Яман жануб-ғарбида жойлашган ал-Дала вилоятидаги Мурейш шаҳарчаси касалхонасида шифокорлик қилган андижонлик Хонойим Саттиева вабо касалидан вафот этди. Ўзбекистонлик шифокорларга кўра, 57 яшар Хонойим Саттиева яқинларининг розилиги билан ўтган ҳафта сўнгида ал-Дала вилоятининг Дамт шаҳрида тупроққа қўйилган. Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотига кўра, Яманда сўнгги икки ой ичида 1300 дан кўпроқ одам вабодан ҳалок бўлган.
Вабо қурбони
Хонойим Саттиевани яқиндан таниган ўзбекистонлик шифокорнинг маълум қилишича, унинг аҳволи июннинг сўнгги ҳафтасида бирдан ёмонлашган.
"Хонойим опанинг аҳволи бирдан ёмонлашди. Қусиб, тез-тез ичи кета бошлади. Температураси бирдан кўтарилиб туша бошлади. Вабога чалинганини тезда аниқлаб, Мурейшдан Дамт шаҳрига олиб бордик. Лекин ҳаётларини сақлаб қолишнинг имкони бўлмади," деди ўзбекистонлик шифокор.
Яна бир ўзбекистонлик шифокор Хонойим Саттиева аҳволининг Дамт шифохонасида ёмонлашганини билдирди.
"Дамтга каттароқ касалхонага, ўзбек дўхтирлар ишлайдиган жойга олиб боришди. У ерда 1-2 кун даволашди. Аммо аёлда ўткир буйрак етишмовчилиги бор экан вабо сабаб бўлдию буйраги ишдан қолди. Дамтдаги бошқа шифохонага ўтказилди. Ҳолат ўзгармади. Оғирлашиб ўтган ҳафта шанба куни пешиндан кейин жонлари узилди," деди суҳбатдош.
Унга кўра, маҳаллий расмийлар Хонойим Саттиеванинг вафот этгани ҳақида дарҳол унинг Ўзбекистондаги яқинларини хабардор этганлар.
"Фарзандларининг розилиги билан Хонойим опа Дамт шаҳарчасидаги қабристонга дафн қилинди," деди Озодлик билан суҳбатлашган шифокорлардан бири.
Озодлик Хонойим Саттиеванинг оила аъзолари билан боғлана олмади.
Озодлик суҳбатдошларининг маълум қилишича, Андижон вилояти Маданият туманидан бўлган Хонойим Саттиева Яманга 2013 йилда борган.
Марҳума Мурейш шаҳарчасидаги шифохонада акушер-гинеколок сифатида ишлаган.
Вабо ва уруш
Яманда илк вабо касали 2016 йил октябрида қайдга олинган бўлса, ҳозирга келиб, бу юқумли касалликка чалинганлар сони 246 мингдан ошди.
БМТнинг Ямандаги ваколатхонаси июнь ойида мамлакатда кунига бу касалликка 3 мингдан 5 минггача киши чалинаётганини хабар қилди.
UNICEFнинг Яқин Шарқ бўлими раҳбари Гирт Каппелаеренинг Associated Press агентлигига айтишича, Ямандаги 22 та вилоятдан 19 тасида вабо қайд этилган ва агар, вақтида олди олинмаса, касалликка чалинаётганлар сони ҳар икки ҳафтада икки баробарга кўпайиши, қисқа муддат ичида эпидемия Яман чегараларидан ошиши мумкин.
Май ойида мамлакатда фавқулодда ҳолат эълон қилган Яман ҳукумати халқаро ҳамжамиятдан ёрдам сўради.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотига кўра, ҳалокатли вабо касали аҳолиси 20 миллионга яқин бўлган Яманда икки йилдан буён давом этаётган урушга тўғридан-тўғри боғлиқдир.
"Соғлиқни сақлаш, сув ва санитария тизимларининг издан чиқиши 14,5 миллион одам тоза ичимлик сувисиз қолди ва натижада касаллик тарқалишига йўл очди. Касалликни бартараф этишда катта роль ўйнаган 30 мингга яқин маҳаллий шифкорор деярли ўн ойдан буён маошларни ололгани йўқ," дейилади Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тарқатган матбуот хабарида.
Араб дунёсидаги энг қашшоқ мамлакатларидан бири ҳисобланган Яман президент Абдураббуҳ Мансур Ҳадий ҳукумати қўшинлари ва Ҳусий шиа исёнчилари ўртасидаги уруш майдонига айланди.
Бирлашган Миллатлар ташкилоти маълумотига кўра, бу урушда 2015 йил март ойидан буён 7 мингдан зиёд одам ўлдирилган ва 42 мингдан зиёд одам жароҳат олган.
Ямандаги ўзбеклар
Яманда ишлаётган ўзбекистонликлар сони бўйича аниқ рақамлар йўқ.
Ўзбекистонликларнинг кўпчилигини Яманга хусусий шартнома асосида бориб ишлаётган шифокорлар ташкил этади.
"Дўхтурлар қўрқиб қолишган. Ваҳимадамиз. Уйга қайтайлик десак, иш йўқ. Иш топсак, кўп йиллар Ўзбекистонда ишламаганимиз учун яна қайтадан имтиҳон топширишимиз керак. Шунга эртага нима бўлар экан, деб чидаб юрибмиз," деди Озодлик суҳбатлашган врачлардан бири.
Шифокорнинг илова қилишича, уларни Яманда ушлаб турган битта омил бор:
Ўзбек шифокори Яманда тарқалган вабодан вафот этди
Вабо қурбони
Хонойим Саттиевани яқиндан таниган ўзбекистонлик шифокорнинг маълум қилишича, унинг аҳволи июннинг сўнгги ҳафтасида бирдан ёмонлашган.
