Indi, tarixin bu hessas noqtesinde butun dunyada askara ve gizlice butun dillerde ve ureklerde dolasan bir sual ortaya cixir. Dogrudanmi, eger Iran inqilabi yalniz bu gunun telebine gore qelebe calibdirsa ve Islam inqilabideyildirse, goresen onda iranli qadin yene de hemin nufuz ve etibarini, bu derecede boyuk ehemiyyet ve insan sexsiyyetini qazanibdirmi? Bu suala cavab vermek ucun tekce bunu bilmek kifayetdir ki, hec bir din ve ayinde, meslek ve meramda qadin Islamin vacib ve lazim saydigi derecede boyuk ehtiram ve etibar, misilsiz qiymet ve deyere layiq bilinmemisdir. Beli,Islamin qoydugu qayda-qanuna gore qadinin olduqca boyuk qedr-qiymeti ve ehtirami, xususi imtiyazlari vardir. Hec bir qurulus ve sistemde qadinin tebii ve heqiqi insani huquqlari Islam mektebinde oldugu qeder teminolunmamisdir. Islamin dusmenleri, xususile de muselman qadininin bedxahlari onlar haqqinda coxlu yalan ve iftiralar uyduraraq bununla Islamin pak ve temiz hokmlerine, Allah hokumetine zerbe vurmaq isteyirler. Lakin, butun bucehdlere baxmayaraq, muselman qadini olduqca layiqli bir meqamdadir, bir sozle, beserin ehtiram ve etibar zirvesindedir. Islam dusmenlerinin zeherli tebligatina baxmayaraq, Iranin qehreman muselman qadini bu inqilabdan kenarda - Islam cemiyyetinde nezerlerden uzaq, gorunmeyen bir kunc-bucaqda deyil. Eksine o, cemiyyetin en gur yerindedir.Insanlara ehtiram ve leyaqet bexs eden bir cemiyyetin butun yaradici ve qurucu fealiyyetinin merkezindedir, ozu de bu cemiyyetde cox hessas ve ehemiyyetli rol oynayir. Cunki Islamin heyat bexsedici mektebi insanlarin feziletve dindarligi, duzluk ve temizliyi, namus ve leyaqeti, bilik ve bacarigi ve insan varliginin basqa en ali deyerleri ve ustunlukleri uzerinde qurulmusdur. Burada insanlarin cinsi ve irqinin, novu ve tebeqesinin, zahirigorunusunun hec bir ehemiyyeti yoxdur. Beli, Islam fezilet ve dindarligin, emel ve mubarizenin en yuksek deyerlerini bilik, pakliq ve iman meyarlarini esas olcu kimi goturur. Bu keyfiyyetler ister qadinda olsun ister kiside, ister erebde olsun ister ecemde (erebolmayanda - farsda), agderilide olsun, ya qaraderilide olsun - ferqi yoxdur. Cunki bu prinsipin esasini, ozulunu, sutununu muqeddes sema Quraninin buyurdugu asagidaki kelam teskil edir: `Allah yaninda en hormetli olaninizAllahdan en cox qorxaniniz, pis emellerden en cox cekineninizdir.` Gorunduyu kimi, Qurani-Kerim yalniz dindarligi, Allahdan qorxmagi ve pis emellerden cekinmeyi hormet ve leyaqet ucun meyar hesab edir. Bu keyfiyyet sahibi sexsin qadin ve kisi olmasina ferq qoymur. Ona gore de pis emellerdencekinen coxlu ele fezilet sahibi qadinlar var ki, bu keyfiyyetlere malik olmayan kisilerden daha ustun ve daha layiqlidirler. Iman ve dindarliq siralarinda bir cox kisilerden daha onde geden qadinlar da coxdur. Quraninqadina olan baxisi ictimai elmler uzre bir sira alim ve filosoflarin fikirlerinin eksine olaraq heqiqetleri aydin gormenin en uca zirvesidir. Cunki tam aydinliqla qadini da kisi ile beraber eyni covherden, eyni zatdanyaranmis kimi teqdim edir ve her ikisinin yaranis dunyasinda, varligin yayilmasinda, usagin dogulmasinda, demeli, insan neslinin davaminda ohdelerine dusen yaradici vezifelerin beraber ve eyni olduqlarini taniyir ve tanidir. Islam ortuyu qadin ucun tehqirdir, yoxsa qadin sexsiyyetine verilen qiymetdir? Islam bedxahlarinin Islama en cox irad tutdugu meselelerden biri Islam ortuyu - qadin hicabidir. Onlar ya nadanliqlari ve melumatsizliqlari, ya da qerezcilikleri ve dusmencilikleri uzunden bele hesab edirler ki, Islam ortuyuIslam cemiyyetinde qadinin tehqir olunmasinin bir elametidir. Ona gore biz de bu kicik sohbetimizde - dunyanin en gorkemli qadininin sexsiyyeti, butun kecmis ve gelecek nesillerin qadinlarinin numunesi ile bagli movzuyagiris sayila bilen qeydlerimizde bu meseleye cox qisa bir nezer salaraq onu oteri ve icmal seklinde arasdirmagi meqsedeuygun sayiriq, cunki nece deyerler: `Eger evde bir kes varsa, bir soz besdir.