4-БӨЛҮМ.

Толкунбек Назик торкундоп кеткенден бери,уйго жологусу келбейт. Кечке жумушта болот да, кеч киргенде ошол суук корунгон уйуно баруудан заарканат.
Азыр да унаасынан тушпой,чалкалап асманды карап жатат. Эмне кылса?
Соцтармакка кирди зээригип.
Айтургандын почтасын карайын деп ойлоду.
Толтура суроттору бар экен. Бактылуу!
Коздорундо кубаныч оту жайнайт. Кучагында балдары. Ичин жыбыраган майда толкундар сыяктуу бирдеме аралап отту.
"Ээ барчы,муну эмне карап жатам,бактылуу болгулачы баарын!"
Телефонду ыргытып койду.
Аргасыз илкий уйго кирди.
Шашпай жуунуп,окуп жаткан китебине унулду.
Бул ушундай. Качан болсо китеп окуса ичине кирип кетет. Азыр да ошондой болуп,баарын унутуп,китеп ичинде журду.
*****
Адеми жумушка келип,шашпай халатын кийди. Баары менен учурашты. Ал келгенде баары жандана тушот. Аркы-беркини айтып кулдурот.
Назар да оз ордуна келди. Адеми тарапты карагысы да келбей турду.
Бая жолуккан жигити экен деп ойлоду Байжигитти.
Ичинде кызганып алган озунчо.
Озун колго ала баары менен жайдары учурашты.
Ангыча шашылыш оорулуу адам келип калды тез жардам менен. Баары топурап чуркап жоношту.
Журок тушка бычак жеген. Дароо операция столуна алышты. Баш врач келе элек болгондуктан операцияны Назар жасамак болду. Адеми жанында турду.
Ойлонгону убакыт тар болчу,коп кан жоготкон экен.
Ийкем кыймылдаган Назар жаратты жакшылап карап жатты. Адеми жигиттин кыймылынан коз албайт.
Операция башталды. Баарынын козу Назарда. Бирок ал буга чейин мындайдын кобун башынан откоргон. Шашкан жок.
Бар дитин коюп ,жараатты тигип жатты.
-Назар Айдарович пульс тушуп баратат.
Назар кыймылын тездеткени менен,калыбын озгорткон жок.
Медсестралар безилдеп жиберишти;
-Давлениеси таптакыр тушуп баратат,мындайда жоготуп алабыз поциентти?
Назар андан бетер тездеди. Чекесинен аккан тер жылтырайт. Азыр эле кыз жактырып,аны озголордон кызганып турган жигит такыр эле башка адамга айланды. Адеми муну байкап турду. Оз ишине ушунчалык олуттуу мамиле жасаганына чындап ичи жылыды.
-Назар Айдарович?
Назар чекесиндеги терин аарчып жаткан Адеминин колундагы марлини жулуп алды;
-Эч качан! Эч качан жоготпойбуз, мындай болушу мумкун да эмес уктунарбы.?
Коздору карышкырдыкындай канталап кетиптир. Адеминин журогу оозуна тыгылды. Зорго башын ийкегиледи.
Кайра оз ишин улантып жатты.
Бутту!
Акырын давлениеси да ордуна келди. Журок согуусу да акырын оз калыбына келди. Жараатты эптуулук менен тикти. Азамат жигит экен!
Баары шуу ушкурушту.
Назар башындагы баш кийимин жулкуп чечип алды;
-Палатага алгыла!
Озу жай басып чыгып кетти. Бирок
артынан караган, Адеминин жагымдуу каректерин байкабай калды.
Адеми артынан чыкса короодогу отургучтардын биринде,башын жерге сала отуруптур. Кайра артына кирди да,стаканга суу которуп чыкты:
-Коркуп кеттинби?
Жигит шарт башын которду:
-Аа сен белен? Эмне артымдан андууга туштунбу?
-Жок байкеси,ме суудан ич!
Назар унчукпай сууну алып ичти:
-Кечирип кой мени,мен жумушта ушундай болуп калам. Айрыкча кооптуу учурда. Озум да коркуп турганда,олгондун устуно комгон кылышат.
-Эч нерсе эмес мен капа эмесмин. Тескерисинче ыраазымын. Башка адам болгондо билбейм эмне болоорун. Сен озуно ишенет экенсин.
Жигит жылмайды;
-Мен кудайга ишенем карындашым. Ичимден мин кайталап жалынам. Мен эмне силерден башкача белем,коркпогудай болгону токтоолук керек. Ар бир операция жасаганда ушундай абал башыман отот. Бирок мен ыраазымын ушул адамдар мен себепчи болуп,денсоолукта жургондоруно.
