жомок Илгери- илгери, бир хан болгон экен, анын эгиз уулу болот, балдардын апасы каза болуп, кайсы баласы биринчи торолгонун эч ким билейт, закон боюнча хандыкты чон уулуна бериш керек, хан ойлоно берип ооруп да калат, анан бир чечимге келет, балдарын чакырып мыйзамын айтат, экоон тен бой жеттинер, уйлоноор мезгил келди, жолго чыккыла биринчи кезиккен кызды аялдыкка аласынар , менин ордума хан болуш учун аялынар да татыктуу болуш керек. Болочок келиним мага белек даярдасын, кимдин белеги жакшы болсо ошонун куйоосу такка отуруп, эл башкарат деди... Эки бир тууган жолго чыгышты, ача жолго келгенде экоо эки тарапка бет алды. Чон уулу барып- барып бир шаарга туш болду, жолунан бир сулуу кызды жолуктурду, кыз копостун кызы эле, бала ага атасынын шартын айтты, мен татыктуу белек даярдайм ханга деди кыз, кыз кичинекей сандыкты алды, болочок куйоосу менен жолго чыкты, экоо сарайга кайтып келишти, хан кыздын колунан сандыкты алды бирок ачкан жок, Лоренцо деди белекти бир тууганын Антонио келгенде ачабыз. Антонио кете берди кете берди, алдынан калын токой жолун толоду, бала кылычы менен жол ачып бара жатты,бир маалда ачык талаага чыкты , ал жерде гулдун туркуну осот , кооздугу баланы тан калтырат, бара берет бара берет, мрамордон курулган чон сарайга туш болот, бийик терезелери кундой жаркырайт хрустальдан жасалгандай. Сарайдын бакчасында багбан гулдорду тегиздеп кыркып жатыптыр. Антонио жакындап тан калганынан кыйкырып жиберейин да деди. Багбан адамдай кийинген маймыл эле. Ал балага жугунуп сарайдын дарбазасын ачты. Антонио сарайга кирди, эки маймыл аны экинчи этажга коштоп барышты, чон залда ар туркун, жибек- атлас кийинген маймылдар отурган экен аларга кул- кун маймылдар тамак ташып жугуруп журушот. Бала коргон козуно ишенбей олтуруп ал да тамактанды, кеч кирип шамдар жагылды, Антониону жатаар болмого узатышты маймылдар. Бала маймылдар мекенине туш болгонун тушунду, качып кеткиси да келди, бир жагынан коркту , бир жагынан ага баары кызык корунду. Бала уктап калды жумшак жастык- тошокто абдан чарчаган эле. Туну баланы бир добуш ойготту, кимсин сен деп сурады. - Мен ханзаада Антонио, мен озумо жар издеп журом , болочок жарым атама озгочо белек бере ала турган болуш керек, ал белек менин эгизим Лоренцонун аялыныкан жакшы болуш керек деди. - Мен маймылдардын ханышасымын, мага уйлон мен дуйнодо табылгыс белек бере алам ханга деди добуш. - Мен сага уйлоном- соз берем деди Антонио. Айтканы менен озунчо башкача болуп турду коркуп. Эртеси туну уктап жатса, дагы баягы добуш ойготту баланы. - Антонио , сен мага уйлоном дедин эле созунон кайткан жоксунбу? - Жок , мен созумдон кайтпайм деди бала. Ичинен, туштум го торго балыкка окшоп, соз бергенден кийин андан кайтпайм деп ойлоду. Учунчу туну ал добуш келип айтты: - Эртен жолго чыгабыз, хандын алдына барабыз деди. Эрте менен баланы аттардын кишенегени ойготту, чыгып караса жакшына карета туруптур, маймылдар карета чегилген эчкилерде отурат, анан бир короо ак ат минген жибек- атлас кийинген маймылдардын тобу келип кошулду. Антонио каретага чыгып олтурду, жанында