Назар менен Адеминин Москвага бараарын укканда,Майрам каршы болду. Адатынча урушуп,уйдо бир катар ызычуу боло тушту. Ожорлонгон Назар,келинчегин ээрчитип жолго чыкты. Москвада Вадик тосуп алды. Назар экоо кучакташып, корушушту. Муну коргон Адеми эки колу менен оозун жаап,тангалганын жашырган жок; -Это вы? -Да это я,как ты красавица? -Аа я? Я хорошо, а вы откуда? -Я же,здесь живу! Назар Адеминин Вадик менен жакшылап тааныштырды. Студенттик жылдарында чогуу жургондорунон бери айтып берди. Адеми чындап эле тангалды. Бирок ашыкча эч нерсе деген жок. Келгенден эки-уч кундон кийин,дарылоо иштери башталды. Вадиктин тааныштары коп экен. Колунан келген жардамын аябады досунан. Назардын уруктугунан бери алып,анализ кылып корушту. Жыйынтыктыктуу эч нерсе айта алышпады. Назарды текшерген врач; -Вроде,все нормально у вас,если хотите еще раз сделаем анализ? деди. -Да конечно! Бирок чыкпаган жандан умут кылып,эч кимиси умутун узушкон жок. Кайра ,тескерисинче, чыйралып турушту. Кудайым озу бербесе,пенделеринин колунан эч нерсе келбейт корунот. Анализдерди кутуп,Вадиктин уйундо жашап турушту. Назар студент маалында чогуу окуган,достору, мигрант болуп ,иштеп жургон ,мектеп маалындагы досторунан бери баарына жолугуп,алардын жашоолору менен таанышууга жетишти. Ар кимиси ар башкача шартта жашашат экен. Баары чогулуп ,кафелердин биринде отурушту. Уйлонгондору аялдары менен,уйлоно электери жалгыз келди. Оз алдынча балалуу-чакалуу болгондору да бар экен.Бирок Назар жалгыз барды. Адеми озун жакшы сезбегени учун,бара албады. Конулдуу отуруп,эстеликке суротко тушушту. Ортодо бала тууралуу соз болуп кетти. Назар унчукпады. Жаштайында, мектепте бирге окуган Айбек тийише кетти; -Аа досум,аяш келбедиби? -Жок ал келе албады. -Эмнеге,мындай жерлерге келбейби же? -Ал эмне дегенин Айбек? -Нуу,просто айтып жатам. Баарыбыз шериктерибиз менен келдик дегендей? -Аяшыны алып келбедим,эмне мени эмес аяшыны куттун беле? -Жок э,андай эмес дос. Айбек жооп таппай калды. Назар ушул катынпоз досун,азыр эки чайнап бир жутуп койгусу келди. Бирок озун кармады. Качан болсо ар аялдын,кыздын артынан журо берчу мурда да. Эми уйлонуп,токтонуп калганбы,же акча таап,кооп турган учурубу,айтор мурдун которуп суйлоп калыптыр. Ичинен кекенип тим болду. Уйго кеч кайтты. Адеми уктабай кутуп отуруптур: -Назар келдинби? -Ооба жаным,эмне уктабай отурасын? -Сен жок уктай албай койдум! -Кел чогуу уктайбыз,Вадик келе элекпи? -Жок,бая бироодон толтура азык-тулук берип жибериптир, озу жумуштары менен кармалып калыптыр. Сени да кеч келет деп тамак жасабадым. Эми мынча нерсени ким жейт десен? -Тура берсин ,эртен деле кун бар го? Келчи кучагыма,сагынып кеттим сени? Экоо кучакташып, Адеми бат эле уйкуга кетти. Назар уктай албай,копко жатты. Эмнеге экенин билбеди,бирок аябай журогу кысылып,ой артынан ой келе берип, тун бир оокум болуп кетти. Адеминин мандайынан сылап,козу тойбой, карап жата берди. Анализ натыйжасы кечиге берди. Ошондуктан Назар кете берууну ойлоп турду. Анткени ,эмгек эргуусу да аяктап,жумушка чыгуусу керек болчу. Вадиктин "кое тур,мумкун натыйжасына карап,ушул жерде дарылоону уланталы" ,дегенине конгусу келбеди. Вадик эч нерсе дебеди. Болушунча аларды коноктоп,конулдорун которууго аракет кылып журду. Кетээрине бир-эки кун калган. Назар телевизор коруп жаткан. Адеми жанында бирдеме жазып отурган. Ангыча Назардын телефонуна билдируу келип калды. Ачып караса бейтааныш эле бироо экен; Кайра кайра жаза берди. Откон куну Айбек менен тушкон суротторун да жиберди; -Сизге ким керек,деп жазды Назар. -Сиз Айбектин досу болосузбу? -Ооба ,эмне болду? -Суранам,анда Айбектин адресин беринизчи мага? -Мен билбейм,анын кайда жашаганын? Озунон сурабайсызбы ,номери жокпу? -Качып журот карматпай,номери очук чалсам? -Сиз кими болосуз? -Мен аялы болом, азыр роддомдомун. Кечээ Айбек кыздуу болду! -Кызык,кыздуу болсо эмнеге качып журот? Мен кечээги отурушта сизди кордумбу анда? -Жок,мен барбадым ал жака,ал башкага уйлонуп алган окшойт анда. Акыркы 3,4айдан бери качып журот. Суранам жашаган жерин билсениз айтып коюнузчу? Мен азыр бул жактан чыксам кайда бараарымды да билбейм. Мурда жашаган жериме ,балан менен албайбыз деп жатышат. Бул жерде азыр туугандарым да жок. Баланы таштап кетууго журогум чыдабай жатат! -Мени кайдан таптыныз? -Ушул суротторду Айбектин соц баракчасынан кордум. Ал жердеги досторунун баарына жазып чыктым. Эч кимиси жооп бербей коюшту. Сизди да сурот аркылуу таптым. Суранам билсениз айтып коюнузчу? Назар эмне дээрин билбей калды.; -Ади,мынаны карасан? -Эмне болду? Адеми жанына келди. Назардын колунан телефонун алып,коздору чекчейип кетти ,окуп алып; -Ушуларга ашыкча