Кыз жигитти жакшы коро карап койду;
-Ар бир адам ушундай оз кесибин суйсо ээ? Анда баарынын эле телегейи тептегиз болуп калса керек эле.
-Сен суйбойсунбу. ?
-Суйбосом да милдетими так билем. Сендей мыкты хирург болбосом да озумо жараша билгендерим жок эмес.
-Туура!
Экоо суйлошуп отура беришти. Назар кыз менен пикир алышуу озуно абдан жагып жатканын байкады. Эч качан мындай сезимге туш боло элек болчу.
Ар кадамында кыздар болсо да негедир ушул азыр Адемиге болгондой сезимдер болбоптур. Туура, атасынын акчасына кооп журсо анан?
Бул жонокой,негизгиси муну менен суйлошуу алда канча жагымдуу экен.
Адеми медицина жаатында аябай коп суроолорду берип,озуно керектуулорун чонток дептерине жазып коюп жатты;
-Эмнеге бул кесипти тандагансын?
-Кичинемден кыялданчумун.
-Коркпойсунбу?
-Корком ,бирок коркуудан да поциенттин жакындарынын алдында ыйлагандан жаманы жок. Ошого бар аракетимди жумшайм.
-Кызык,сен аябай башкача болуп кетет экенсин ээ?
-Ообада ошентип эмоцияга алдырып жиберем кээде.
-Айтсан,ошондо чындап эле поцентти жоготуп алганыбызда эмне кылат элен?
-Сен эмне журналистсинби?
Кыз кулуп жиберди;
-Жоок ой,кечиресин аябай берилип кетиптирмин да.
Адеми ордунан турду:
-Мейли мен барайын. Сени менен аябай коп отуруп алдым го,сен чындыгында мыктысын,сыймыктанам сени менен! Сенда кир ичкери халатынды алмаштыр.
Тез тез басып кирип кетти.
Назар азыр эле эмне болуп кеткенин анализдеп кирди.
"Мага суроо устунон суроо берген адам номер биринчи душманым эле го. Эмнеге мен азыр буга жиним келбей жатат? Тообо,ар бир суроосуна майдалап жооп бергенимди карасан?
Эртемененки кылыгын да унутуп коюптурмун.
Назааар эсине кел,соосунбу? "
Озунчо кур намыстана бергени менен бул ушундай жагымдуу нерсе турбайбы.
Дегеле бир сырдуулугун кантейин деди ичинен.
Ошол куну кечке суйунуп журду ичинен. Кыздан алган энергия озунчо жандуйносуно эргуу берип турду.
Адеми да жигиттин коз карашын байкап,ага жооп ирээтинде жакшы мамиле жасайт.
Бирок Назардан ашыкча эч нерсе байкалбайт.
Кобунчо Гуля менен кенешип,коп нерселерди ошол менен бутурот. Лабароторияга барса да кошо жоношот.
Конул кош корунгону менен Адеми ичинде кызгануу пайда болуп ,озун жаман сезет.
Бирок билдирбейт.
Жумуштан чыкканда Назар алдынан утурлай чыкты:
-Кел бугун да жеткирип коем. Карачы карангы да кире баштады.
Кыз ичинен кечке Гуля менен жургонуно жини келет. А бирок аны кантип айтмак эле.? Бидеме десе билинип калчудай.
-Макул!
Назар чуркап барып,унаасын айдап келе койду.
-Кеттик сулуу!
Жол катар суйлошпой келишти.
Экоо тен оз ойлору менен!
Ушул оорукана,ушул кочолор,ушул кымбат унаа экоонун тагдырын байлап жатканын,эки жаш тен биле элек болчу ал мезгилде..!
****
-Алоо!
-Кандай Туке,турдунбу?
-Ооба досум,кандайсын озун?
-Жакшы кудайга шугур! Эмне кылып жатасын?
-Ордуман тура элекмин.
-Тур анда,айтканча, бая сен демоорчулук кылган жазуучу, Орозгул Анарбекова деген эже эсиндеби?
Толкунбектин уйкусу ачыла тушту. Шарт башын которуп,ордунан тура калды:
-Ии ооба эмне болуптур?