кыжым жастыктарда отурган, тагынганы ар туркун баалуу таштар, башында таажы, колунда сандыкча, ханыша маймыл отурган эле. Жолго чыгышты, бала унчукпайт, эмне деп соз баштаарын билбейт. Караса ханышанын башы ылдый- ылдый ийилип бара жатат, козунон тамчы жаш ылдый акты. Баланын боору ооруду. - Ыйлаба, менин кымбаттуум, мен сага соз берем - сага уйлоном, сен менден бир да жаман соз укпайсын деп болочок жарын сооротту. Чонтогунон жүз аарчы алып сунду ханышага. - Рахмат сага , болочок жолдошум, сенин сунган жүз аарчың мен учун бул дуйнодо баасы жок, деп коз жашын суртту. Баланын сарайына келишти, хандыктын эли баары келишкен аларга кызыктуу эле Антонио уйлоно турган кыз кандай экени. Хан озу тосуп чыкты, элдер баары каткырып кулуп жатышты, хан баласынан сурады: - Сен уйлоном деп соз бердинби? - Ооба ата, жооп берди бала. Хан башка эч нерсе деген жок, маймылды токтоо гана кабыл алды, эгер ханзаада соз берсе аны аткарыш керек - аны хан билет. - Демек сенин тагдырын ушундай экен, деди хан баласына. - Кир сарайга менин болочок келиним, сен биз учун куткон коноксун. Маймыл ханыша ханга сандыкчаны берди. Белектерди эртен тойдон кийин ачабыз деди хан. Эртеси чон той болду, хан эгиз уулун уйлоп жатты. Эл сарайдын алдына чогулуп, Антонионун маймыл аялын коруп тамаша куралы дешти. Антонио ханышанын болмосуно кирди, аны алып нике болмосуно узатып барышы керек эле. Ханыша ак койногун кийип башына фатасын олчоп жаткан экен - Менин кымбаттуу болочок жолдошум, эмне сен козунду алып качасын, мени карабайсын деди ханыша. Антонио маймылга бурулуп карап нес болуп туруп калды. Анын алдында алтын чачтуу, бою узун кымча бел, сулуу турган эле. Коздору когултур асман цветинде. - Антонио, сен мага уйлоном деп соз берип, созундо турдун, менин сыйкырлап койгон дубадан куткардын, мени эле эмес сен менин элиме да кубаныч алып келдин. Антонио ханышаны колунан алып сыртка чыгышты, коргон эл жымжырт болуп туруп калышты, алтын чачтуу ханышанын сулуулугу элдин журогун багынтты. Ошол маалда кошо келген маймылдар адамга айланышты, кимиси кул- кунго, кимиси копос- байга. Той аягына чыгып, хан белектерди ачты, Антонионун аялынын сандыгын ачса, кооз кичинекей чымчык отуруптур, укмуш сайрады чымчык анан бир тал канатын калтырып терезеден учуп кетти. Лоренцонун аялынын сандыгын ачса анда да чымчык бар экен, ал да кооз сайрап берип, алтын жангак калтырып учуп кетти. Хан жангакты жарды эле алтын- кумуш сандыктан тогулду, сандыкты жапкычанды токтободу байлык куюлуп. Антонио женилгенин тушунду, хандык Лоренцого берилет, ушул учурда анын аялы жакындап келип айтты. - Менин жолдошума хандыктын кереги жок, менин сарайым, менин хандыгым, менин элим ага калын болуп берилет деди. Менин жолдошум озунун боорукердиги менен, мени - менин элимди коп жылдаган сыйкырдан куткарды. Эгиздер ушул соз менен хандык талашуусун токтотту, эки элдин ханы болуп, ынтымакта жашашты, Антонио тагдырына ыраазы болду, акылдуу- сулуу жары аны дайыма колдоп турат... Ушуну менен жомогум аягына чыкты, ким окуса- азамат 😊😊😊 Которгон : Елизабет.
ӨМҮР КЕМЕСИ
МАЙМЫЛДАР МЕКЕНИ...
