҳам билмайди.
Хўш, натижа қандай?
"Чиройликкина, аммо тикилиб турсам, нимасидир хунук кўринади" -дейди у ўз боласи ҳақида.
Муслимахонга ҳомиладорлик пайтим қайнонамни Янги Ташмида олиб ётганман.Оёқлари операция бўлиб кесилиши керак эди. Аммо бахтли тасодиф билан сақлаб қолинди.
Камина ойижоннинг оёғини уйга келгач, ўзим перевязка қила бошладим. Қизимнинг оёқ тузилиши худди қайнонамникидек. Чунки ўша пайтда шу нарсага эътибор берганман.
Менга бировнинг иши ёқмасди. Биров қилган ишни бошқатдан ўзим қилардим. Муслимахон шундай: унга ҳам бировнинг иши ёқмайди. Роса чидамли қиз.
Бибида индамасдан ишимни қилиб юраверардим, қилиб бўлсам кириб хатмимни ўқирдим. У ҳам шунақа, ишини қилади, ҳеч ким билан иши йўқ!
Зайнабхонимда қайнонам оламдан ўтган пайт бўлган, роса кўп уларни эслаб йиғлардим. Кейин чалғиш учун тармоқда таомлар тайёрлашни ўргатадиган блог юрита бошладим.
Қизим пазандаликка қизиқади. Янги гўшт олсак, мариновкани унга қилдираман. Чунки туғма қўли ширин. Чандир гўштниям оғизда эрийдиган қилиб мариновка қила олади. Аммо жуда йиғлоқи.
Ҳомиладорликда аёл киши мовий осмонга кўп-кўп тикилиши керак. Тиниқ сувларга қаранг! Ҳасаддан йироқ бўлинг, ичи кўмирга тўла болангиз-эртага балойингиз бўлади.
Кимда кўрган нарсасини олдирмагунча тинчимайди, фитналар тузишдан орланмайди.
Ҳомиладорлигингизда таҳорат пайти пешонангиздан сувни қуйиб-қуйиб ювинг. Сочларингиз орасига ҳам сув кирсин!
Соч ости, пешона-манглай бу истаранинг ўрни! Одам боласи чиройли бўлиши мумкин, аммо истарасиз бўлса, қаршисида ўтиргингиз келмайди.
Мўғул каби сувдан ҳазар қиладиган иккиқатлик ҳам бўлади. Кетини буриб ухлайверади бунақа хотин. Ана ўшалардан ранги чала чайилган кирга ўхшаб киришиб кетган ғалати тусли истарасиз фарзандлар туғилади.
Сувнинг хилқатини англанг! У чақалоқ атрофида ҳам мавжуд турган хилқат! Сувсиз одам боласи бўз тупроқдек тураверади. Сув сизни ювиши, пардозлаши, ғамларингизни аритиши мумкин.
Сувтекин деган сўз бор. Бу ҳам бежиз эмас. Сувнинг қанчалик сеҳрини англасангиз, ростдан ҳам одам боласига текин тутилганини англайсиз!
Фойдаланинг, исроф қилманг!
Ҳомиладорликда кўп аёлларимиз телевизор қаршисига қапишиб қолади. Нега ўзингизда катта информацияга портал очилганини била туриб ўзингизни керак ва кераксиз чеҳралардан, феъл атворлардан ҳимоя қила билмаяпсиз?
Шуни билинг-ки, ҳомиладор аёлга яхшилик илинувчи кучлар қанчалик кўп бўлса, ҳавфли кучлар ҳам мавжуд.
Давоми эртага.
©️Ummu Zaynab Ummu