"Хонойим опанинг аҳволи бирдан ёмонлашди. Қусиб, тез-тез ичи кета бошлади. Температураси бирдан кўтарилиб туша бошлади. Вабога чалинганини тезда аниқлаб, Мурейшдан Дамт шаҳрига олиб бордик. Лекин ҳаётларини сақлаб қолишнинг имкони бўлмади," деди ўзбекистонлик шифокор.
Яна бир ўзбекистонлик шифокор Хонойим Саттиева аҳволининг Дамт шифохонасида ёмонлашганини билдирди.
"Дамтга каттароқ касалхонага, ўзбек дўхтирлар ишлайдиган жойга олиб боришди. У ерда 1-2 кун даволашди. Аммо аёлда ўткир буйрак етишмовчилиги бор экан вабо сабаб бўлдию буйраги ишдан қолди. Дамтдаги бошқа шифохонага ўтказилди. Ҳолат ўзгармади. Оғирлашиб ўтган ҳафта шанба куни пешиндан кейин жонлари узилди," деди суҳбатдош.
Унга кўра, маҳаллий расмийлар Хонойим Саттиеванинг вафот этгани ҳақида дарҳол унинг Ўзбекистондаги яқинларини хабардор этганлар.
"Фарзандларининг розилиги билан Хонойим опа Дамт шаҳарчасидаги қабристонга дафн қилинди," деди Озодлик билан суҳбатлашган шифокорлардан бири.
Озодлик Хонойим Саттиеванинг оила аъзолари билан боғлана олмади.
Озодлик суҳбатдошларининг маълум қилишича, Андижон вилояти Маданият туманидан бўлган Хонойим Саттиева Яманга 2013 йилда борган.
Марҳума Мурейш шаҳарчасидаги шифохонада акушер-гинеколок сифатида ишлаган.
Вабо ва уруш
Яманда илк вабо касали 2016 йил октябрида қайдга олинган бўлса, ҳозирга келиб, бу юқумли касалликка чалинганлар сони 246 мингдан ошди.
БМТнинг Ямандаги ваколатхонаси июнь ойида мамлакатда кунига бу касалликка 3 мингдан 5 минггача киши чалинаётганини хабар қилди.
UNICEFнинг Яқин Шарқ бўлими раҳбари Гирт Каппелаеренинг Associated Press агентлигига айтишича, Ямандаги 22 та вилоятдан 19 тасида вабо қайд этилган ва агар, вақтида олди олинмаса, касалликка чалинаётганлар сони ҳар икки ҳафтада икки баробарга кўпайиши, қисқа муддат ичида эпидемия Яман чегараларидан ошиши мумкин.
Май ойида мамлакатда фавқулодда ҳолат эълон қилган Яман ҳукумати халқаро ҳамжамиятдан ёрдам сўради.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотига кўра, ҳалокатли вабо касали аҳолиси 20 миллионга яқин бўлган Яманда икки йилдан буён давом этаётган урушга тўғридан-тўғри боғлиқдир.
"Соғлиқни сақлаш, сув ва санитария тизимларининг издан чиқиши 14,5 миллион одам тоза ичимлик сувисиз қолди ва натижада касаллик тарқалишига йўл очди. Касалликни бартараф этишда катта роль ўйнаган 30 мингга яқин маҳаллий шифкорор деярли ўн ойдан буён маошларни ололгани йўқ," дейилади Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти тарқатган матбуот хабарида.
Араб дунёсидаги энг қашшоқ мамлакатларидан бири ҳисобланган Яман президент Абдураббуҳ Мансур Ҳадий ҳукумати қўшинлари ва Ҳусий шиа исёнчилари ўртасидаги уруш майдонига айланди.
Бирлашган Миллатлар ташкилоти маълумотига кўра, бу урушда 2015 йил март ойидан буён 7 мингдан зиёд одам ўлдирилган ва 42 мингдан зиёд одам жароҳат олган.
Ямандаги ўзбеклар
Яманда ишлаётган ўзбекистонликлар сони бўйича аниқ рақамлар йўқ.
Ўзбекистонликларнинг кўпчилигини Яманга хусусий шартнома асосида бориб ишлаётган шифокорлар ташкил этади.
Яманда ишлаётган ўзбекистонликлар сонининг 3 мингга яқин экани тахмин этилади.
Озодлик суҳбатлашган шифокорлар Яманда вабо касалининг тарқалиши ўзбекистонликлар орасида ваҳималарнинг кучайишига сабаб бўлганини айтди.
"Дўхтурлар қўрқиб қолишган. Ваҳимадамиз. Уйга қайтайлик десак, иш йўқ. Иш топсак, кўп йиллар Ўзбекистонда ишламаганимиз учун яна қайтадан имтиҳон топширишимиз керак. Шунга эртага нима бўлар экан, деб чидаб юрибмиз," деди Озодлик суҳбатлашган врачлардан бири.
Шифокорнинг илова қилишича, уларни Яманда ушлаб турган битта омил бор:
"1200-2000 доллар атрофида маош бор. Бунақа ойлик Ўзбекистонда йўқ-ку. Уруш бўлсаям, вабо тарқалаётган бўлсаям, Аллоҳга таваккал қилиб келганмиз. Фарзандларни ўқитиш, уйли-жойли қилишнинг ўзи бўлмайди-ку," дейди уруш ортидан вабо авжига чиққан Яманда ишлаëтган ўзбекистонлик врач суҳбатдош.
https://www.ozodlik.org/a/yaman-uzbek-doctor-cholera/28595485.html