жомок
Илгери- илгери, бир хан болгон экен, анын эгиз уулу болот, балдардын апасы каза болуп, кайсы баласы биринчи торолгонун эч ким билейт, закон боюнча хандыкты чон уулуна бериш керек, хан ойлоно берип ооруп да калат, анан бир чечимге келет, балдарын чакырып мыйзамын айтат, экоон тен бой жеттинер, уйлоноор мезгил келди, жолго чыккыла биринчи кезиккен кызды аялдыкка аласынар , менин ордума хан болуш учун аялынар да татыктуу болуш керек. Болочок келиним мага белек даярдасын, кимдин белеги жакшы болсо ошонун куйоосу такка отуруп, эл башкарат деди...
Эки бир тууган жолго чыгышты, ача жолго келгенде экоо эки тарапка бет алды. Чон уулу барып- барып бир шаарга туш болду, жолунан бир сулуу кызды жолуктурду, кыз копостун кызы эле, бала ага атасынын шартын айтты, мен татыктуу белек даярдайм ханга деди кыз, кыз кичинекей сандыкты алды, болочок куйоосу менен жолго чыкты, экоо сарайга кайтып келишти, хан кыздын колунан сандыкты алды бирок ачкан жок, Лоренцо деди белекти бир тууганын Антонио келгенде ачабыз.
Антонио кете берди кете берди, алдынан калын токой жолун толоду, бала кылычы менен жол ачып бара жатты,бир маалда ачык талаага чыкты , ал жерде гулдун туркуну осот , кооздугу баланы тан калтырат, бара берет бара берет, мрамордон курулган чон сарайга туш болот, бийик терезелери кундой жаркырайт хрустальдан жасалгандай. Сарайдын бакчасында багбан гулдорду тегиздеп кыркып жатыптыр. Антонио жакындап тан калганынан кыйкырып жиберейин да деди. Багбан адамдай кийинген маймыл эле. Ал балага жугунуп сарайдын дарбазасын ачты. Антонио сарайга кирди, эки маймыл аны экинчи этажга коштоп барышты, чон залда ар туркун, жибек- атлас кийинген маймылдар отурган экен аларга кул- кун маймылдар тамак ташып жугуруп журушот.
Бала коргон козуно ишенбей олтуруп ал да тамактанды, кеч кирип шамдар жагылды, Антониону жатаар болмого узатышты маймылдар. Бала маймылдар мекенине туш болгонун тушунду, качып кеткиси да келди, бир жагынан коркту , бир жагынан ага баары кызык корунду. Бала уктап калды жумшак жастык- тошокто абдан чарчаган эле.
Туну баланы бир добуш ойготту, кимсин сен деп сурады.
- Мен ханзаада Антонио, мен озумо жар издеп журом , болочок жарым атама озгочо белек бере ала турган болуш керек, ал белек менин эгизим Лоренцонун аялыныкан жакшы болуш керек деди.
- Мен маймылдардын ханышасымын, мага уйлон мен дуйнодо табылгыс белек бере алам ханга деди добуш.
- Мен сага уйлоном- соз берем деди Антонио. Айтканы менен озунчо башкача болуп турду коркуп.
Эртеси туну уктап жатса, дагы баягы добуш ойготту баланы.
- Антонио , сен мага уйлоном дедин эле созунон кайткан жоксунбу?
- Жок , мен созумдон кайтпайм деди бала. Ичинен, туштум го торго балыкка окшоп, соз бергенден кийин андан кайтпайм деп ойлоду.
Учунчу туну ал добуш келип айтты:
- Эртен жолго чыгабыз, хандын алдына барабыз деди.
Эрте менен баланы аттардын кишенегени ойготту, чыгып караса жакшына карета туруптур, маймылдар карета чегилген эчкилерде отурат, анан бир короо ак ат минген жибек- атлас кийинген маймылдардын тобу келип кошулду.
