~~~ЧАРХПАЛАК ДУНЁ~~~

(30 й илгари килинган жиноят иши очилди).
Махлиё опа беш йил деганда ватанга кайтиб келди, туй килиш ниятида келган опа, бизникига чикиб, аклли, эсли-хушли кизлардан булса, туй килишини айтиб колди. Угли Азиз рус фукаролини олиб, русда хизмат килиб, келиб, яна Красноярскдаги авиация булимига укишга топшириб, у ердан, Лётчик-диспетчер ходими дипломини кулга олган. Опа, Ватан хизмати, укишни деб фарзандини ёши катта булиб колганлиги айтиб, укиган, тушинган ёши каттарок булса хам, бизни хурматимизни жойига куядиган киз булса деб колди.
Холамникига кетаётиб бир кизни кургандим, уйидан чикиб колиб, салом берганди, кизни танимиман, лекин негадир уша куни юрагим бир ажойиб, жиз деганди, агар уша кизни бермаган булса сизни уша уйга олиб бораман опа, дедим. Хуллас эртаси куни уша уйга совчиликка бордик. Уй евростилда солинган,ховли озода, шинам,дарвозадан кирарканмиз, уй эгасини чакирдик. Ичкаридан соддагина ёши биздан кура ёшрок аёл чикди. Совчи эканлигимизни билдими ёки мехмонни ичкарига олиб кириш одат тусига айланиб колганиданми, бизни уйга таклиф килди, катта зал, мехмонхона, зал уртасида стол, стул, столни устида жондан бошка хамма нарса бор. Столни устини безатиб куйганликларидан билдикки, хали кизни турмушга бермаган. Дуога кул очдик, дуодан сунг, келганимиз боиси айтдик. Аёл:
-Хозир кайнонам боридилар чакириб кирай, деб чикиб кетди. Опа уйни у ёк бу ёгига караб:
-Гапни киска килиб, туриб кетайлик буларга тенг келолмиман, деб колди. Мен опага гапирмокчи булиб тургандим, ёшлари улуг онажон кириб колдилар, опани оёгини босиб, кузим билан ишора килдим, "тек утиринг, хозир гаплашамиз дегандай". Онажон кулини дуога очиб, бир ажойиб, илохий дуо килдиларки, дуодан кузларга ёш келди. Содда, иймонли, юзидан нур ёгилаётган бу инсонларни куриб адашмаганимизни айтиб,орада куёвни хам "автобиографиясини" гапириб утиб кетдик. Она: - Киз бола бор эшик карвон сарой, сизлар харидор, биз савдогар, ёшлар бир бирига ёкиб колса, такдир келиб колган булса, биз хеч нарса деёлмаймиз, хаммаси Аллохдан. Углим келсин, киз углимники, ота рози булса, ёшлар куришсин, кейин маслахат килармиз, дедилар. Кизни чой олиб киришини илтимос килдик, киз кирди, гузаллигига тил ожиз, совчи опа хам, анграйиб колган, киз салом бердию, юзлари кизариб чикиб кетди. Мен ёшлигимга карамай, ,дунё илмларидан, илохий илмлардан мисол келтириб, онажонни кунглидан жой олиш билан овора булиб утиргандим, онажонни угли келиб колди. Угли, баланд буйли, сарвикомат, сирли, келишган , орган ходими формасида килиб келди, келиб онажонни юзларидан упиб, биз бн сурашиб, онажондан кимлигимизни суради. Она киска килиб "Совчилар" деди. Угли чикиб кетди. Она углини таништириб кетди:
-Углим шахар судида, пропурор булиб ишлайди, ёлгиз углим, отасини касбини танлади, хужайиним яхши одам булганлар, честный (орада русча сузлар хам кушиб гапирарканлар), лекин умри киска экан у дунёга рихлат килганлар. Отасини хурматиданми, углимни хам званияси секин, секин кутарилиб, хозир судья булиб колган, дедилар.
Угли бизга негадир, норози нигох билан карагандай булди назаримда, "узи опа хам хохламаётганди" деб хаёлимдан уткизиб тургандим, угли уй кийимида яна кириб келдилар. Менга караб:
-Сизни танидим.....дедилар. Рангим окариб кетди.
-Йугееее ..... адашяпсиз, мени судга ишим тушмаган, касбиларни хурмат киламану, лекин сизларга ишимиз тушгулик килмасин, дедим.
-Урток Алимжанова адашганим йук, нахот адашган булсам....?, деди.
Гап тополмай колдим, кирганида хеч кимга гап бермай утиргандим. Шошмайтур хали сени бир боплай дедими....?, деб, хаёлимга келмаган ишлар келди.
-Мен Тахир Саттаров, танидизми......?, деди яна.
-Фамилиямни тугри топдизу, лекин барибир сизни танимадим, бировга ухшатаётгандирсиз, дедим. Майли энди бизга дуо, яна келармиз, деб кулимни дуога очдим.
