5-БӨЛҮМ.

Сен каяктасын?Кайда келип калдын? Ошол жерде туруп тур. Мен азыр... азыр барып калам.
Ашыкча эч нерсе айтпастан, кайсыл жерде турганымды болжолдоп, тушундуруп берген сон, жарым саатта келип калаарын айтып, телефонду очуруп койду. Албетте бул телефондон чечишип койчу маселе эмес болчу. Сезимимди айтып алганыма суйунуп да жаттым. Кантип ушул торт тамгалуу созду айтуудан айбыгып, торт жылдан ашык ичимден эзилип журдум? Кайдагы бир жок, болбогон, озубуз ойлоп таап алган мыйзамдарга баш ийип, анысы аз келгенсип ошолор менен жашайбыз. Кана, айткылачы кайсыл жерде, качан жазылган "Кыз киши суйуусун биринчи билдиргенге болбойт" деп?
Адам кунуно, айына же жыл сайын бироону суйо бербейт экен. Балким ар бир инсан суйууну озунун акылы, дарамети жеткиче суйот чыгаар. Менин суйуум Кайраттан башкасын элестете да албай койду.
Аны кутконго конуп калгам окшойт. Убакыт бат эле отуп кетти. Жарым саатка жетпей, жол жээгине Кайраттын унаасы токтоду. Асманды тиктеп, тетири карап турган менин аркама келип бир топко унсуз турду. Мен да унчуккан жокмун. Анткени мен айтчумду айтып бутком.
Тынчтыкты анын оор демин сыртка чыгарганы бузду. Уну каргылдана суйлоп жатты.
- Эмне деп айтышты билбей турам Эля. Бул учурду мен тушумдо да кутпосом керек. Сени ар дайым озумдун алдымда жогору коюп келгем. Баардык жагынан... Чын эле ошондойсун. Сага кандай кылып тушундуруш керек экенин да билбейм. Алсыз окшойм....
Бул создорду мен ар дайым сабырдуу, мен учун идеал сезилген адамдын айтып жатканына ишене албай, бери бурулдум.
Уланта бер"деген ишарат менен жер тиктеп угуп жаттым. Бир чети жиним келсе, кээде аяп кетем. Кайраттын ону кер сары тартып, мындан беш жыл мурунку нур чачыраган жузу кадимкидей картая тушконун байкадым. Анын умутсуз чыккан добушун тыншап, туш оогуча жанында отурдум.
Жаш балача башын жерге салган Кайрат
-Алгачкы жолу сени уйундон коргондо эле журогум бир башкача булкуп алган. Ичимден "Мынчалык суйкумдуу жан" деп суктанып койгом. Ооба, мен учун периштесин. Арадан коп отпой сенин мунозун менен тааныштым. Ото ишенчээк, бала кыял, эрке, ичинде кирин жок орус муноз кыз экенсин. Сенин ар бир кыймылына, адамга кылган мамилене, ото жонокойлугуно карап отуруп, кээде жер жузундо сендей адамдар бар экенине ишене албай кетчумун. Башка учурда буудай кууруган тилим сенин жанында суйлоого алы келбей калат. Акырында сенин жанда жок боорукерлигинди билгенде сенсиз жашоомдун элестете албай калдым. Оюмдун баары сен элен.
Сени менен ар бир откоргон коз ирмем мен учун кайталангыс болду. Сабактан чыгып сага шашам. Акыркы кундору окууга эмес эле сени менен чогуу келуу учун ойгоном. Сени суйдум. Жаш балача сенин жанындан чыккым келбей суйдум.
"Эля мен сени суйом" деп айтууга мен которо алгыс тоскоолдуктар коп болду. Кандай болгон кундо да, мен сага бул жонундо айтышым керек экенин билип журдум. Ар дайым созумду таптап, сенин жанына келгенде баары башкача болуп кетчу.
Бул учурда мендеги сезимди жалпак тил менен жонокой соз менен жеткирип бере албайм достор.Кутуудон жабыркаган журогум жай согуп,азыр,мына, ушул жерден токтоп калчудай мемиреп баратты. Суйгонундон сага болгон суйуусун угуу- бул тируулуктогу кайталангыс ырахат экенин билдим. Ушундай суйууну башынан откоруп жаткан жалгыз гана мендей туюлду. Кайраттын колун бекем кармап алганым менен ал ошол ойлуу, жер караган калыбында суйлой берди.