-Ошол кийинки айдын этегинде озунун чыгармачылык кечесин откорот экен. Сага байланыша албай мага чалыптыр,суйлошсон айтып койчу деген. Озунун окурмандары катышат ,и жергиликтуу журналисттер да келишет дейт. Сага атайын чакыруу баракчасын жибериптир. Барасынбы?
-Созсуз да дос,мындай саамалыкты кантип откоруп жиберейин? Мага толук адресин жазып жибер.
-Макул,мен чакырсам келбейт элен ээ?
-Эми сен менен ал эженин айырмасы ото чон да досум капа болбо?
-Ха ха сага капа болбой калайын философ,сендейлерден орнок алыш керек наоборот.
-Давай суйлошобуз да. Мен жумушка даярданайын.
-Аяш жок,кыйналган жоксунбу ыя? Эркеайымын качан келем дейт?
-Ээ барчы тантыбай? Деги жон суйлобойт экенсин да?
-Койдум дос. Жинин келип алба дагы, мейли, тынч бол!
Трубканы коюп,ойлонуп олтурду. Бул досу айткан жазуучу эже жердеши болот.
Чыгармачылык чойродо аздыр-коптур салымы бар. Откон жылы озу чуркап журуп,бир китебин жарыкка чыгарып берген. Аябай таланттуу аял!
Эми жараткан ийгилигин белгилейин деп жатат окшойт.
"Созсуз барып катышуу керек" деп ойлоду.
Тан эрте мындай жакшы кабардан маанайы которулуп,жумушка да конулдуу келди.
****
Адеми туну менен ондуу уктай албай,туйшолуп чыкты. Оюна ар туркун ойлор келип кысылат.
Жадаганда столго отурду да,дайымкы китепчесине шашылып,бирдемелерди жазып кирди.
Толкундар,силерсинер арманымды болушкон.
Мендей жанды дос катары корушкон.
Тупсуз санаа оз тубуно кетээринде чогоруп,
Тартып алып,мен учун кам корушкон!
Эмне мынча жакшы кором силерди?
Мендеги арманды,деги бироо билээрби?
Канчалык талпынганым болуп пайдасыз,
Кыйналганым, силерден башка жан да сезээрби?
"Мен толкундарды сагындым"
Бул Адеминин создору эле.
Мумкун Назар да кызга жагып жаткандыр,бирок аны моюндабай ,бар кучун калем менен кагаздан чыгарып жатты. Жигит тууралуу жазып барып,кайра айрып салат. Мага эмне болгон,чыныгы суйуу келгендир деп ойлонот. "Кантип эле ошондой болсун,азыр мен ушул тууралуу ойлонгонум туурабы? Ал бир копкон жигит болсо,келишкен, сулуу,бойлуу, дегеле мактап буто албайт адам. Анан мендей бир жонокой,пионинонун боорун тытмалаган байкуштун,ага эмне кереги бар эле.? Ошол керек болгон учурда да мен ага кете аламбы жокпу? Албетте жок,ал менин сырдуу дуйномду кайдан тушунсун?
Мен башкача жашоом керек. Кандай болбосун ,созсуз турдо музыканын бир тарабын тартып чыгышым керек. Ушундай керемет сезимдерди, музыка аркылуу элге беришим керек.
Бирок кантип? Апам укса капа болот го...
Эртен менен апасынын ашканада тамак жасап жургонун коруп,аяп кетти. Байкуш каарый да тушуптур. Эртеден кечке куйполоктоп, турлоп тамак бышырып,кызынын алдына коет бар тапканын. Эне деген бир ушундай мээрбан зат болот тура!
-Аппоооув,жаным апам. Дагы убараланып тамак жасап жатасызбы? Адеми апасынын аркасынан келип кучактады:
-Бейиш жыттанасыз апа! Сизден кадимкидей жыпар жыт урат.
-Садаган кетейин сенден. Кел отур балам. Убагында тамактанбасан ооруп каласын. Сага бышырбай озумо даярдап жемек белем.?
Гулбарчын апа кызын элжирей тиктеп койду.
Эртен мененки тамакты конул коюп ичишти экоо тен.
Ангыча кечээги кошунасы кирип калды туз сурап;
-Ии Ади кандай кызым,жумушта баары жайында элеби?
Кыз тандана сурады;
-Ооба эже жайчылык элеби?
-Тек сурап койдум. Кечээ тан эрте сени бир жигит сураган,деректири болом дейби ботом?
-Анан?
-Анан дарегинди айткам,зарыл жумуштарым бар дегенинен.
Кыз бир топ ойлонуп калды.