` Hec bir aydin goren baxisdan, ayiq, aciqurekli vicdandan uzaqda olmayan heqiqet bu meselenin sirrini ve remzini bize tam aydinligi ile askar edir. Dogrudan da, Islamda qadin ortuyunden meqsed hec de onun sexsiyyetine qarsietinasizliq ve ya tehqir reva bilmek deyil, eksine, `Sarei-muqeddes`in (muqeddes qanunvericinin - Peygemberimizin epitetlerinden biridir (tercumeci)) qadin sexsiyyetine hormet ve ehtiram bexs eden bu ortukde meqsedi budurki, qadinin vucudunda onu cirkin, qeyri-insani, nifretedici, cahil gorunuslu bir seye ceviren ve bele bir gorunusden kisilerde lezzet, temenna, sehvet hisslerini oyadan seyler yox, onun esl insani keyfiyyetleri ile baglinemetler gorunsun. Beli, qadin ortuyu Islamin aydin baxislarina gore, eslinde ele bir tesirli vasite ve keserli silahdir ki, qadinin qadinliq tebietinde yol vere bileceyi ozbasinaligin heddini asmasin. Qadina bir oyuncaq suret kimi tamasaetmek, bu isden lezzet almaq ucun onun numayis etdirilmesine icaze vermir. Eksine, butun bu xususiyyetleri baxislardan gizledir ki, qadinlar da kisilerle beraber ve eyni seraitde butun ictimail sahelerde ozlerinigostermekden, numayis etdirilmekden qaygisiz-arxayin halda qurub-yaradan kisiler kimi yalniz oz ohdelerine dusen beseri fealiyyetleri ve yaradici is-gucleri ile mesgul olsunlar ve bu baximdan qiymetlendirilsinler. Islam hicabinin neticesinde qadin ozunun zahiri vucudunun gorunen tereflerini bir kenara qoyaraq oz istedad ve bacarigini kisilerle ciyin-ciyine heyatin muxtelif qurucu sahelerinde gostere bilir. Yeni Allahin bexs etdiyibutun istedad ve bacarigini ebes yere tekce ozune bezek-duzek vermekde, gozel gorunmek ucun ellesmekde ve ozunun qadinliq elametlerini tehqiramiz bir sekilde numayis etdirmekde gostermesin ve heyati deyerlere yalniz birmeyarla nezer salmasin. Qeyri-Islam cemiyyetine, xususile de kapitalist olkelerine qisa bir baxis gosterir ki, orada qadin ucun onun insanliq ve sexsiyyetini orten perde nezere alinmamisdir. Bundan meqsed qadinin tebii gozelliyinden qeyri-qanuniqazanc vasitesi kimi istifade etmekdir. Bele olkelerde qadin sexsiyyeti, onun cemiyyetdeki layiqli yeri neinki nezere alinmir, eksine, ona yalniz bir oyuncaq ve eylence, eys-isret vasitesi ve ya istehlak cemiyyetinin bazardasatilan bir mehsulu kimi baxirlar. Islam ise, eksine, qadina tamam basqa gozle baxir, onun yalniz insani keyfiyyetlerini nezere alir. Heyatin butun merhelelerinde neinki kisilere qadina bir `oyuncaq vasite` kimi baxmaga qadagan edir, eyni zamanda qadinlara daicaze vermir ki, islami sexsiyyetlerini ayaqlar altina atsinlar ve oz ozlerini bir alcaqliq, heqaret eskisine cevirsinler. Bu ali hedef Islamin butun hokm ve telimlerinde, xususile de muqeddes Quran ayelerinde her yerde ozunu buruze verir. Meselen, Qurani-Kerim, melum oldugu kimi, qadinlara oz zinetlerini basqalarina gostermeyi, berkden ve sessala-sala yerimeyi, basqalarinin diqqetini celb eden terzde yol getmeyi, naz-qemze ile danismagi, ozge kisilerle kelme kesmeyi qadagan etmisdir. Qadinin