болгон перзентти ,бизге эле берип койбойбу десен э Назар? -Кой ,капаланбачы жаным? -Капа эмесмин,эми эмне кылат булар? -Берчи,мен Айбекке чалып короюн? -Кое тур,чалып эмне дейсин? -Кабар ал барып,кыздуу болупсун дейм да? -Кудайдан коркпогон сенден коркмок беле Назар,чалбай эле кой! -Кой бир ооз айтып короюн! Назар Айбек трубканы котороору менен: -Каяктасын,деди жини келе. -Эмне болду досум,тынччылыкпы, уйдо жатам? -Чык бери жакка,создор бар! -Ии,суйлой бер дос! -Куттуктайм досум ата болупсун! -Эмнени айтып жатасын? -Азыр мага айтты,Айбекти айтып коюнузчу деп,келинчегин, билмексен болбо! Эмне кылып журосун Айбек? -Ал сен аралаша турган жумуш эмес Назар,анын чуусу коп ! -Мен эмне кылышым керек эле ошондо,сага чалып туура эмес кылдымбы? -Аны озум билем досум,сен аралашпа! -Макул озун бил,мен айтып койдум.! Телефонду очургон Назар жини келип,зорго озун колго алып турду. Адеми колдорунан кармады; -Айттым го сага Назар,чалбай эле койсон болот эле,озундун да маанайын тушту. Анткени менен экоо тен ушул куноосуз торолгон наристени ойлоп кыжалат болуп турушту. Адеми оюна эч нерсе келбей,нары бери баса берди. Экоонон тен уйку качты. Адеми чыдабады; -Назар,балким кабар алып коербуз,ботон жерде болсо,эч кимиси жок болсо,баласы менен кайда барат? -Билбейм Ади? Эртеси эртен менен,экоо ээрчишип алып,дарек боюнча издеп,таап барышты. Озун Бурул деп тааныштырган келин,коз жашы кылып алдыларында отурду. Адеми кошо ыйлап алды. Коп нерселерди суйлошушту. Корунушуно караганда аябай жоош келин экен. Ошондуктан да муну ойнотуп,таштап кеткен окшобойбу ,дос соройу. Аттин! Бироого зар,бироого кор бала! Эркексинби, колун менен кылганды мойнун менен тартпайсынбы? Ушул сыяктуу эркектер,кантип уялбай басып журушот десен? Бул го мейли ,Назар менен Адемиге жолугуп калды,ал эми билинбей жургондор арабызда канча? Бул жерде да Вадиктин жардамы чон болду. Каражат жагынан жардамдашып, убактылуу жашоо учун уй да таап берди. Келинге болго насаатын айтып, Адеми ,кызын таштабасын суранды. Ичи орт менен жалын.! Ыйлагысы келди. Бирок Назарды капа болуп калбасын деп озун кармады. Колдорунан келген жардамдарын берип,кайра аркага кайтышты. Анализдердин натыйжасын, Вадик,факс аркылуу жонотмок болду. Эки дос копко кучакташып турушту. Аларды аэропорттон узатып,кол булгалап кала берди Вадик...
Толкунбек кундо келип ,Адеминин акмалай берди. Бирок ал акыркы кундору корунбой кетти. Ширинден билгизбей сурады эле,ал да ондуу жооп бербеди. Албетте ,кичинекей кыз эмнени билмек эле.? Бирок эжекеси жок болуп,сабагы да жакшы болбой жатканын арыздана кетти. Адеми жок болуп кеткенинен кыжалат болуп,ойлоно берди. Келбей эле коеюн дейт,бирок озу келбеген куну ,Адеми келип калсачы деп коркот. Бугун да ошентип келген жайы болчу. Бирок кыздын караанын коро албай,Ширинди ээрчитип,уйуно кайтты.
Назар келген кунунун эртеси эле жумушка чыкты. Уйго келишкенде эжеси,карындашы келишкен экен. Адеми ошолорго каралашып,уйдо болуп калды. Майрам кыздары менен болуп,Адеми абдан эле коорунуп калды. Баскан -турганынан кыйкым таап,Майрам кайра адатын баштады. Ичинде келинин аяганы менен,баарыбир озунун баласы,перзентсиз отуп кетеби деп ,кыжалат. Москвага барып келгендерин да,бекер эле каражат деп эсептеди. Айдардын да кулагынын кужурун алып бутту. Бир гана Назарга катуу айта албай ,кучун Адемиден чыгарды. Назар жумуштан келгенде унчукпай калганы менен,коз караштары,кыймылы менен,жини келгенин билдирип турат. Назар муну эн сонун тушунот. Корсо да кормоксонго салып коет . Антпесе болчубу,азыркы тапта баарына кыйын болуп турган мезгил.! Адеми ичтен сызат,анын деле башка айласы калбагандай. Эжеси менен карындашы оз уйбулолору менен,баары оз жайында болгону учун,ашыкча "соз да ,боз да" кошушпайт. Эжеси гана силкинип,апасына кошула кетет кээде. Азыр да ошол соз козголду. Качып турушса да баарыбир,айланып- тегеренип келип,соз, балага келип такалат. Кимде куноо? Муну оз алдынча талкууга алышат. Ай бей шугур пенде ай! Алдындагы ырыскындын, колундагы бакытындын кадырын ,оз убагында качан билесин? Тимеле тили менен баардык нерсени чечип койчудай жулунушуна ,бир тараптан кулкун келсе,бир тараптан зээнин кейийт. -Коюп кой ,чайды озум куям? Уйбуло мучолору баары ,Майрамды тигиле карап калышты.; -Апа бере берин,озум деле куюп берем. Адеми акырын ун катты; -Бар ,ашканада ишинди кыла бер! -Апа ,тамак даяр ашканада,сиз кое тур дегенинизден куйбай турам. Эмне алып келе берейинби? -Деги соз укпаган адам экенсин сен! Барып оз ишинди кыла бербейсинби, бечара болуп корунбой бул жерде? -Макул апа! Назар чыдабай кетти; -Эмне болду дагы мама? -Сен эмне дароо эле аялына болуша каласын? -Кимге болушайын анан? -Нурчик? -Эмне