Антонио каретага чыгып олтурду, жанында кыжым жастыктарда отурган, тагынганы ар туркун баалуу таштар, башында таажы, колунда сандыкча, ханыша маймыл отурган эле. Жолго чыгышты, бала унчукпайт, эмне деп соз баштаарын билбейт. Караса ханышанын башы ылдый- ылдый ийилип бара жатат, козунон тамчы жаш ылдый акты. Баланын боору ооруду.
- Ыйлаба, менин кымбаттуум, мен сага соз берем - сага уйлоном, сен менден бир да жаман соз укпайсын деп болочок жарын сооротту. Чонтогунон жүз аарчы алып сунду ханышага.
- Рахмат сага , болочок жолдошум, сенин сунган жүз аарчың мен учун бул дуйнодо баасы жок, деп коз жашын суртту.
Баланын сарайына келишти, хандыктын эли баары келишкен аларга кызыктуу эле Антонио уйлоно турган кыз кандай экени. Хан озу тосуп чыкты, элдер баары каткырып кулуп жатышты, хан баласынан сурады:
- Сен уйлоном деп соз бердинби?
- Ооба ата, жооп берди бала.
Хан башка эч нерсе деген жок, маймылды токтоо гана кабыл алды, эгер ханзаада соз берсе аны аткарыш керек - аны хан билет.
- Демек сенин тагдырын ушундай экен, деди хан баласына. - Кир сарайга менин болочок келиним, сен биз учун куткон коноксун.
Маймыл ханыша ханга сандыкчаны берди.
Белектерди эртен тойдон кийин ачабыз деди хан. Эртеси чон той болду, хан эгиз уулун уйлоп жатты. Эл сарайдын алдына чогулуп, Антонионун маймыл аялын коруп тамаша куралы дешти. Антонио ханышанын болмосуно кирди, аны алып нике болмосуно узатып барышы керек эле. Ханыша ак койногун кийип башына фатасын олчоп жаткан экен
- Менин кымбаттуу болочок жолдошум, эмне сен козунду алып качасын, мени карабайсын деди ханыша. Антонио маймылга бурулуп карап нес болуп туруп калды. Анын алдында алтын чачтуу, бою узун кымча бел, сулуу турган эле. Коздору когултур асман цветинде.
- Антонио, сен мага уйлоном деп соз берип, созундо турдун, менин сыйкырлап койгон дубадан куткардын, мени эле эмес сен менин элиме да кубаныч алып келдин.
Антонио ханышаны колунан алып сыртка чыгышты, коргон эл жымжырт болуп туруп калышты, алтын чачтуу ханышанын сулуулугу элдин журогун багынтты. Ошол маалда кошо келген маймылдар адамга айланышты, кимиси кул- кунго, кимиси копос- байга. Той аягына чыгып, хан белектерди ачты, Антонионун аялынын сандыгын ачса, кооз кичинекей чымчык отуруптур, укмуш сайрады чымчык анан бир тал канатын калтырып терезеден учуп кетти. Лоренцонун аялынын сандыгын ачса анда да чымчык бар экен, ал да кооз сайрап берип, алтын жангак калтырып учуп кетти. Хан жангакты жарды эле алтын- кумуш сандыктан тогулду, сандыкты жапкычанды токтободу байлык куюлуп. Антонио женилгенин тушунду, хандык Лоренцого берилет, ушул учурда анын аялы жакындап келип айтты.
- Менин жолдошума хандыктын кереги жок, менин сарайым, менин хандыгым, менин элим ага калын болуп берилет деди. Менин жолдошум озунун боорукердиги менен, мени - менин элимди коп жылдаган сыйкырдан куткарды. Эгиздер ушул соз менен хандык талашуусун токтотту, эки элдин ханы болуп, ынтымакта жашашты, Антонио тагдырына ыраазы болду, акылдуу- сулуу жары аны дайыма колдоп турат... Ушуну менен жомогум аягына чыкты, ким окуса- азамат 😊😊😊
Которгон : Елизабет.