- Эля... эсиндеби алгач мен сени дайыма айланчыктап журчумун. Жанындан чыккым келчу эмес. Канчалык ортобуз жакын болгону менен сени "Меники" деп айтууга мумкундук бербеген жагдайларды сен билген жоксун. Балким таарынат чыгаарсын же тан каласын.
Кайратты умуттуу тиктегеним менен анын жузу мелтиреп баштагы калыбында суйлой берди
- Мен окууга тапшырган жылдары атам ооруп калган. Башым деп чыдабаганынан ооруканага барсак, мээсинде шишик бар дешкен. Билсен айылда уй булого киреше алып келуу атанын моюнунда. Ал кезде мен да жашмын, студентмин. Апам уч карындашым менен уйдо. Атамдын дары дармегине болгон малыбызды саттык, жылыш болгон жок. Туууган уруктар чогултуп берген анча мынча акчалар дарысына аран жеткени менен оор операция жасалышы керек болчу. Атамдын абалы оорлоп кундон-кундо оору басандатуучу дары менен уйго чыгарып беришти. Бул учурда маселени жалгыз гана акча чечээрин билдим. Эч кимге эч кимдин боору оорубасын тушунуп жаттым. Атамдын санаалаштары, жакындары акыркы жолу корушуп жаткансып, келип абалын сурап кетишет. Алар келген сайын апам коз жашын тогот.
Жашоомдун тиреги, аска зоодой атамдын омуру коз алдымда очуп баратты. Бир куну тан эрте адаттагыдай атамдын абалын сурап коюу максатында шаардан бироолор келишти. Апам алар менен учурашып, берээрге ашын таппай журот. Мен сыртта токтоп турган алардын унаасына суктанып бутпойм. "Мындай унааны онумдо эмес, тушумдо да айдабасам керек". Келген меймандарды апам атамдын досу деп тааныштырды. Кызыгы, мен аларды биринчи жолу корушум. Саламдашып, чай устундо абал сурашып отурдук. Иштин чоо жайын билген сон, ойлуу отурган атамдын досу апама операцияга чет олкодон жасалаарын билип, баш аягы канча акча кетээрин сурады. Бышактап ыйлаган апам ал сумманы айтуудан айбыгып турду. Чыдамым кеткен мен
- Атама отуз мин доллардан ашык акча керек. дедим.
Ойлуу отурган атамдын досу бир чыны чайын ичип буткучо унчуккан жок. Оор ушкуруно "Болот андай акча, мен берем,даярдангыла" дегенине уккан кулагыма ишенген жокмун. Апамдын ыйы ого бетер кучоп, "Рахмат, рахмат Жукентай" деп кайталайт.
Коп отпой атамды чет олкого алып кетти, болгон чыгымды озу которду. Операция ийгиликтуу аяктады. Апам ал боорукер кишини атамдын бала кезиндеги чогуу оскон досу экенин айтып берген. Кийинчэрээк шаарга кочуп кеткенин айтты. Жузунон мээрим тогулгон аяш атамды омур бою сыйлоого милдеттуу экенимди тушундум. Атам жарым жылда ордунан туруп, басып кетти. Аяш атам бат баттан келип абалын сурап турат. Жашоо ушундай адамдар бар учун уланып жаткан сыяктуу. Качандыр бир кезде, кайсыл бир убакта бул жакшылыгын созссуз кайтарам.
Китеп окуганды жакшы кором. Китеп окусам, кадимкидей эс алам. Ар бир каарманды оз алдымча элестетип, озумдун каалаганымдай чагылдырып окуйм. Азыркы болуп жаткан кинолорду корсом жалгыз режисердун ою менен анын айтканын кылып жаткандай абалда болуп кыйналып кетем. Колума ашык акча тийсе китеп алууга жумшайм. Борбордон заказ менен алдыртам. Билинбей журуп уйубуз китепканага айланып бара жатканын аяш атам байкаптыр. Мен окуган китептердин баарын бирден карап чыгып, менин окуумду шаардан улатышым керек экенин айтып. Атамдын ой боюна койбой, мени шаарга алып кетти.
Атамды ажалдын колунан сууруп алып, менин келечегиме жаркын жол ачып берип жаткан адамга кандай ыраазычылыгымды билидиришти билбейм. Мындай адамдар бар экенине ишенбей калгам. Анткени убагында жардам сурап канча кишиге кайрылганбыз. Кобу алакан жайып, жакшы тилек кылып узатканы менен иш жузундо болгон эмес. Эля... чырагым... сенин атана бизди жараткан озу тапшырып бергендей.