мама,айт дагы эмнени туура эмес кылдым? -Как раз,озун соз ачтынбы, айтайын анда. Убактынарды бекер кетире бербей,ажырашкыла! Сени менен тендердин балдары мектепке барып калышты,кеч уйлонгонун аз келгенсип,эми дагы кутолубу? Мумкун ошондо жакшы болоор? Атан экообуздун сенден башка балабыз жок муну билесин? Айдар туурадан чыкты; -Майрам сен такыр чектен чыгып кеттин,эмне баардык куноо келининде деп ким айтты сага? Тим койсо ,коп суйлоп баратасын,токтот ушунчанда! ? -Биздин урууда мындай боло элек. Сенин да менин да соогубуз таза,эн аз торогон менин да уч балам бар, Айдар! Баардык куноо келининде! -Токтоткула жетишет! Назар ордунан турду: -Эмне кылайын эми мен мама? Эмнеге тушунбойсун? Эмнеге жон эле жерден уруш чыгара бересин? -Мамам туура айтат. Биз деле сени ойлойбуз иним? Эжеси да кошулду эми; -Сен аралашпа! Адеми ашкана тараптан чуркап келди; -Болду Назар,апам деле туура айтып жатат. Мени деп урушпачы эжем менен да. Колумдан келээр иш болсо мен деле мынтип журбойт элем го? Апама катуу айтпа! -Сен да озунчо акылдуусун да э? Ушундан коро "апан андай деди,мен чарчадым,жададым" десен мага женилирээк болмок, Адеми? Сен да унчукпайсын, бул мени ансайын кыйнайт. Бычаксыз союп бутурмок болдунар мени! Назар жиндене бут алдындагы столду ыргыта тепти. Колуна илинген курткасын ала сыртка бет алды. -Назар сен кайда? Адеми артынан жоноду; -Антип озунду бекер эле боорукер кылып корсотуп жатасын,сен кетсен балким балалуу болоорсунар экоон тен эле балам? Майрам артынан кыйкырды; -Макул апа,сизге ошол эле керек болсо кетейинчи мен! Эгер ошондон сизге,бул уйго тынчтык орной турган болсо,мен кетем апа! Баары тунжурап отуруп калышты. Айдар Майрамды тааныбай турду. Ичинен жини келе ,тешип жиберчудой аялына карады. Адеми чуркап короого чыкты. Назар унаасына отуруп алган экен. -Токто,сен кайда? Токточу Назар? Адеминин кыйкырганын укпай калды. Болушунча газды басты. Учурган бойдон короодон чыгып кетти. Журогу опкоолжуган Адеми; "-Улгурбой калдым,аны токтоткону улгурбой калдым,дароо эле артынан чыга беришим керек болчу,аман-эсен эле келсен экен!"деп жатты ичинен кубурой. Тун жарымы болду. Адеми саатты улам карап, Назарды кутуп отурду. Телефонуна чалса очук экен. Уйкусу келбей,журогу улам ооруп туруп алды. "Ээ кудай аман эле болсо экен,козун корсом экен!" Уй телефон чырр этти. Жетип барды; -Алоо? -Айдарбековдордун. .. -Ооба мен.. мен. Эмне? Реанимация? Адеми кыйкырып жиберди; -Билгем,билгем ушундай болоорун! Айтпадымбы? Уйдогулор урпоюп,баары оз болмолорунон чыга калышты; -Эмне болду кызым? Айдар ылдый тушту жугуруп; -Назар авто кырсыкка учураптыр! Кеттик ата! Адеми жетээр жеткиче кудайдан мин тиленип,жалынып келди: "Козун корсом экен!" Жетип эле, чуркап ичкери кирди. Гуля алдынан чыкты; -Адиш? Келдинби? -Кана Назар? -Сени сурап жатат тынбай? Журчу!? Топурап Назардын ата-энеси,бир туугандары киришти артынан. Адеми Гулянын артынан кирди. Кудай бетин салбасын! Чолоо жери жок баары оролгон,танылган! Чабалактап жатат! -Адиш келчи,келдинби? Керебетке жетип,Адеми тизелей калды; -Келдим Назар! Келдим,жанындамын жаным! Назар оор дем алып жатты. Колдору менен Адеминин колдорун таап,катуу кысты; -Ади,Адеми, жаным! Мени кечир,апамды да кечир! Сени укпай кетип калганым учун кечир! Суранам жарыгым,асылым менин,бактынды тап,жалгыз журбо,бактынды тап!? Кучтуу колдор бошой тушту. Чабалактаган денеси жайылып,бошоп баратты. Коздору жалдырап,Адемини тиктеген бойдон кете берди!! Сыягы, Адемини эле кутуп тургандай,.. Чиркин! Эмне дейин? Кантейин! Аттин десен! Эмне деген жакшы жигит болчу? Адеминин ачуу чынырыгы торт кабат оорукананы жарып отту; -Жоооок! Сен соз бербедин беле,туболук жанымда болом деп соз бербедин беле? Алдадын беле, алдамчы? Оо жараткан! ! Тоолорду кулатсан болбойбу да,дениздерди ташырсан болбойбу,эмнеге жалгыздан жалгызды ажыратып койдун? Ушулбу калыстыгын? Эмнесинен жазды эле бул пенделерин, же сыноон ушунчалык оор беле? Назарды жулкулдаткан Адеми, коздору карангылашып, тупсуз тунгуюкка кулап баратты. Эшиктен кирген Айдар келинин эси ооп калганын коруп,шашып калды.: -Адеми,кызым? Гуля дароо мед айымдарды чакыра коюп, Адемини палатага алып кетишти. Атанын бир капшыты эншерилип турду. Аттин дуйно! Жашоодо ата-энеден бала,баладан ата-эне ажырабасын экен! Бирок бул жашоо,тагдыр! Коридорго чыгып,ыйдан эси ооп,козунон жаш мончоктогон Майрамдын алдына келди; -Эгер билсен Майрам,баландын башын сен жедин! Небере ,небере эле дейсин,мына эми небере эмес балан да жок! Коптон куткон тилегин орундалат,келинин эми жалдырасан да отурбайт ал уйдо! -Айдар, мен .. мен деген.. Айдар артын карабай чыгып кетти. Кордунбу кор пенде? Эсине келдинби?