maddi, menevi, iqtisadi ve siyasi sexsiyyetine ehtiramla bagli Qurani-Kerim ve yaradici Islam mektebinin heyatverici telimleri ele iri addimlar atmislar ki, dunyanin basqa mektebleri hele o ali ve yuksek heddecatmagi tesevvurlerine bele getirmemisler. Beli, Islam ve Quranin qadina ve onun kisi ile heqiqi beraberliyine munasibetle bagli fikri, nezeri beledir. Islamin qadina nisbeten kisiye derece vermesine geldikde ise bu derece kisinin qdina nisbeten ustunluyune goredeyil. Hemcinin ona gore deyil ki, kisi qadina nisbeten Allah dergahinda ve Islam aleminde daha cox deyer ve etibara malikdir. Eksine, yalniz ona goredir ki, kisi ozunun oynadigi esasli roluna gore (aileye basciliq etmek,aile uzvlerini yemek-icmekle temin etmek) daha yuksek dereceli mesuliyyetleri oz ciynine goturmusdur. Bu mesuliyyet derecesi de ele meseledir ki, qadinlarin ozu de onun kisilere verilmesine muxalif deyiller. cunki qadinumumiyyetle goturdukde daxili tebietine ve elaqesine gore maddi islere o qeder meyl gostermir ve bu islerin mesuliyyetinin kiside olmasina ustunluk verir, ozu ise qadinliq xususiyyetine daha uygun gelen mesuliyyetleri, yenievdarligi, aile islerini ohdesine goturur. Odur ki, kisi ucun deyer ve rutbe, menevi meqam baximindan hec bir ustunluk yoxdur. Her iki mexluq ucun yegane fezilet ve ustunluk meyari sozsuz ki, dindarliq, meneviyyat, iman, pakliq, tovhid, Allahi tanima, Allahdan qorxmadereceleridir. Ister kisi olsun, ister qadin, oz cinsi ve novunden asili olmayaraq bu derecelerden en yukseyine nail ola biler.
DINIMIZI OYRENEK VE OYREDEK.
:MEHEMMEDALI ABUSOV
Islam qayda-qanununda qadinin layiqli yeri
Indi, tarixin bu hessas noqtesinde butun dunyada askara ve gizlice butun dillerde ve ureklerde dolasan bir sual ortaya cixir. Dogrudanmi, eger Iran inqilabi yalniz bu gunun telebine gore qelebe calibdirsa ve Islam inqilabideyildirse, goresen onda iranli qadin yene de hemin nufuz ve etibarini, bu derecede boyuk ehemiyyet ve insan sexsiyyetini qazanibdirmi?
Bu suala cavab vermek ucun tekce bunu bilmek kifayetdir ki, hec bir din ve ayinde, meslek ve meramda qadin Islamin vacib ve lazim saydigi derecede boyuk ehtiram ve etibar, misilsiz qiymet ve deyere layiq bilinmemisdir. Beli,Islamin qoydugu qayda-qanuna gore qadinin olduqca boyuk qedr-qiymeti ve ehtirami, xususi imtiyazlari vardir. Hec bir qurulus ve sistemde qadinin tebii ve heqiqi insani huquqlari Islam mektebinde oldugu qeder teminolunmamisdir. Islamin dusmenleri, xususile de muselman qadininin bedxahlari onlar haqqinda coxlu yalan ve iftiralar uyduraraq bununla Islamin pak ve temiz hokmlerine, Allah hokumetine zerbe vurmaq isteyirler. Lakin, butun bucehdlere baxmayaraq, muselman qadini olduqca layiqli bir meqamdadir, bir sozle, beserin ehtiram ve etibar zirvesindedir.
Islam dusmenlerinin zeherli tebligatina baxmayaraq, Iranin qehreman muselman qadini bu inqilabdan kenarda - Islam cemiyyetinde nezerlerden uzaq, gorunmeyen bir kunc-bucaqda deyil. Eksine o, cemiyyetin en gur yerindedir.Insanlara ehtiram ve leyaqet bexs eden bir cemiyyetin butun yaradici ve qurucu fealiyyetinin merkezindedir, ozu de bu cemiyyetde cox hessas ve ehemiyyetli rol oynayir. Cunki Islamin heyat bexsedici mektebi insanlarin feziletve dindarligi, duzluk ve temizliyi, namus ve leyaqeti, bilik ve bacarigi ve insan varliginin basqa en ali deyerleri ve ustunlukleri uzerinde qurulmusdur. Burada insanlarin cinsi ve irqinin, novu ve tebeqesinin, zahirigorunusunun hec bir ehemiyyeti yoxdur.