-Тухтанг утиринг, хали гап тугагани йук, деб буйрук оханггида сузини давом этди. Хайрон булдим.
Кимга буйрук беряпсан, бу сани прокуратуранг эмас, прокурор булсанг узингга дегим келдию, негадир деёлмадим. Кейин опани сурок килиб кетди, каердан келдинглар, угил нима иш килади, хужайин нима иш киладилар...?, деб, опа менга караб, караб, "олиб келмай ул" дегандай, прокурорга жавоб бериб утирдилар. Онажон хам углини харакатидан хайрон, бир менга, бир опага караб куярдилар. Прокурор аёлига ош килишни буюрди. "Оббо энди ош пишгунича биззи росса "допрос" киларканлар-де", деб хаёл суриб утиргандим яна манга савол ташлади:
- Урток Алимжанова юзимга яхши каранг, танидизми....?, деб ён томони билан туриб олди,
Бу прокурор сергап десам, томи хам жилганми, нима бало деб, хаёлимдан уткизиб:
-Йук танимадим дедим.
-Бундан 32 йил аввал мени бир киз урганди, ойи эсизда борми...? Уша киз, шу аёл буладилар , деб колди.
Юзига карадим, юзи шрам, эсимга тушди. Кичкина кизмиз, кучамиздан арик утарди, уша арик четларида тол дарахтлари буларди, хозир хам бор, эрта бахорда, тол новдаларидан узиб, сочимизга сочпопук килиб, такиб олардик, кейин кизлар билан аргамчи уйнардик. Уша пайтлари бу сергап прокурор мени сочимни тортиб, улаб олган сочимни олиб кочиб кетди, кулимга сочпопукдан колган хивич кириб колди, оркасидан югурдим етган еримда, бор кучим билан юзига хивич билан урдим, юзи биринчи кизарди кейин, кон изи пайдо булиб, юзи конади, ушандан колган ширам, ханузгача юзини безаб турган экан. Мен беэ'тиборлик килиб, шунча (намёк) килиб ён томони билан турса хам, прокурорни танимабман. Аввал озгина эслашдик, кулишдик, шундан сунг мен нимагадир, узимда жавобгарликни хис килиб урнимдан турдим. Онажонга караб:
-Онажоним узр энди, углингизни йукотиб куйсангиз хам, топиб оладиган килиб юзини безаб куйган эканман, (ёшлик килиб) рози булинг, уз оёгим билан келиб колибман, ёшликда кечириб сурамагандим, айбга буюрмайсиз, агар кечираолсангиз кечиринг, деб сузимни якунладим.
Прокурор:
-Сизга рахмат урток Алимжанова, хабарингиз бор, турта киздан кейин тугилганман, ёшликдан кизлар ичида усиб, кизлар билан уйнаб, узимда бир эркаклик шижоатини сезмас эдим. Сиз юзимга урганингиздан сунг, купчиликдан, опаларимдан хам, дакки эшитганман, киз боладан калтак едингми...?, деган. Шундан сунг узгардим, бировга айтган эмасману, лекин дилимга тугиб куйгандим. "Катта булсам дадамдай прокурор буламан, уша юзимга урган кизни килган иши учун жавоб бердираман", деб. Аллох буюриб мана прокурор хам булдим, лекин сизни уйимда жавоб беришингиз хаёлимга хам келмаганди, деб куларди. Бу гап сузлардан кейин кунглим урнига тушиб,узимга келиб, чукур, чукур нафас олиб, калтираганим босилди. Бу холатим курканимдан булдими, ёки асабданми, овозим хам калтираб чикаётганини хис килсам хам, сир бой бермай утиргандим.
Бу биз билан параллел укиган Тохир Сатторов. Танидим. Узгарган. Корин солган, салобатли, салобати бутун уйни босиб турарди. Онажон хам, вой боламе, хаммани куркитиб юбординг...., мехмонлар хам келганига пушаймон булиб кетишди, келин, келинг ошни олиб келинг, дедилар. Ошни олиб келди. Тохир урнидан туриб, сизлар ошни бемалол енглар деб, чикиб кетди. Ошни едик, дуо килиб ташкарига чикдик. Тохир эртаси куни куёв болани олиб келишимизни айтиб колди. Хурсанд булиб чикиб кетатуриб, Тохирга суз ташладим:
- Энди синфдош икта куйлакка карз буларкансиз, Аллох насиб килиб ёшлар бир бирига ёкиб колса, мен сабаб куёвли булиб колсангиз, битта куйлак. Аввалги карзингиз хам бор эслатиб куйдингиз, прокурор булишизга хам мен сабабчи булган эканман, бу иккинчи куйлак. Туретскийсидан булсин, (деб мен хам буйрук оханггида понятка бериб куйдим).
-Узгармагансиз, булди, гап булиши мумкин эмас, деб кулиб кузатиб колдилар........
Асмо омон.

Комментарии