Бирок кечиктин! Сага канча кудай тарабынан эскертуулор берилди,ошондо да,убагында эсине келбей койбодунбу? Кетти! Бир кырчындай,жапжаш омур кетти! Болгондо да журогунду орттоп,жулунунду куйкалап кетти го? Анткени ал сенин перзентин болчу! Эми ошончо ак сооктугун менен,ашып-ташкан байлыгын менен,атандын ,бир туугандарындын тааныш-билиштери менен,суйлосо айдан суйлогон жакындарындын жардамы менен кайтарып ал баланды?! Колундан келеби? Келининди куноолоп,кетире албай кыйналчусун, эми кор, озундун жанына аркандап алсан токтоор бекен? Мына эми, эмне дейсин, кимди куноолойсун? Эч кимди! Анткени баарына озун куноолусун! Назардын олуму баарын азапка салып кетти. Атанын куйуту баарынан башкача болду. Оо кудай! Жашоодо ата-энеден баланы,баладан ата-энени ажыратпасын экен! Жайына коюп,баардык ырымдары буткончо Назардын кесиптештери тикеден тик турушту. Ишене албайт,эч кимиси ишене албайт, кантип гана кечээ эле жумуштан уйуно кеткен адам бугун жок деп.! Колу да женил эле,мамилеси, кыялычы? Буларды эстегенде ар биринин мурдунан суусу куюла ыйлашат. Адеминин мектепте бирге иштеген мугалимдери да келишти. Келиндин абалын коргон, кесиптештеринин, сай-соогу сыздабай кое албайт эле. Назарды укканда Байжигиттин тамагы кургай тушту; "Кантип? Эмнеге? "Ушул суроолор келди биринчи эсине."Адеми, ал кантти экен?" Жугуруп сыртка чыкты. Артынан кыйкырып жаткандарына карабай,чон жолго чыгып такси кармады. Жетип келди. Эл деген толтура. Ызычуу. Боз уйдун алдында таягына обоктогон Айдардын; -Оой айрылдым,кулунумдан айрылдым оой,деген уну жанырып туруптур. Ичи ысып ,жаштар озунон озу куюлуп баштады. Коздору менен Адемини издеди. Ичкериде экен. Ал отурган болмонун эшигин ачты. Отурган экен асылы! Канаты кайрылган куштай. Кучагына бекем кысты. Ыйлай берип,коздорунон жаш деле чыкпай калган ондонот. Байжигитти бир тиктеп алып ,ыйлап кирди кайра; -Кетти ал Байжи,кетип калды.Мен улгурбой калдым,аны токтотууга жетишпей калдым, Байжи,эгер мен улгургонумдо ал кетпейт эле,ал мени укмак! Байжигит унсуз ыйлап жатты; -Кетсе сенин айыбын менен кеткен жок жарыгым! Озунду куноолобочу? -Жок ал баарыбир кетип калбадыбы? Эгер бир аз эле эрте чыкканымда, эгер мен..ме.. -Адеми озунду кармачы,козунду аччы,коркутпачы мени?! Адеми кайра озун жоготуп койду. Гуля жанында экен,озу карап,тынчтандыруучу укол сайды. Эшикке чыккан Байжигит,дубалга жолоно ыйлап турду; "Бул эмне кылганыныз жезде? Мен сизге ишендим эле го,сизди созунузго турат деп,мен четке чыктым эле го? Бул жагы эркекчилик болбой калды го эми, мен эмне кылайын эми айтын жезде?" Ичинде ушуларды кайталап турду. Вадик Назардын анализдеринин натыйжасы келди дегенди угуп,бар ишин таштап коюп,оорукананы коздой жоноду. Врач атайын озу келсин деп чакыртыптыр. Кабинетине кирсе озу жалгыз экен. Жылуу учурашып ,абалды тушундуруп кирди. Корсо Назардын аталык уруктарынын 49% гана,ата болуу жондомдуулугуно ээ экен. Эмне себептен мындай ооруга туш келгенин,дагы бир катар текшеруудон откоруп,ошол куну баштаган дарылоо иштерин аягына чыгарса гана белгилуу болмок. Ошондуктан тез арада экоону тен кайра чакыруу керектигин айтып, дарылоону узгултукко учуратпай, аларды дарылоону оз мойнуна алаарын да баса белгиледи. Себеби Назар бул учун коп суммадагы акча жумшаган эле. Вадик врачтын болмосунон ойлуу чыкты. Жандай коргон досуна кантип тушундуроорун ойлоп жатты. Азыр айтса ал капа болот,дарылануудан да баш тартып койсочу? Ошол себептен биринчи дарыланып бутушсо,ошонун натыжасына карап,анан айтмак болду. Бирок Назардын келбес жайга кеткени,уч уктаса тушуно кирбеген окуя болчу. Унаасына отуруп; "-Ну красавчик, не чего, ты обьеязательно станишь отцом,я помогу тебя,мы же друзья,"деп кубуронду. Телефонуна чалуу келди. Караса Назардан экен. Суйунуп кетип ала койду; -Алее? Да это я! Что ? Когда? Как умер?Почему? Бул Айдар болчу,. Рульга обоктоп ,отуруп калды; "Как это возможно? Как? Теперь что будеть? Теперь как живеть твоя красавица? Студенттик жылдарынан баштап чогуу жургон досу болчу. Ар дайым жайдары журчу. Баарынан да жакканы март болчу,Вадиктен эч нерсени аябайт эле. Улуту башка болсо да,ушул шайыр жигиттен,болгондо эн жакын досунан айрылып калганына ишенбей, Вадик чынында аябай катуу кайгырды. Эн акыркы милдетинен кутулуу учун,башка эч нерсени ойлонбой,ошол эле куну билет алып,туну менен, Кыргызстанга учуп келди.. Уландысы бар.
️
Жакшы группа
ТОЛКУНДАР ШЫБЫРЫ 11- бөлүгү.
Москвада Вадик тосуп алды. Назар экоо кучакташып, корушушту. Муну коргон Адеми эки колу менен оозун жаап,тангалганын жашырган жок;
-Это вы?