Beli, Islam fezilet ve dindarligin, emel ve mubarizenin en yuksek deyerlerini bilik, pakliq ve iman meyarlarini esas olcu kimi goturur. Bu keyfiyyetler ister qadinda olsun ister kiside, ister erebde olsun ister ecemde (erebolmayanda - farsda), agderilide olsun, ya qaraderilide olsun - ferqi yoxdur. Cunki bu prinsipin esasini, ozulunu, sutununu muqeddes sema Quraninin buyurdugu asagidaki kelam teskil edir: `Allah yaninda en hormetli olaninizAllahdan en cox qorxaniniz, pis emellerden en cox cekineninizdir.`
Gorunduyu kimi, Qurani-Kerim yalniz dindarligi, Allahdan qorxmagi ve pis emellerden cekinmeyi hormet ve leyaqet ucun meyar hesab edir. Bu keyfiyyet sahibi sexsin qadin ve kisi olmasina ferq qoymur. Ona gore de pis emellerdencekinen coxlu ele fezilet sahibi qadinlar var ki, bu keyfiyyetlere malik olmayan kisilerden daha ustun ve daha layiqlidirler. Iman ve dindarliq siralarinda bir cox kisilerden daha onde geden qadinlar da coxdur. Quraninqadina olan baxisi ictimai elmler uzre bir sira alim ve filosoflarin fikirlerinin eksine olaraq heqiqetleri aydin gormenin en uca zirvesidir. Cunki tam aydinliqla qadini da kisi ile beraber eyni covherden, eyni zatdanyaranmis kimi teqdim edir ve her ikisinin yaranis dunyasinda, varligin yayilmasinda, usagin dogulmasinda, demeli, insan neslinin davaminda ohdelerine dusen yaradici vezifelerin beraber ve eyni olduqlarini taniyir ve tanidir.
Islam ortuyu qadin ucun tehqirdir, yoxsa qadin sexsiyyetine verilen qiymetdir?
Islam bedxahlarinin Islama en cox irad tutdugu meselelerden biri Islam ortuyu - qadin hicabidir. Onlar ya nadanliqlari ve melumatsizliqlari, ya da qerezcilikleri ve dusmencilikleri uzunden bele hesab edirler ki, Islam ortuyuIslam cemiyyetinde qadinin tehqir olunmasinin bir elametidir. Ona gore biz de bu kicik sohbetimizde - dunyanin en gorkemli qadininin sexsiyyeti, butun kecmis ve gelecek nesillerin qadinlarinin numunesi ile bagli movzuyagiris sayila bilen qeydlerimizde bu meseleye cox qisa bir nezer salaraq onu oteri ve icmal seklinde arasdirmagi meqsedeuygun sayiriq, cunki nece deyerler: `Eger evde bir kes varsa, bir soz besdir.`
Hec bir aydin goren baxisdan, ayiq, aciqurekli vicdandan uzaqda olmayan heqiqet bu meselenin sirrini ve remzini bize tam aydinligi ile askar edir. Dogrudan da, Islamda qadin ortuyunden meqsed hec de onun sexsiyyetine qarsietinasizliq ve ya tehqir reva bilmek deyil, eksine, `Sarei-muqeddes`in (muqeddes qanunvericinin - Peygemberimizin epitetlerinden biridir (tercumeci)) qadin sexsiyyetine hormet ve ehtiram bexs eden bu ortukde meqsedi budurki, qadinin vucudunda onu cirkin, qeyri-insani, nifretedici, cahil gorunuslu bir seye ceviren ve bele bir gorunusden kisilerde lezzet, temenna, sehvet hisslerini oyadan seyler yox, onun esl insani keyfiyyetleri ile baglinemetler gorunsun.
Beli, qadin ortuyu Islamin aydin baxislarina gore, eslinde ele bir tesirli vasite ve keserli silahdir ki, qadinin qadinliq tebietinde yol vere bileceyi ozbasinaligin heddini asmasin. Qadina bir oyuncaq suret kimi tamasaetmek, bu isden lezzet almaq ucun onun numayis etdirilmesine icaze vermir. Eksine, butun bu xususiyyetleri baxislardan gizledir ki, qadinlar da kisilerle beraber ve eyni seraitde butun ictimail sahelerde ozlerinigostermekden, numayis etdirilmekden qaygisiz-arxayin halda qurub-yaradan kisiler kimi yalniz oz ohdelerine dusen beseri fealiyyetleri ve yaradici is-gucleri ile mesgul olsunlar ve bu baximdan qiymetlendirilsinler.