-Аа ооба эстедим. Жакшы баары ал тууралуу суйлошконбуз.
Мейли жакшы отурунуздар. Апа мен кеттим.
-Мейли балам озунду абайла!
Гулбарчын кызынын коздорунон тынчсызданууну байкады. Бирок клшунасынын козунчо унчуга албай кала берди.
Кыз поьезден чыгып эле чоочуп кетти. Мандайында кечээгиден да коп ,кучак жеткис гул кармап Назар турган эле;
-Доброе утро красавица!
-Ой сен каяктан,коркуп кеттим го,эмне болду тан эрте гул кучакта.... созунун аягына чыкпай,Адеми бир нерсени тушунгондой кулуп жиберди
-Аа начальник келиниз ,кандай зарыл жумуштар менен келип калдыныз?
Жигит да кошо кулду;
-Келип калдык капа этпейсиз,тынчынызды алганыбыз учун кечирим сурайбыз.
-Директор да кечирим сурайт бекен? Баса качантан бери директор болуп калдын мага?
Назар кызарып кетти:
-Эй десе сени,эмнени айтып жатат деп коем менда. Эмиии,ситуация ущундай болуп калды да. Прости пожалуйста!
Бул гулдор сага!
-Рахмат байкеси! Убара болуп мынча гулду албай эле койбопсуз да. Ии байкуштар,буларды колдон келсе кайра эгип койсом.
-Эмне гул жакпайбы сага?
-Жагат. Бирок мен остуруп,караганды жакшы кором гулдорду. Мынтип узуп алганга журогум чыдабайт.
-Баарыбир сонун го э,мен сенин конулуну котороюн дедим эле да?
-Ыраазычылык! Кечээ да сиз таштап кеткен экенсиз да?
-Ооба, ал гулдорду эмне кылдын?
Жигит сынамакка атайын сурады;
-Аа аларды кечээ бир классташыма берип салгам да. Как раз суйгон кызына бараткан экен эле-,деди Адеми буйдалбай.
-Аа ошондой дегин. Назар эмне ойлоорун билбей калды. Демек,жигити эмес экен. Бирок ,жалган айтпай,шыр суйлоп,ачык айтканы жага тушту. Ичинен кубанып алды.
-Мынча гулду которуп албай,уйго эле алып кирип ,таштап чыга калайын анда?
-Мейли озун бил,мен куто турам,чогуу кетели ээ?
-Макул. Кыз кайра кирип кетти.
Коп отпой,кымбат унаа областтык оорукананын алдына келип токтоп,ичинен бир бирине жарашкан,эки омур коргоочусу чыгып,суйлошкон бойдон ичкери кирип баратышты.
Бирде сиз деп,бирде сен деп,озунун сурдогонун билдирип коюп жатты кыз.
Назар унчукпайт. Жумушунда аябай олуттуу болуп калат.
Ар бир адамдын озуно жараша мамиле жасайт. Жасаган иши да ошого жараша. Баарын билем,мыктымын дебейт. Кыскасы кайсы жерде ,озун кандай алып журууну билет.
А Адеми болсо баарыбир аялдык кылат. Канчалык озун токтоо кармагысы келген менен,ичинде бир сезим тынчтык бербейт.
Аргасыз кайра толкундардын шыбырын уккусу келет. Бул жакта турган адамга кызыктай угулаар,бирок Адеми колду,денизди, толкундарды абдан жакшы корчу.
Оз ишине так болгону менен,бул турушта албетте бир кун ката кетирет. Ушундан коркот. Кесиби да жонокой болсо экен,адам омуру менен ойношууга болмок беле?
Жумушта Назар адаттагыдай эле,бар жумуштун баарын, Гуля менен бутурот. Чай ичкени барса да созсуз айтып,чогуу жоноп калышат.
Адеми буга бир жагынан тан калса,бир жагынан жини келет.
Туура,талаш жок Гуля мыкты адис,анын жанында Адеми кичинекей эле адам.
Колу да женил,ар бир оорулуунун оз тилин билет.
Смен аяктап,ар бири оз ордун бошотуп берип,уйго кетууго кам урушту.
Адеми сыртка чыкса, майда жамгыр себелеп келиптир.
-Кап,кол чатырымы да ала келбегеними ?
Озунчо суйлонуп баратты. Байкаса Назардын унаасы ордунда жок экен.
-Кетип калган тура.
Бат баттан басып,короодон чыгып кетти.
Аялдамага жетээрде бет алдынан Назар чыкты. Жол жээгине токтоп,сигнал берди.