-Да это я,как ты красавица?
-Аа я? Я хорошо, а вы откуда?
-Я же,здесь живу!
Назар Адеминин Вадик менен жакшылап тааныштырды. Студенттик жылдарында чогуу жургондорунон бери айтып берди.
Адеми чындап эле тангалды. Бирок ашыкча эч нерсе деген жок.
Келгенден эки-уч кундон кийин,дарылоо иштери башталды.
Вадиктин тааныштары коп экен. Колунан келген жардамын аябады досунан.
Назардын уруктугунан бери алып,анализ кылып корушту. Жыйынтыктыктуу эч нерсе айта алышпады.
Назарды текшерген врач;
-Вроде,все нормально у вас,если хотите еще раз сделаем анализ? деди.
-Да конечно!
Бирок чыкпаган жандан умут кылып,эч кимиси умутун узушкон жок. Кайра ,тескерисинче, чыйралып турушту.
Кудайым озу бербесе,пенделеринин колунан эч нерсе келбейт корунот.
Анализдерди кутуп,Вадиктин уйундо жашап турушту.
Назар студент маалында чогуу окуган,достору, мигрант болуп ,иштеп жургон ,мектеп маалындагы досторунан бери баарына жолугуп,алардын жашоолору менен таанышууга жетишти. Ар кимиси ар башкача шартта жашашат экен.
Баары чогулуп ,кафелердин биринде отурушту. Уйлонгондору аялдары менен,уйлоно электери жалгыз келди. Оз алдынча балалуу-чакалуу болгондору да бар экен.Бирок Назар жалгыз барды. Адеми озун жакшы сезбегени учун,бара албады.
Конулдуу отуруп,эстеликке суротко тушушту. Ортодо бала тууралуу соз болуп кетти. Назар унчукпады. Жаштайында, мектепте бирге окуган Айбек тийише кетти;
-Аа досум,аяш келбедиби?
-Жок ал келе албады.
-Эмнеге,мындай жерлерге келбейби же?
-Ал эмне дегенин Айбек?
-Нуу,просто айтып жатам. Баарыбыз шериктерибиз менен келдик дегендей?
-Аяшыны алып келбедим,эмне мени эмес аяшыны куттун беле?
-Жок э,андай эмес дос.
Айбек жооп таппай калды. Назар ушул катынпоз досун,азыр эки чайнап бир жутуп койгусу келди. Бирок озун кармады. Качан болсо ар аялдын,кыздын артынан журо берчу мурда да. Эми уйлонуп,токтонуп калганбы,же акча таап,кооп турган учурубу,айтор мурдун которуп суйлоп калыптыр. Ичинен кекенип тим болду.
Уйго кеч кайтты. Адеми уктабай кутуп отуруптур:
-Назар келдинби?
-Ооба жаным,эмне уктабай отурасын?
-Сен жок уктай албай койдум!
-Кел чогуу уктайбыз,Вадик келе элекпи?
-Жок,бая бироодон толтура азык-тулук берип жибериптир, озу жумуштары менен кармалып калыптыр. Сени да кеч келет деп тамак жасабадым. Эми мынча нерсени ким жейт десен?
-Тура берсин ,эртен деле кун бар го? Келчи кучагыма,сагынып кеттим сени?
Экоо кучакташып, Адеми бат эле уйкуга кетти. Назар уктай албай,копко жатты.
Эмнеге экенин билбеди,бирок аябай журогу кысылып,ой артынан ой келе берип, тун бир оокум болуп кетти.
Адеминин мандайынан сылап,козу тойбой, карап жата берди.
Анализ натыйжасы кечиге берди. Ошондуктан Назар кете берууну ойлоп турду. Анткени ,эмгек эргуусу да аяктап,жумушка чыгуусу керек болчу. Вадиктин "кое тур,мумкун натыйжасына карап,ушул жерде дарылоону уланталы" ,дегенине конгусу келбеди.
Вадик эч нерсе дебеди. Болушунча аларды коноктоп,конулдорун которууго аракет кылып журду.
Кетээрине бир-эки кун калган.
Назар телевизор коруп жаткан. Адеми жанында бирдеме жазып отурган. Ангыча Назардын телефонуна билдируу келип калды.
Ачып караса бейтааныш эле бироо экен;
Кайра кайра жаза берди. Откон куну Айбек менен тушкон суротторун да жиберди;
-Сизге ким керек,деп жазды Назар.
-Сиз Айбектин досу болосузбу?
-Ооба ,эмне болду?
-Суранам,анда Айбектин адресин беринизчи мага?
-Мен билбейм,анын кайда жашаганын? Озунон сурабайсызбы ,номери жокпу?
-Качып журот карматпай,номери очук чалсам?
-Сиз кими болосуз?
-Мен аялы болом, азыр роддомдомун. Кечээ Айбек кыздуу болду!
-Кызык,кыздуу болсо эмнеге качып журот? Мен кечээги отурушта сизди кордумбу анда?
-Жок,мен барбадым ал жака,ал башкага уйлонуп алган окшойт анда. Акыркы 3,4айдан бери качып журот. Суранам жашаган жерин билсениз айтып коюнузчу?
Мен азыр бул жактан чыксам кайда бараарымды да билбейм. Мурда жашаган жериме ,балан менен албайбыз деп жатышат. Бул жерде азыр туугандарым да жок. Баланы таштап кетууго журогум чыдабай жатат!
-Мени кайдан таптыныз?
-Ушул суротторду Айбектин соц баракчасынан кордум. Ал жердеги досторунун баарына жазып чыктым. Эч кимиси жооп бербей коюшту. Сизди да сурот аркылуу таптым. Суранам билсениз айтып коюнузчу?
Назар эмне дээрин билбей калды.;
-Ади,мынаны карасан?
-Эмне болду?
Адеми жанына келди. Назардын колунан телефонун алып,коздору чекчейип кетти ,окуп алып;
-Ушуларга ашыкча болгон перзентти ,бизге эле берип койбойбу десен э Назар?
-Кой ,капаланбачы жаным?
-Капа эмесмин,эми эмне кылат булар?