Islam hicabinin neticesinde qadin ozunun zahiri vucudunun gorunen tereflerini bir kenara qoyaraq oz istedad ve bacarigini kisilerle ciyin-ciyine heyatin muxtelif qurucu sahelerinde gostere bilir. Yeni Allahin bexs etdiyibutun istedad ve bacarigini ebes yere tekce ozune bezek-duzek vermekde, gozel gorunmek ucun ellesmekde ve ozunun qadinliq elametlerini tehqiramiz bir sekilde numayis etdirmekde gostermesin ve heyati deyerlere yalniz birmeyarla nezer salmasin.
Qeyri-Islam cemiyyetine, xususile de kapitalist olkelerine qisa bir baxis gosterir ki, orada qadin ucun onun insanliq ve sexsiyyetini orten perde nezere alinmamisdir. Bundan meqsed qadinin tebii gozelliyinden qeyri-qanuniqazanc vasitesi kimi istifade etmekdir. Bele olkelerde qadin sexsiyyeti, onun cemiyyetdeki layiqli yeri neinki nezere alinmir, eksine, ona yalniz bir oyuncaq ve eylence, eys-isret vasitesi ve ya istehlak cemiyyetinin bazardasatilan bir mehsulu kimi baxirlar.
Islam ise, eksine, qadina tamam basqa gozle baxir, onun yalniz insani keyfiyyetlerini nezere alir. Heyatin butun merhelelerinde neinki kisilere qadina bir `oyuncaq vasite` kimi baxmaga qadagan edir, eyni zamanda qadinlara daicaze vermir ki, islami sexsiyyetlerini ayaqlar altina atsinlar ve oz ozlerini bir alcaqliq, heqaret eskisine cevirsinler.
Bu ali hedef Islamin butun hokm ve telimlerinde, xususile de muqeddes Quran ayelerinde her yerde ozunu buruze verir. Meselen, Qurani-Kerim, melum oldugu kimi, qadinlara oz zinetlerini basqalarina gostermeyi, berkden ve sessala-sala yerimeyi, basqalarinin diqqetini celb eden terzde yol getmeyi, naz-qemze ile danismagi, ozge kisilerle kelme kesmeyi qadagan etmisdir.
Qadinin maddi, menevi, iqtisadi ve siyasi sexsiyyetine ehtiramla bagli Qurani-Kerim ve yaradici Islam mektebinin heyatverici telimleri ele iri addimlar atmislar ki, dunyanin basqa mektebleri hele o ali ve yuksek heddecatmagi tesevvurlerine bele getirmemisler.
Beli, Islam ve Quranin qadina ve onun kisi ile heqiqi beraberliyine munasibetle bagli fikri, nezeri beledir. Islamin qadina nisbeten kisiye derece vermesine geldikde ise bu derece kisinin qdina nisbeten ustunluyune goredeyil. Hemcinin ona gore deyil ki, kisi qadina nisbeten Allah dergahinda ve Islam aleminde daha cox deyer ve etibara malikdir. Eksine, yalniz ona goredir ki, kisi ozunun oynadigi esasli roluna gore (aileye basciliq etmek,aile uzvlerini yemek-icmekle temin etmek) daha yuksek dereceli mesuliyyetleri oz ciynine goturmusdur. Bu mesuliyyet derecesi de ele meseledir ki, qadinlarin ozu de onun kisilere verilmesine muxalif deyiller. cunki qadinumumiyyetle goturdukde daxili tebietine ve elaqesine gore maddi islere o qeder meyl gostermir ve bu islerin mesuliyyetinin kiside olmasina ustunluk verir, ozu ise qadinliq xususiyyetine daha uygun gelen mesuliyyetleri, yenievdarligi, aile islerini ohdesine goturur.
Odur ki, kisi ucun deyer ve rutbe, menevi meqam baximindan hec bir ustunluk yoxdur. Her iki mexluq ucun yegane fezilet ve ustunluk meyari sozsuz ki, dindarliq, meneviyyat, iman, pakliq, tovhid, Allahi tanima, Allahdan qorxmadereceleridir. Ister kisi olsun, ister qadin, oz cinsi ve novunden asili olmayaraq bu derecelerden en yukseyine nail ola biler.