Омуру уч уктасам тушумо кирбеген кыялым орун алып, борборго окууга келдим. Келгениме суйунсом, кээде окунуп кетчу болдум. Анткени максатым окуу эле эмес, сенин жанында болуу учун убактым коройт. Озумду кыйнап баштагыдай китеп тиктегеним менен эмне окуп жатканымды билбейм.
Кайраттын озун эмес унун да сагыныптырмын. Анын чыккан конур унунон кадимкидей эргуу алып жаттым. Бирок жон гана башымды ийкеп анын кооз суйуу темасын угуп отура беруу менин чыдамымды кетирип жиберди.
-Анан не болгонун билем Кайрат. Сен антип суйууго магдырап жургонундо Мээрим капысынан чыга калды. Аны менен не болгонунду да билем. Кыязы, менин курбу кызым менен башка ишти баштап алып, анан мага суйуунду билдиргендин кереги жокдеп ойлосон керек?
Болгон иштин качандыр бир кезде ачыкка чыгаарын билсе керек. Мээрим жонундо айтсам Кайратта эч кандай реакция болбогондой. Балким ашыкча маселе жаратып, тажатып жиберген чыгар курбу кызым. "Жок" дегендей башын чайкаганда, анын колун кармап турган колумдун устуно тамчы коз жашы тамып кетти. Мен учун ар дайым сабырдуу,эрктуу корунгон Кайратты аядым. Анын жанынан, чыккан илебинен, деминен, коз карашынан, жон гана турган турпатынан мени суйоорун эми чындап билдим.
-Бирок эмнеге? Кайрат неге айтпадын? Ал учурда мен сенден отуп, сенден жаман абалда суйуунун коз жашын тогуп жургонумду билген жоксун. Кантип байкаган жоксун? Же жон гана айтпадын?
Мени тиктеп турду. Козумдон аккан жашты колу менен акырын суртуп жатып
- Кичинекейим менин. Сен баягыдай эле ишенчээк окшойсун. Жашоо ал убакта сен ойлогондой ар дайым кызык эмес экенин билесинби? Сенин хан сарайдай уйуно киргенде, жалтыраган тазалыктан "Байпагымдын изи тушуп калбаса экен" деп карбаластаганым эсимде. Демек шаар менен айылдын айырмасы сен ойлогондон да оной эмес болчу. Сенин жомоктогудай жашоондон, чыныгы турмушка алып келуу мен учун акылсыздык болчу. Бекеринен айтылбайт "Тен тени менен тезек кабы менен"
Мына ушул жерге келгенде чыдамым тугонду окшойт.
- Хмм... Мээримден уйрондум дечи, тенегенди.
-Экообуздун ортобуздагы мамилеге Мээримдин эч кандай тиешеси жок Эля. Анын мага болгон сезими жон гана утурумдук экенин билгем. Бул жакта маселе болок жакта болуп жатат. Соз менен сага тушундуруп, ото майдалагым келбегени менен баарын айтууга муктаж болуп турам.
Тетири бурулуп, жетелеп турган колумдан колун чыгарып алып, жиндене суйлоп жатты.
- Балким ал убакта жаштык кылгандырмын же корккон чыгаармын. Ооба, эч нерседен кем болбой чонойгон, менин бар каражатымды сатсам да жетпей турган акчаны, менин атама эч нерсе болбогондой, байлынын бир учун берип жаткан адамдын кызына арзуу айтыш мен учун жонокой бир иш эмес болчу.
-Сага ашык болгондор же атандын мансабына кызыгып, бир кор дунуйо учун жасалма бет кап менен колунду сурагандар жок беле? Кандай болгон кундо да, сен чыныгы жашоонун босогосун коро элексин. Бир эле мисал: Озундун уч кабат уйундон келип менин беш болмолуу уйумо жашап, аны жылытуу учун кон, отун жакканга сенин дараметин жетмек эмес. Мен болсо сеникиндей жашоону бир заматта кура калып, сага уйлоно калгыдай менин жомоктогудай кумурадагы Джиним жок.
Балким суйуу учун бел байлап келмексин. Бирок, турмуштун оор туйшугун мени менен бир тартып кете алат белен? Жок, ар бир нанынды мандай тер менен таап жеген жашоодо, кор тирликтин айынан талаш-тартышта, экообуздун ортобуздагы айырмачылык биздин суйууну бычыратып кетуусунон корктум.
Уландысы бар..