-Берчи,мен Айбекке чалып короюн?
-Кое тур,чалып эмне дейсин?
-Кабар ал барып,кыздуу болупсун дейм да?
-Кудайдан коркпогон сенден коркмок беле Назар,чалбай эле кой!
-Кой бир ооз айтып короюн!
Назар Айбек трубканы котороору менен:
-Каяктасын,деди жини келе.
-Эмне болду досум,тынччылыкпы, уйдо жатам?
-Чык бери жакка,создор бар!
-Ии,суйлой бер дос!
-Куттуктайм досум ата болупсун!
-Эмнени айтып жатасын?
-Азыр мага айтты,Айбекти айтып коюнузчу деп,келинчегин, билмексен болбо!
Эмне кылып журосун Айбек?
-Ал сен аралаша турган жумуш эмес Назар,анын чуусу коп !
-Мен эмне кылышым керек эле ошондо,сага чалып туура эмес кылдымбы?
-Аны озум билем досум,сен аралашпа!
-Макул озун бил,мен айтып койдум.!
Телефонду очургон Назар жини келип,зорго озун колго алып турду.
Адеми колдорунан кармады;
-Айттым го сага Назар,чалбай эле койсон болот эле,озундун да маанайын тушту.
Анткени менен экоо тен ушул куноосуз торолгон наристени ойлоп кыжалат болуп турушту.
Адеми оюна эч нерсе келбей,нары бери баса берди. Экоонон тен уйку качты. Адеми чыдабады;
-Назар,балким кабар алып коербуз,ботон жерде болсо,эч кимиси жок болсо,баласы менен кайда барат?
-Билбейм Ади?
Эртеси эртен менен,экоо ээрчишип алып,дарек боюнча издеп,таап барышты.
Озун Бурул деп тааныштырган келин,коз жашы кылып алдыларында отурду.
Адеми кошо ыйлап алды. Коп нерселерди суйлошушту. Корунушуно караганда аябай жоош келин экен. Ошондуктан да муну ойнотуп,таштап кеткен окшобойбу ,дос соройу.
Аттин! Бироого зар,бироого кор бала! Эркексинби, колун менен кылганды мойнун менен тартпайсынбы?
Ушул сыяктуу эркектер,кантип уялбай басып журушот десен?
Бул го мейли ,Назар менен Адемиге жолугуп калды,ал эми билинбей жургондор арабызда канча?
Бул жерде да Вадиктин жардамы чон болду. Каражат жагынан жардамдашып, убактылуу жашоо учун уй да таап берди.
Келинге болго насаатын айтып, Адеми ,кызын таштабасын суранды.
Ичи орт менен жалын.! Ыйлагысы келди. Бирок Назарды капа болуп калбасын деп озун кармады.
Колдорунан келген жардамдарын берип,кайра аркага кайтышты.
Анализдердин натыйжасын, Вадик,факс аркылуу жонотмок болду. Эки дос копко кучакташып турушту.
Аларды аэропорттон узатып,кол булгалап кала берди Вадик...
Толкунбек кундо келип ,Адеминин акмалай берди. Бирок ал акыркы кундору корунбой кетти.
Ширинден билгизбей сурады эле,ал да ондуу жооп бербеди. Албетте ,кичинекей кыз эмнени билмек эле.?
Бирок эжекеси жок болуп,сабагы да жакшы болбой жатканын арыздана кетти.
Адеми жок болуп кеткенинен кыжалат болуп,ойлоно берди. Келбей эле коеюн дейт,бирок озу келбеген куну ,Адеми келип калсачы деп коркот.
Бугун да ошентип келген жайы болчу. Бирок кыздын караанын коро албай,Ширинди ээрчитип,уйуно кайтты.
Назар келген кунунун эртеси эле жумушка чыкты. Уйго келишкенде эжеси,карындашы келишкен экен. Адеми ошолорго каралашып,уйдо болуп калды.
Майрам кыздары менен болуп,Адеми абдан эле коорунуп калды.
Баскан -турганынан кыйкым таап,Майрам кайра адатын баштады. Ичинде келинин аяганы менен,баарыбир озунун баласы,перзентсиз отуп кетеби деп ,кыжалат. Москвага барып келгендерин да,бекер эле каражат деп эсептеди.
Айдардын да кулагынын кужурун алып бутту. Бир гана Назарга катуу айта албай ,кучун Адемиден чыгарды.
Назар жумуштан келгенде унчукпай калганы менен,коз караштары,кыймылы менен,жини келгенин билдирип турат. Назар муну эн сонун тушунот. Корсо да кормоксонго салып коет . Антпесе болчубу,азыркы тапта баарына кыйын болуп турган мезгил.!
Адеми ичтен сызат,анын деле башка айласы калбагандай.
Эжеси менен карындашы оз уйбулолору менен,баары оз жайында болгону учун,ашыкча "соз да ,боз да" кошушпайт. Эжеси гана силкинип,апасына кошула кетет кээде.
Азыр да ошол соз козголду. Качып турушса да баарыбир,айланып- тегеренип келип,соз, балага келип такалат.
Кимде куноо?
Муну оз алдынча талкууга алышат. Ай бей шугур пенде ай!
Алдындагы ырыскындын, колундагы бакытындын кадырын ,оз убагында качан билесин? Тимеле тили менен баардык нерсени чечип койчудай жулунушуна ,бир тараптан кулкун келсе,бир тараптан зээнин кейийт.
-Коюп кой ,чайды озум куям?
Уйбуло мучолору баары ,Майрамды тигиле карап калышты.;
-Апа бере берин,озум деле куюп берем.
Адеми акырын ун катты;
-Бар ,ашканада ишинди кыла бер!
-Апа ,тамак даяр ашканада,сиз кое тур дегенинизден куйбай турам. Эмне алып келе берейинби?
-Деги соз укпаган адам экенсин сен! Барып оз ишинди кыла бербейсинби, бечара болуп корунбой бул жерде?
-Макул апа!
Назар чыдабай кетти;
-Эмне болду дагы мама?
-Сен эмне дароо эле аялына болуша каласын?
-Кимге болушайын анан?
-Нурчик?
-Эмне мама,айт дагы эмнени туура эмес кылдым?