Кыз карап да койбоду. Атайын кылды. Ичтен суйунгонун билди. Ошентсе да тура берди.
Назар чыдабай кетти окшойт,тынбай сигнал бере берди.
Акыры терезеден башын чыгарып ,кыйкырды;
-Ээй кулагына кум куюлгур! Эмне укпай жатасынбы?
Жооп жок.
-Эй кара курткачан,колунда кол чатыры жок кыыыз?
Баары Адемини карап калышты. Себеби аялдамада тургандардын баарынын колунда, кол чатырлары бар экен;
-Сизди чакырып жатат окшойт деди бири.
Кыз бурулду да;
-Эмне керек? деди.
-Сиз керексиз ,кеттик бас отур машинага?
-Мен автобус менен кетем.
-Кандай мен турганда автобус менен кетесин? Сенсиз барсам апам урушат. Эмне жигитинди кутуп отурасынбы? Бол,отур тез!
Жигит кыйкыра суйлоду.
Кыз уялганынан эки бети албыра тушту;
-Кечиресиз байке!
Назар чуркап келди да кызды колдон алды:
-Эмне айтканды укпайсын? Бас!
Жетелеп келип эшикти ачты да,туртуп киргизип,эшикти кайра катуу жапты да,газды болушунча басты.
Аялдамада тургандар кулгон бойдон кала беришти.
Адеминин усту суу боло тушкон экен:
-Сизге эмне болду?
Жигит кузгуго карап ,кулуп койду:
-Сени антип алып кетпесем,ордунда тура берчудойсун, карачы устунду?
-Тим эле койсонуз болмок. Ар куну келип кеткен жолум элего?
-Эч нерсе эмес Ади.
Кел бир жерден тамактанып анан кетебиз уйго?
-Жок мен уйго барып тамактанам. Апам озу жебей мени кутуп отурат.
-Анда жон эле пикарный бирдеме жейли жок дебечи. Мен озум кошо кирем сени менен уйго. Озум тушундуром апана?
-Макул кеттик.
Кыз шыр жооп бере салды. Назар дагы шашып калды. Эч эле тушуно албай койду кызды.
Уйго жакын жерден токтоп,кичине кафеге киришти. Заказы бат эле даяр болду.
Адеми шаша -буша жеп баштады. Ичинен сениби шашпа деп кекенип коет. Жигит берилип,карап отура берди.
-Эмне жебей отурасын сен?
-Сени коруп эле тоюп калдым мен. Тамакты мынча шашып жеген адамды коро элек болчум.
-Анда эми коруп ал,мен ушинтип жейм тамакты.
-Коруп турам.
-Дагы бир порция заказ кылалы мен тойбой калдым.
-Эмне дейсин?
-Эмне укпадынбы?
-Аа мейли . Официант?
Экинчи келген заказды да шашылып жеп ,артынан суу ичти;
-Рахмат братуха,аябай даамдуу экен. Мурда эч кирбептирмин бул жерге.
-Мен братухан эмесмин .
-Анда эмне начальнигимсинби?
Назар аргасыз башын чайкап кулду:
-Сенден соз качып кутулбайт экен да?
-Качырбай кармап калам да. Мейли кечки тамак учун рахмат!
-Бул кечки тамак деп ойлобойм мен. Башка куну барасынбы,мен бир жерди билем. Шишкебекти сонун даярдашат?
-Кечирип кой го бирок убада бере албайм. Тируу болсок короорбуз. Пока мен кеттим.
Кыз курткасын кийди.
-Эй сен кайда токто чогуу кетебиз?
-Менин уйумун жанында экенин унутпа. Озум эле кетем. Сен алдагы тортунду жеп анан чык шашпай. Мен барбасам болбойт апам кабатыр болот. Анан да ,апама барып тушундуруунун эч эле кереги жок. Апам озу эле тушунот мени.
- Аа ма макул Озун бил макул,корушкончо!
-Ага!
Кыздын артынан узата караган Назар чын дилден эле кулуп жиберди;
"Тооба кылдым ушундай адамдар да бар экен да э? Мен азыр эмне деп ойлонушум керек экенин да билбей калдым. Назданып жатат десем кылганы бул,мен билген кыздардын бири дейин десем ашыкча кыймылы жок?
Маарага кимибиз жетет экенбиз бул турушта?"
Назар капчыгынан беш жуз сомдуктарды алдыда, эсептебей эле таштап коюп,чыгып кетти.
Уландысы бар...