-Как раз,озун соз ачтынбы, айтайын анда. Убактынарды бекер кетире бербей,ажырашкыла! Сени менен тендердин балдары мектепке барып калышты,кеч уйлонгонун аз келгенсип,эми дагы кутолубу? Мумкун ошондо жакшы болоор? Атан экообуздун сенден башка балабыз жок муну билесин?
Айдар туурадан чыкты;
-Майрам сен такыр чектен чыгып кеттин,эмне баардык куноо келининде деп ким айтты сага? Тим койсо ,коп суйлоп баратасын,токтот ушунчанда! ?
-Биздин урууда мындай боло элек. Сенин да менин да соогубуз таза,эн аз торогон менин да уч балам бар, Айдар! Баардык куноо келининде!
-Токтоткула жетишет!
Назар ордунан турду:
-Эмне кылайын эми мен мама? Эмнеге тушунбойсун? Эмнеге жон эле жерден уруш чыгара бересин?
-Мамам туура айтат. Биз деле сени ойлойбуз иним?
Эжеси да кошулду эми;
-Сен аралашпа!
Адеми ашкана тараптан чуркап келди;
-Болду Назар,апам деле туура айтып жатат. Мени деп урушпачы эжем менен да. Колумдан келээр иш болсо мен деле мынтип журбойт элем го?
Апама катуу айтпа!
-Сен да озунчо акылдуусун да э? Ушундан коро "апан андай деди,мен чарчадым,жададым" десен мага женилирээк болмок, Адеми? Сен да унчукпайсын, бул мени ансайын кыйнайт. Бычаксыз союп бутурмок болдунар мени!
Назар жиндене бут алдындагы столду ыргыта тепти. Колуна илинген курткасын ала сыртка бет алды.
-Назар сен кайда?
Адеми артынан жоноду;
-Антип озунду бекер эле боорукер кылып корсотуп жатасын,сен кетсен балким балалуу болоорсунар экоон тен эле балам?
Майрам артынан кыйкырды;
-Макул апа,сизге ошол эле керек болсо кетейинчи мен! Эгер ошондон сизге,бул уйго тынчтык орной турган болсо,мен кетем апа!
Баары тунжурап отуруп калышты. Айдар Майрамды тааныбай турду. Ичинен жини келе ,тешип жиберчудой аялына карады.
Адеми чуркап короого чыкты. Назар унаасына отуруп алган экен.
-Токто,сен кайда? Токточу Назар?
Адеминин кыйкырганын укпай калды. Болушунча газды басты. Учурган бойдон короодон чыгып кетти.
Журогу опкоолжуган Адеми;
"-Улгурбой калдым,аны токтоткону улгурбой калдым,дароо эле артынан чыга беришим керек болчу,аман-эсен эле келсен экен!"деп жатты ичинен кубурой.
Тун жарымы болду. Адеми саатты улам карап, Назарды кутуп отурду. Телефонуна чалса очук экен. Уйкусу келбей,журогу улам ооруп туруп алды.
"Ээ кудай аман эле болсо экен,козун корсом экен!"
Уй телефон чырр этти. Жетип барды;
-Алоо?
-Айдарбековдордун. ..
-Ооба мен.. мен. Эмне? Реанимация?
Адеми кыйкырып жиберди;
-Билгем,билгем ушундай болоорун! Айтпадымбы?
Уйдогулор урпоюп,баары оз болмолорунон чыга калышты;
-Эмне болду кызым?
Айдар ылдый тушту жугуруп;
-Назар авто кырсыкка учураптыр! Кеттик ата!
Адеми жетээр жеткиче кудайдан мин тиленип,жалынып келди:
"Козун корсом экен!"
Жетип эле, чуркап ичкери кирди.
Гуля алдынан чыкты;
-Адиш? Келдинби?
-Кана Назар?
-Сени сурап жатат тынбай? Журчу!?
Топурап Назардын ата-энеси,бир туугандары киришти артынан.
Адеми Гулянын артынан кирди. Кудай бетин салбасын! Чолоо жери жок баары оролгон,танылган! Чабалактап жатат!
-Адиш келчи,келдинби?
Керебетке жетип,Адеми тизелей калды;
-Келдим Назар! Келдим,жанындамын жаным!
Назар оор дем алып жатты. Колдору менен Адеминин колдорун таап,катуу кысты;
-Ади,Адеми, жаным! Мени кечир,апамды да кечир! Сени укпай кетип калганым учун кечир!
Суранам жарыгым,асылым менин,бактынды тап,жалгыз журбо,бактынды тап!?
Кучтуу колдор бошой тушту. Чабалактаган денеси жайылып,бошоп баратты. Коздору жалдырап,Адемини тиктеген бойдон кете берди!!
Сыягы, Адемини эле кутуп тургандай,..
Чиркин! Эмне дейин? Кантейин!
Аттин десен! Эмне деген жакшы жигит болчу?
Адеминин ачуу чынырыгы торт кабат оорукананы жарып отту;
-Жоооок! Сен соз бербедин беле,туболук жанымда болом деп соз бербедин беле? Алдадын беле, алдамчы?
Оо жараткан! ! Тоолорду кулатсан болбойбу да,дениздерди ташырсан болбойбу,эмнеге жалгыздан жалгызды ажыратып койдун?
Ушулбу калыстыгын?
Эмнесинен жазды эле бул пенделерин, же сыноон ушунчалык оор беле?
Назарды жулкулдаткан Адеми, коздору карангылашып, тупсуз тунгуюкка кулап баратты.
Эшиктен кирген Айдар келинин эси ооп калганын коруп,шашып калды.:
-Адеми,кызым?
Гуля дароо мед айымдарды чакыра коюп, Адемини палатага алып кетишти.
Атанын бир капшыты эншерилип турду.
Аттин дуйно! Жашоодо ата-энеден бала,баладан ата-эне ажырабасын экен!
Бирок бул жашоо,тагдыр!
Коридорго чыгып,ыйдан эси ооп,козунон жаш мончоктогон Майрамдын алдына келди;
-Эгер билсен Майрам,баландын башын сен жедин! Небере ,небере эле дейсин,мына эми небере эмес балан да жок! Коптон куткон тилегин орундалат,келинин эми жалдырасан да отурбайт ал уйдо!
-Айдар, мен .. мен деген..
Айдар артын карабай чыгып кетти.
Кордунбу кор пенде? Эсине келдинби?
Бирок кечиктин! Сага канча кудай тарабынан эскертуулор берилди,ошондо да,убагында эсине келбей койбодунбу?
Кетти! Бир кырчындай,жапжаш омур кетти! Болгондо да журогунду орттоп,жулунунду куйкалап кетти го?
Анткени ал сенин перзентин болчу!
Эми ошончо ак сооктугун менен,ашып-ташкан байлыгын менен,атандын ,бир туугандарындын тааныш-билиштери менен,суйлосо айдан суйлогон жакындарындын жардамы менен кайтарып ал баланды?! Колундан келеби? Келининди куноолоп,кетире албай кыйналчусун, эми кор, озундун жанына аркандап алсан токтоор бекен?
Мына эми, эмне дейсин, кимди куноолойсун?
Эч кимди! Анткени баарына озун куноолусун!
Назардын олуму баарын азапка салып кетти. Атанын куйуту баарынан башкача болду. Оо кудай! Жашоодо ата-энеден баланы,баладан ата-энени ажыратпасын экен!
Жайына коюп,баардык ырымдары буткончо Назардын кесиптештери тикеден тик турушту. Ишене албайт,эч кимиси ишене албайт, кантип гана кечээ эле жумуштан уйуно кеткен адам бугун жок деп.!
Колу да женил эле,мамилеси, кыялычы?
Буларды эстегенде ар биринин мурдунан суусу куюла ыйлашат.
Адеминин мектепте бирге иштеген мугалимдери да келишти. Келиндин абалын коргон, кесиптештеринин, сай-соогу сыздабай кое албайт эле.
Назарды укканда Байжигиттин тамагы кургай тушту;
"Кантип? Эмнеге? "Ушул суроолор келди биринчи эсине."Адеми, ал кантти экен?"
Жугуруп сыртка чыкты. Артынан кыйкырып жаткандарына карабай,чон жолго чыгып такси кармады.
Жетип келди. Эл деген толтура. Ызычуу. Боз уйдун алдында таягына обоктогон Айдардын;
-Оой айрылдым,кулунумдан айрылдым оой,деген уну жанырып туруптур. Ичи ысып ,жаштар озунон озу куюлуп баштады. Коздору менен Адемини издеди. Ичкериде экен.
Ал отурган болмонун эшигин ачты.
Отурган экен асылы! Канаты кайрылган куштай. Кучагына бекем кысты. Ыйлай берип,коздорунон жаш деле чыкпай калган ондонот.
Байжигитти бир тиктеп алып ,ыйлап кирди кайра;
-Кетти ал Байжи,кетип калды.Мен улгурбой калдым,аны токтотууга жетишпей калдым, Байжи,эгер мен улгургонумдо ал кетпейт эле,ал мени укмак!
Байжигит унсуз ыйлап жатты;
-Кетсе сенин айыбын менен кеткен жок жарыгым! Озунду куноолобочу?
-Жок ал баарыбир кетип калбадыбы? Эгер бир аз эле эрте чыкканымда, эгер мен..ме..
-Адеми озунду кармачы,козунду аччы,коркутпачы мени?!
Адеми кайра озун жоготуп койду. Гуля жанында экен,озу карап,тынчтандыруучу укол сайды.
Эшикке чыккан Байжигит,дубалга жолоно ыйлап турду;
"Бул эмне кылганыныз жезде? Мен сизге ишендим эле го,сизди созунузго турат деп,мен четке чыктым эле го?
Бул жагы эркекчилик болбой калды го эми, мен эмне кылайын эми айтын жезде?"
Ичинде ушуларды кайталап турду.
Вадик Назардын анализдеринин натыйжасы келди дегенди угуп,бар ишин таштап коюп,оорукананы коздой жоноду.
Врач атайын озу келсин деп чакыртыптыр.
Кабинетине кирсе озу жалгыз экен. Жылуу учурашып ,абалды тушундуруп кирди.
Корсо Назардын аталык уруктарынын 49% гана,ата болуу жондомдуулугуно ээ экен. Эмне себептен мындай ооруга туш келгенин,дагы бир катар текшеруудон откоруп,ошол куну баштаган дарылоо иштерин аягына чыгарса гана белгилуу болмок. Ошондуктан тез арада экоону тен кайра чакыруу керектигин айтып, дарылоону узгултукко учуратпай, аларды дарылоону оз мойнуна алаарын да баса белгиледи.
Себеби Назар бул учун коп суммадагы акча жумшаган эле.
Вадик врачтын болмосунон ойлуу чыкты. Жандай коргон досуна кантип тушундуроорун ойлоп жатты. Азыр айтса ал капа болот,дарылануудан да баш тартып койсочу?
Ошол себептен биринчи дарыланып бутушсо,ошонун натыжасына карап,анан айтмак болду.
Бирок Назардын келбес жайга кеткени,уч уктаса тушуно кирбеген окуя болчу.
Унаасына отуруп;
"-Ну красавчик, не чего, ты обьеязательно станишь отцом,я помогу тебя,мы же друзья,"деп кубуронду.
Телефонуна чалуу келди. Караса Назардан экен. Суйунуп кетип ала койду;
-Алее? Да это я! Что ? Когда? Как умер?Почему?
Бул Айдар болчу,.
Рульга обоктоп ,отуруп калды;
"Как это возможно? Как? Теперь что будеть? Теперь как живеть твоя красавица?
Студенттик жылдарынан баштап чогуу жургон досу болчу. Ар дайым жайдары журчу. Баарынан да жакканы март болчу,Вадиктен эч нерсени аябайт эле.
Улуту башка болсо да,ушул шайыр жигиттен,болгондо эн жакын досунан айрылып калганына ишенбей, Вадик чынында аябай катуу кайгырды.
Эн акыркы милдетинен кутулуу учун,башка эч нерсени ойлонбой,ошол эле куну билет алып,туну менен, Кыргызстанга учуп келди..
Уландысы бар.